Stečajna uprava prizemljene nacionalne avio-komanije “Montenego Airlines” (MA) još nije definitivno odlučila što će uraditi sa jedinim preostalim još koliko-toliko potencijalno iskoristivim avionom te kompanije, tipa “foker F-100” (4O-AOM).
Stečajni upravnik MA Saša Zejak “Vijestima” je kazao da je 4O-AOM odnosno “Majk” kako ga u kompaniji zovu zbog zadnjeg slova njegove registracije, “jedna od potencijalno najvrijednije imovine “Montenegro Airlines” AD u stečaju”.
Ovaj avion je star preko 31 godinu. Iz fabrike “Fokker” u Holandiji, aktuelni “Majk” isporučen je februara 1991. godine britanskoj kompaniji “Air Europe”, da bi kasnije tokom karijere letio i za švedski “Traswede Airlines”, kompaniju “Midway Airlines” u SAD, britanske kompanije “Cabot Aviation” i “Gill Airways”, iz kojih je došao u flotu francuskog nacionalnog avioprevoznika “Air France”. “Montenegro Airlines” je ovaj F-100 kao peti avion tog tipa u svojoj floti, kupio u junu 2002. od kada je 4O-AOM letio za MA, sa kraćim prekidom u tokom 2006—2007. kada je to bio jedini avion tada nove srbijanske kompanije “Master Airways” koju je MA formirao u neuspjelom pokušaju da se održi kao prevoznik iz Srbije za treće zemlje, nakon što je Crna Gora na refendumu u maju 2006. obnovila nezavisnost.
Avion je akter i najvećeg incidenta u istoriji MA kada je 4O-AOM, 25. januara 2005. prilikom slijetanja na nedovoljno od snijega i leda očišćenu pistu aerodroma u Podgorici, skliznuo sa nje i zaustavio se na travnatoj površini pored piste, slomivši pritom svoj nosni točak i pretrpjevši oštećenja trupa ispod pilotske kabine.
Ovaj F-100, posljednji od aviona tog tipa, zadnji put je letio za MA u drugoj polovini 2020. nakon čega je 23. decembra te godine, kad je MA obustavio operacije, “Majk” prizemljen i uskladišten u hangaru MA na podgoričkom aerodromu. Iz stečajne uprave MA tokom prošle godine su najavljivali mogućnost da se ovaj F-100, jedan od samo nekoliko preostalih primjeraka aviona tog tipa u Evropi, vrati u letno stanje i da sa njime ta problematična kompanija možda čak i ponovno poleti, ili da se ovaj avion iznajmljuje nekom drugom prevozniku. To se, međutim, do sada nije dogodilo.
”Preliminarno, ovaj avion je u dosta dobrom stanju, ali nije regulatorno ispravan da bi bio plovidben. Ono što je evidento je da se radi o tipu vazduhoplova koji se praktično ne može sresti u komercijalnoj avijaciji u Evropi, da se radi o dosta starom vazduhoplovu, ali za utvrđivanje njegove ispravnosti i moguće vraćanje plovidbenosti bilo je potrebno pristupiti “Fokker” servisu. Kako su postojala dugovanja prema “Fokker” servisu, nije nam bio dozvoljen pristup “Fokerovom” sajtu koji je jedan od osnovnih preduslova za poznavanje stanja i statusa ovog vazduhoplova”, kazao je Zejak dodajući da je on kao stečajni upravnik “uspio da intenzivnim pregovorima višestruko smanji dugovanja MA prema “Fokker” servisu rugulišući ih kompenzacionim putem, korišćenim, odnosno rashodovanim djelovima”.
On navodi da je za procjenu vrijednosti “fokera” F-100 (4O-AOM) i njegovih motora neophodno saznati kolika su ulaganja potrebna za njegovo vraćanje u plovidbeno stanje.
”Avion ne može biti prodat dok se ne izvrši njegova procjena. Služba tehnike svakodnevno sa “Fokker” servisom radi na tome i do kraja mjeseca očekujemo da saznamo kolika su ulaganja potrebna po tom osnovu”, istakao je stečajni upravnik MA, dodajući da ukoliko analize pokažu da se “povećanje vrijednosti tog aviona isplati u odnosu na ulaganja u njegovu plovidbenost, stečajni upravnik ima više zakonskih modaliteta da isto učini”.
”Ukoliko analize pokažu neisplativost ulaganja, avion će biti procijenjen i dat na prodaju zajedno sa ostalim vazduhoplovima u vlasništvu MA”, zaključio je Zejak.
Pored “Majka” koji jedini još ima do kraja neutrošene tehnološke resurse i mogao bi se dovesti u plovodbeno stanje, MA posjeduje još četiri aviona tog tipa kojima su već istekli tehnološki resusri i oni su već ranije prizemljeni na aerodromu Podgorica i povučeni iz operativne upotrebe. Dva su prizemljena još 2013, jedan 2014. a posljednji je letio do 2018. godine.
Od tada se oni koriste kao izvor rezervnih djelova za jedini preostali plovidbeni MA-ov F100 (4O-AOM), tako da se sada mogu prodati samo kao sekundarna sirovina ili eventualno kao osnova za aerodromski vatrogasni vježbovni poligon ili neku sličnu namjenu.
Blokada upozorenja bivših radnika MA
Grupa bivših radnika MA u stečaju blokirala je juče na 30 minuta put ka Aerodromu Podgorica, jer su nezadovoljni odnosom izvršne vlasti, zaštitnice imovinsko-pravnih odnosa, Privrednog suda i novog rukovodstva Aerodroma Crne Gore prema njihovim problemima.
Radnici su naveli da će se ponovo okupiti, te da će radikalizovati proteste, ako se uskoro ne riješe njihovi problemi.
Jedna od predstavnica radnika Dubravka Đurić prilikom jučerašnje blokade kazala je da su bivši zaposleni u više navrata tražili da im se isplate plate koje im se duguju od oktobra 2020, te da su tražili od Vlade da im obezbijedi povezivanje radnog staža od oktobra 2017. godine, jer je, kako je navela, država ta koja je godinama žmurila na oba oka na ono zbog čega je na kraju i uveden stečaj u kompaniji.
Stečaj u MA je uveden 27. aprila prošle godine. Za godinu nije isplaćen nijedan povjerilac. Prodat je samo mali dio imovine, a novac se, kako su saopštili iz stečajne uprave, nalazi na posebnom žiro-računu. Stečajna uprava je nadavno saopštila da taj novac neće koristiti za isplatu dugova radnicima i povezivanje staža, već očekuju da će im pomoći država. Stečajna uprava odbila je preko 100 miliona eura potraživanja države.
Srđan Habić, jedan od predstavnika radnika, naveo je da je kompanija nakon uvođenja stečaja krenula u obnavljanje djelatnosti, ali da su se onda, od državnih organa i kompanija počele nizati razne zabrane i naredbe.
Kako je objasnio, prvo je Ministarstvo odbrane naredilo iseljenje službe keteringa iz objekta vojne kasarne na aerodromu, koji je, prema njegovim riječima, MA godinama unazad zakupljivao, i iz koga je izlazilo na desetine hiljada obroka dnevno. ”Zbog toga je MA u stečaju morao stopirati potpisivanje ugovora sa međunarodnom kompanijom za pružanje usluga keteringa u avio-saobraćaju. Time je onemogućeno otvaranje najmanje 20 radnih mjesta za bivše zaposlene u službi keteringa MA, a država direktno i indirektno uskraćena za veliku dobit”, rekao je Habić.
Bonus video:
