Agrobudžet za ovu godinu predstavlja dobar balans između raspoloživih sredstava iz nacionalnog budžeta i pretpristupnih fondova EU sa jedne strane, i realnog stanja u crnogorskoj poljoprivredi i potreba poljoprivrednika sa druge, saopštio je ministar poljoprivrede, Milutin Simović.
“Vjerujem da ćemo zajedno uspješno realizovati sve definisane mjere i programe i na kvalitetan način upoznati potencijalne korisnike sa mogućnostima koje pruža Agrobudžet. Vjerujem da ćemo to uraditi na neposredan način, koji podrazumijeva terenski obilazak i potrebu da sve planirano dopre do svakog potencijalnog korisnika”, kazao je Simović na prezentaciji Agrobudžeta organizovanoj na Ivanovim Koritima.
On je pozvao sve stručne službe u sektorima poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede da u narednom periodu dominantno rade na terenu kako bi bolje razumjeli probleme i efikasnije i kvalitetnije doprinijeli njihom rješavanju.
“Poljoprivredni proizvođači imaju dosta rada i problema na svojim imanjima, zbog čega svi zajedno treba da im pomognemo u dijelu administrativnih obaveza i kvalitetne stručne podrške u pripremi zahtjeva za sredstva iz Agrobudžeta i biznis planova za evropske fondove, kao i za kreditnu podršku od Investiciono razvojnog fonda (IRF)”, rekao je Simović
On je podsjetio da Agrobudžet za ovu godinu, koji je u petak usvojila Vlada, iznosi 31,54 miliona EUR, što je oko 40 odsto više u odnosu na prošlu.
“Agrobudžet predstavlja zbir sredstava iz nacionalnog budžeta i sve izdašnijih evropskih pretpristupnih fondova koje Crna Gora ima na raspolaganju zbog iskoraka u procesu evropskih integracija. To je upravo jedan od primjera da evropske integracije nijesu same sebi cilj, već prije svega naša unutrašnja potreba i prilika da unaprijedimo standarde, proizvođačke i sve druge prakse i podignemo konkurentnost svih sektora koristeći pretpristupne fondove”, saopštio je Simović.
On je objasnio da se dio međunarodne podrške odnosi i na podršku Svjetske banke (SB) i, od ove godine, Međunarodnog fonda za razvoj poljoprivrede (IFAD).
Simović je kazao da je poziv Ministarstva za dostavljanje predloga i sugestija za Agrobudžet naišao je na veliki odziv, s obzirom na to da je dostavljeno više od 140 predloga, od čega je značajan broj prihvaćen.
On je objasnio da su u strukturi Agrobudžeta definisane tri oblasti podrške - poljoprivreda, ribarstvo i operativni programi, sa ukupno 49 mjera. Dominantan broj mjera, čak 23 odnose se na podršku ruralnom razvoju u ukupnom iznosu od 18,67 miliona eura, odnosno 59,18 odsto ukupnog Agrobudžeta.
Za mjere tržišno-cjenovne politike namijenjeno je 5,7 miliona eura, kroz osam mjera.
“Dakle, odnos direktnih plaćanja, odnosno prvog stuba, i mjera ruralnog razvoja, odnosno drugog stuba, značajno je u korist programa podrške ruralnom razvoju. To je izraz potrebe da u pretpristupnom periodu povećamo konkurentnost proizvođača hrane, povećamo obradive površine i ukrupnimo stočni fond, kako bi nakon pristupanja imali bolju poziciju i apsorpcijsku mogućnost za povlačenje EU sredstava za direktna plaćanja”, objasnio je Simović.
Kada je riječ o premijama za stočarsku proozvodnju, on je naveo da je smanjen minimalni broj grla za premije u govedarstvu sa četiri na tri, a u ovčarstvu sa 40 na 30.
“Cilj nam je povećanje obuhvata u sistemu premija. Dakle, značajno veći broj gazdinstava biće obuhvaćen ovim premijama, jer prosječno gazdinstvo u Crnoj Gori ima tri grla krupne stoke”, kazao je Simović.
On je dodao da su iznosi premija zadržani na istom nivou, tako da za priplodne krave i junice iznose 70 eura, a za ovce i koze osam eura. Obezbijeđene su i premije za tov od 120 eura za kupljeno grlo, odnosno 140 eura po grlu iz sopstvene proizvodnje.
“Premije za otkupljeno mlijeko predviđene su u iznosu od šest centi. Uz dodatnu premiju za količinu predatog mlijeka i njegov kvalitet, proizvođači mogu dobiti premiju i do deset centi po litru mlijeka”, rekao je Simović.
On je najavio da se od ove godine uvodi i nova premija za poljoprivredne proizvođače koji prerađuju mlijeko na svom gazdinstvu u neki od tradicionalnih mlječnih proizvoda. Uslov je da ti proizvođači budu u proceduri zaštite proizvoda nekom od šema kvaliteta i registrovani u upravi za bezbjednost hrane.
“Nastavljamo i sa podrškom mljekarama za otkup mlijeka”, poručio je Simović.
Kada je riječ o premijama u biljnoj proizvodnji, on je saopštio da su prvi put ove godine uvedena direktna plaćanja za sve obradive površine. Do sada su ta plaćanja, kako je objasnio, obuhvatala ratarsku i proizvodnju duvana i višegodišnje zasade.
“Pored toga, povećan je iznos plaćanja sa 160 na 180 eura po hektaru. Smanjena je minimalna površina za podršku sa jednog na pola hektara, kako bi se što veći broj poljoprivrednih gazdinstava uključio u sistem direktnih plaćanja”, kazao je Simović.
On je dodao da se nastavlja i podrška pčelarstvu sa povećanim iznosom od 169 hiljada eura, koja će biti realizovana preko Saveza pčelarskih organizacija.
“Osim podrške preradi voska, uvedena je i podrška za nabavku voska za organske i ostale registrovane pčelare. Nastavlja se podrška unaprijeđivanju proizvodnje selekcionisanih matica, učešću u nabavci matica, unaprijeđivanju kvaliteta pčelinjih proizvoda i zdravstvenog stanja pčelinjih zajednica, mladim pčelarima početnicima, organizovanju pčelarskih manifestacija i edukaciji”, saopštio je Simović.
On je kazao da se kod mjera za stabilizaciju tržišta uvodi nova koja podrazumijeva intervencije na tržištu i koja se pokreće kada se na tržištu poljoprivrednih proizvoda utvrdi ozbiljan poremećaj.
“Nastavljamo sa osiguranjem u poljoprivredi sa ciljem da pomognemo proizvođačima da osiguraju proizvodnju od rizika koji mogu nastati usljed djelovanja nepovoljnih vremenskih pojava i drugih kojima je izložena poljoprivreda”, rekao je Simović.
On je naveo da od ove godine podršku mogu ostvariti i privredna društva koja se bave i akvakulturom, kao i da podrška iznosi do 50 odsto polise osiguranja.
Simović je saopštio da se mjere u okviru ruralnog razvoja, pored sredstava iz nacionalnog budžeta, finansiraju i iz EU fondova, kredita SB i IFAD-a. Iz pretpristupnih fondova finansiraju se mjere u okviru IPARD like projekta koji je u toku.
“Definisana je i mjera u okviru IPARD 2 programa, koji će se realizovati kada se ispune svi preduslovi. To je poseban izazov za sve nas, za administraciju da ispuni sve preduslove, a kasnije za proizvođače da pripreme kvalitetne aplikacije za već obezbijeđena sredstva”, kazao je Simović.
On je dodao da je obezbijeđena i podrška razvoju vinogradarstva i vinarstva, voćarstva, maslinarstva, povrtarske proizvodnje, uzgoju ljekovitog i aromatičnog bilja. Predviđena je podrška investicijama u tim sektorim u iznosu od 50 do 60 odsto njene vrijednosti.
Vlada će, kada je riječ o podršci preradi na gazdinstvima, pored one koja postoji kroz program IPARD like, obezbijediti poljoprivrednim proizvođačima da osposobe i opreme gazdinstva kroz adaptaciju objekata i kupovinu namjenske opreme za preradu.
“Sušare, hladnjače, duplikatori, vinifikatori i mlinovi samo su dio opreme koja je potrebna za unaprijeđenje prerade. Obezbijedili smo podršku do 50 odsto investicije, a maksimalno šest hiljada eura po gazdinstvu, odnosno projektu”, objasnio je Simović.
On je najavio i podršku proizvodnji visokokvalitetnih proizvoda u pogledu pakovanja, kvaliteta i promocije, namijenjenu udruženjima koja su u proceduri zaštite proizvoda u okviru šema kvaliteta.
“U cilju unaprijeđenja kvaliteta proizvoda, nastavljamo i sa podrškom za laboratorijsku kontrolu kvaliteta. Do sada se podrška davala za analizu vina, alkoholnih pića, maslinovog ulja, plodnosti zemljišta, a od ove godine podržavaćemo i analizu meda, drugih pčelinjih proizvoda i eteričnih ulja”, saopštio je Simović.
On je dodao da je pored podrške sertifikaciji uvedena i podrška resertifikaciji sistema kvaliteta i bezbjednosti hrane u iznosuod 50 odsto ukupnih troškova, maksimalno po zahtjevu do osam hiljada EUR.
“Nastavićemo sa podrškom promociji poljoprivrede, edukacije i studijskih putovanja, unaprijeđenju kvaliteta sirovog mlijeka, kooperativama, unaprijeđenju stočnog fonda i za nabavku mehanizacije”, rekao je Simović.
On je objasnio da je ta mjera od ove godine kreirana kao zasebna, a novina je da pravo na podršku imaju i proizvođači koji se bave stočarskom proizvodnjom. Podrška investicijama za nabavku sitne mehanizacije iznosiće do 50 odsto investicije, najviše do 2,5 hiljada eura po gazdinstvu.
Simović je naveo da je podrška investicijama za navodnjavanje takođe nova mjera, koja će iznositi do 50 odsto investicije, maksimalno tri hiljade po gazdinstvu.
On je kazao da je kao osnova za kreiranje mjere podrške mladim poljoprivrednicima poslužila činjenica da je Crna Gora suočena sa starenjem stanovništva na selu, gdje je svega 8,9 odsto mladih poljoprivrednika.
“Cilj je da se poveća broja mladih poljoprivrednika kroz pokretanje agrobiznisa i unaprijedi životni standard u ruralnim područjima. Pravo na podršku imaju mladi od 18 do 30 godina, koji su nezaposleni i stekli su srednjoškolsko ili visoko obrazovanje u oblasti poljoprivrede ili veterine”, objasnio je Simović.
On je dodao da je iznos bespovratne podrške deset hiljada eura po gazdinstvu.
“Ti mladi proizvođači biće posebna ciljna grupa za povoljnu kreditnu podršku preko IRF-a. Obezbijedili smo i stipendiranje mladih iz seoskih područja koji će se nakon završenog faklulteta vratiti na selo i nastaviti bavljenje poljoprivrednom proizvodnjom”, saopštio je Simović i dodao da će za njih biti obezbijeđena posebna upisna kvota na fakultetu.
On je saopštio da će biti nastavljeno i finansiranje mjera za održivo gazdovanje prirodnim resursima kroz očuvanje autohtonih genetičkih resursa.
Podrška organskoj proizvodnji povećana je 300 hiljada eura, a uvećana su i pojedinačna plaćanja u sektorima biljne i stočarske proizvodnje. Sredstva za tu mjeru obezbijeđena su iz dodatnog finansiranja MIDAS projekta.
“Nastavljamo i sa podrškom za korišćenje planinskih pašnjaka i upravljanje stajskim đubrivom. U okviru mjere za poboljšanje kvaliteta života i širenja ekonomskih aktivnosti u ruralnim područjima definisali smo programe diverzifikacija ekonomskih aktivnosti u ruralnim područjima i obnove i razvoja sela i izgradnja infrastrukture”, kazao je Simović.
On je objasnio da su ciljna grupa programa diverzifikacije ekonomskih aktivnosti u ruralnim područjima gazdinstva koja razvijaju dodatne djelatnosti – turističke usluge i zanatske aktivnosti.
Takvi projekti će biti podržani do 50 odsto iznosa odobrene investicije.
Kada je riječ o obnovi i razvoju sela i izgradnjia infrastrukture, Simović je kazao da je povećan iznos za tu mjeru u nacionalnom budžetu na 760 hiljada EUR.
“Ministarstvo je uložilo posebne napore da obezbijedi dodatna sredstva za ovu godinu u iznosu od milion eura za finansiranje projekata u oblasti ruralne infrastrukture iz IFAD-a. Nastavljamo sa podrškom opštim servisima u poljoprivredi, kroz realizaciju pet programa koji obuhvataju program unapređenja stočarstva, podršku radu stručnih službi i kontroli kvaliteta”, naveo je Simović.
On je rekao i da će sektor ribarstva biti podržan kroz programe razvoja sektora morskog ribarstva i marikulture i slatkovodnog ribarstva i akvakulture.
“Obezbijeđena su sredstva u iznosu od 443 hiljada eura, što predstavlja povećanje od 27,3 odsto u odnosu na prethodnu godinu”, kazao je Simović.
On je saopštio i da program fitosanitarnih mjera iznosi 220 hiljada eura, a zdravstvene zaštite životinja 1,38 miliona.
Simović je objasnio da je jedan od razloga što je ovogodišnji Agrobudžet predstavljen na Ivanovim Koritima želja da se podijeli zadovoljstvo sa proizvođačima Njeguške pršute, odnedavno zaštićenog proizvoda geografskom oznakom.
„Razlog dolaska na Cetinje je i otvaranje dijaloga sa svim crnogorskim opštinama“, poručio je Simović koji je danas imao poseban sastanak sa gradonačelnikom Prijestonice, Aleksandrom Bogdanovićem.
Iz Ministarstva poljoprivrede i ruralnog razvoja saopšteno je da je na sastanku razmotrena dinamika aktuelnih i planiranih projekata značajnih za razvoja te opštine, od infrastrukturnih do razvojnih, čijom realizacijom bi se stvorili uslovi za otvaranje novih radnih mjesta i poboljšanje kvaliteta života stanovništva.
Simović je na Ivanovim Koritima razgovarao i sa članovima Udruženja njeguških specijaliteta i ostalim proizvođačima sa Njeguša o unaprijeđenju uslova razvoja Njeguša kao turističko-poljoprivrednog centra.
“Proizvođači su upoznati sa dinamikom realizacije projekata vezanih za izgradnju pijace na Njegušima, poboljšanje putne i vodovodne infrastrukture. Sastanak je bio i prilika da se istakne primjer proizvođača sa Njeguša koji su zaštitili prvi crnogorski proizvod i pošalje poruka ohrabrenja ostalim poljoprivrednicim da obezbijede zaštitu svojih proizvoda”, navodi se u saopštenju Ministarstva.
Bonus video:
