Evropski pokret u Srbiji ogradio se od stavova iz publikacije koju su nedavno izdali, a u kojoj, između ostalog, piše da Crna Gora za Srbiju nije i ne može biti samo najnoviji "susjed", da je Crna Gora imala srpski etnički karakter i da je zato Srbija "dužna da se bori za punu zaštitu nacionalnih prava stanovnika te republike".
EP u Srbiji, koji vodi bivši ugledni diplomata nekadašnje SFR Jugoslavije Živorad Kovačević, objavio je otvoreno pismo šefu parlamenta Ranku Krivokapiću, u kojem saopštava da dokument "Spoljna politika Srbije - strategija i dokumenti" ne odražava u cjelosti stavove EP.
Pismo je izazvano Krivokapićevim intervjuom od 30. januara na Radiju Slobodna Evropa, u kojem je Krivokapić govorio o pretenzijama Srbije na nezavisnu Crnu Goru.
"EPuS izražava duboko žaljenje zbog Vaše nedovoljne obaviještenosti koja Vam je, nažalost, poslužila i za javno obraćanje i spominjanje EPuS-a u neprihvatljivom kontekstu", stoji u pismu.
EPuS objašnjava da je knjiga rezultat rada na projektu u kojem su učestvovali i multidisciplinarni timovi studenata završnih godina fakulteta, koji su izradili tri različita predloga strategija spoljne politike Srbije.
Napominje se da je preko 400 studenata učestvovalo na javnoj debati na Kopaoniku, među kojima je bilo i oko 50 studenata iz Crne Gore, koji su, kao i Živorad Kovačević, osporavali stavove koji se odnose na Crnu Goru.
"U knjizi su predstavljena polazna tri predloga poslije kojih je utvrđen četvrti dokument, koji predstavlja stavove Evropskog pokreta. To je jasno rečeno u knjizi i kao što je jasno i vidljivo da su stavovi pojedinih kontributora njihovi stavovi – i to je istaknuto u knjizi. Nijeste mogli očekivati da tri priloga i tri pogleda budu mijenjani ili izbačeni", ističe se u pismu.
U spornom dijelu knjige se ocjenjuje da Crna Gora mora predstavljati polje posebnog interesovanja i angažmana, da je Kneževina i potom Kraljevina Crna Gora imala nesumnjivo srpski etnički karakter, ali da je usljed decenijskih pritisaka i indoktrinacije dio pravoslavnog stanovništva Crne Gore poslije Drugog svjetskog rata prihvatio novi crnogorski nacionalni identitet.
"Ipak, sudeći po odnosu prema srpskom jeziku i Srpskoj pravoslavnoj crkvi, ali i preovlađujućem opredjeljenju tokom raspada SFRJ i ratova za jugoslovensko nasljeđe, kao i periodnim promjenama nacionalnog opredjeljenja na popisima stanovništva, i kod većine deklarisanih Crnogoraca postoji, u najmanju ruku, određeno identitetsko kolebanje, premda je crnogorska vlast tokom zadnje decenije pokrenula novu i vrlo agresivnu kampanju zaokruživanja crnogorskog nacionalnog identiteta, odnosno potpunog potiranja njegove tradicionalne, srpske /"nemanjićke", "svetosavske" i "kosovsk"/ komponente”, piše u knjizi čiji su autori Nataša Dragojlović, dr Stanislav Sretenović, dr Dragan Đukanović i mr Dragan Živojinović.
Za Srbiju je geopolitički važno da bude manje Crnogoraca
U spornoj knjizi, između ostalog, piše da je Srbija, kao matična država srpskog naroda, dužna da se bori ne samo za punu zaštitu nacionalnih prava stanovnika Crne Gore koji se deklarišu kao Srbi već i da se, podržavajući medije, vjerske institucije i nevladine organizaci je, koje djeluju u tom pravcu, energično zalaže protiv pokušaja istorijske revizije, odnosno da parira pokušajima da se novouspostavljeni nacionalni identitet jednog dijela pravoslavnog stanovništva Crne Gore zasnuje i gradi na antisrpskim temeljima.
U dokumentu se navodi i da Srbija ulaže značajne napore na zaštiti srpskog jezika, kulture, tradicije, istorijske baštine i nacionalnog identiteta u Crnoj Gori, Makedoniji, Hrvatskoj i drugim zemljama regiona.
"Ovo se ostvaruje djelovanjem konzularnih predstavništava, kao i jačanjem direktnih veza sa pojedinačnim srpskim zajednicama, srpskim intelektualcima i poslovnim ljudima u ovim zemljama", napominje se u knjizi.
Dodaje se i da se Srbija na međunarodnoj sceni bori za očuvanje identiteta i dostojanstva srpskog jezika i književne baštine, ne dozvoljavajući da se njegovi istorijski i dijalekatski aspekti nasilno otuđuju i uvrštavaju u novokomponovane i izmišljene projekte "nacionalnih jezika".
Bonus video:
