Vlada je u Programu pristupanja Crne Gore Evropskoj uniji (PPCG) za period 2022-2023. planirala 580 obaveza, koje obuhvataju strateška dokumenta i zakone.
To je dva puta više nego u prethodnom PPCG za period 2021-2023, a iz kojeg je ispunjeno samo 56 odsto obaveza. Vlada je, od ukupno 284 obaveze iz prethodnog PPCG ispunila 159.
”Program pristupanja Crne Gore Evropskoj uniji 2022-2023. godina predstavlja unapređenje ranijeg Programa za period 2021–2023, s fokusom na realizaciji svih preostalih obaveza koje proističu iz privremenih,odnosno završnih mjerila, uz intenzivno prenošenja pravne tekovine u ovom dvogodišnjem periodu, prateći dinamičan razvoj pravne tekovine EU”, objašnjeno je u dokumentu kojeg je Vlada usvojila prošle sedmice.
U Izvještaj o realizaciji PPCG za period 2021-2023, u prošloj godini, slab učinak Vlada pravda kovid krizom i izborima u 2020. jer se, kako je objašnjeno, značajan broj neispunjenih obaveza iz tog perioda prenio u 2021. godinu.
Rezultati analize stepena efikasnosti, odnosno procenat (ne)izvršenih preuzetih obaveza u svakom poglavlju ponaosob pokazatelj su zapostavljanja ključnih pregovaračkih poglavlja sa EU, a ima poglavlja u kojima nije ostvarena nijedna preuzeta obaveza”, saopštila je Milica Zindović iz CGO
Iz Centra za građansko obrazovanje (CGO) ukazali su da sada, nakon Izvještaja EK za Crnu Goru za 2021. godinu, ali i brojnih drugih ocjena relevantnih aktera, i Vladin Izvještaj o realizaciji PPCG potvrđuje da ovoj Vladi prioritet nijesu bile evropske integracije, a što ilustruju vrlo ograničeni učinci ministarstava po svim parametrima kad je riječ o ispunjavanju obaveza na putu ka EU.
”Rezultati analize stepena efikasnosti, odnosno procenat (ne)izvršenih preuzetih obaveza u svakom poglavlju ponaosob pokazatelj su zapostavljanja ključnih pregovaračkih poglavlja sa EU, a ima poglavlja u kojima nije ostvarena nijedna preuzeta obaveza”, saopštila je Milica Zindović iz CGO.
Vlada je u novom PPCG za period 2022-2023, navela da od ukupno 580 obaveza, 103 su u strateškom i 477 u dijelu zakonodavnog okvira, odnosno 348 obaveza u 2022. i 232 u 2023. godini.
”Iako su strateška dokumenta, zakoni i podzakonska akta hijerarhijski različita po svom opsegu i funkciji, za puni implementaciju PPCG su važna sva tri nivoa, naročito imajući u vidu činjenicu da se značajan broj akata EU implementira upravo kroz podzakonska aka”, navodi se u dokumentu.
PPCG je krovni strategijski dokument procesa evropske integracije Crne Gore koji definiše obim i dinamiku reformi koje su potrebne za usklađivanje Crne Gore sa pravnom tekovinom Evropske unije.
Analitički dio rada na dokumentu je počeo u oktobru 2021. preuzimanjem novog paketa pravne tekovine EU, kojim su, kako se navodi, obuhvaćeni svi pravni akti koji su na nivou Unije, usvojeni od početka septembra 2020. do 1. oktobra 2021.
”Novi paket pravne tekovine činilo je 6.919 akata EU, koji su prilikom preuzimanja razvrstani po institucijama u skladu sa njihovom nadležnošću”, navedeno je u PPCG.
Pregovori između Crne Gore i EU počeli su 29. juna 2012. godine. Crna Gora je otvorila sva poglavlja - 33, a privremeno zatvorila samo tri.
Evropska komisija je 2020. godine usvojila revidiranu metodologiju pristupanja, koju je prihvatila Crna Gora. Prema novoj metodologiji, ako se ne ispune prelazna mjerila za ključna poglavlja 23 i 24, koja se odnose na pravosuđe i vladavinu prava, nijedno drugo poglavlje neće moći da se zatvori.
Programom pristupanja je za Poglavlje 23 u ovoj godini, u podoblasti borba protiv korupcije, planirano usvajanje Strateškog plana Agencije za sprečavanje korupcije 2022-2024.
U podoblasti Temeljna prava planirano je usvajanje Nacionalnog dokumenta za implementaciju Konvencije Savjeta Evrope o suzbijanju i sprečavanju nasilja nad ženama i nasilja u porodici (Istanbulska konvencija), Strategije za zaštitu lica sa invaliditetom od diskriminacije i promociju jednakosti 2022- 2027, Medijske strategija 2021-2025, sa Akcionim planom za 2021-2022…
U ovoj godini je, u okviru obaveza iz Poglavlja 23, planirano usvajanje izmjena i dopuna Zakonika o krivičnom postupku, Zakona o Sudskom savjetu i sudijama, Zakona o Državnom tužilaštvu, o medijima, o RTCG… kao i, između ostalog, usvajanje zakona o zabrani diskriminacije i o zaštiti podataka o ličnosti.
U okviru Poglavlja 24 planirano je donošenje više akcionih planova za spovođenje strategija iz oblasti migracija, vanjskih granica i Šengena, policijske saradnje i borbe protiv organizovanog kriminala u ovoj i narednoj godini.
U prvom kvartalu ove godine planirano je donošenje Strategija razvoja Uprave policije za period 2022-2025. i Strategije za sprječavanje zloupotrebe droga za period 2022-2025, s Akcionim planom za period 2022-2025.
Za drugi kvartal plan je da bude usvojena Nacionalna strategija za borbu protiv transnacionalnog organizovanog kriminala 2022-2025, s akcionim planom za 2022-2023.
Od zakonskih akata najavljeno je donošenje o izmjenama i dopunama Zakona o strancima, o postupanju prema maloljetnicima u krivičnom postupku, o izvršenju i obezbjeđenju, kao i usvajanje zakona o sprečavanju pranja novca i finansiranja terorizma i o igrama na sreću.
Planiran zakon od kojeg su ranije odustali
Planirano je da zakon o porijeklu imovine bude usvojen u prvom kvartalu ove godine, iako je ranije rečeno da se ne može primjenjivati retroaktivno, pa je Vlada pripremila Nacrt izmjena i dopuna Zakona o oduzimanju imovinske koristi stečene kriminalom, koji će Skupštini biti upućen čim se o njemu izjasni Evropska komisija.
Ministarstvo pravde je u oktobru predstavilo Nacrt izmjena Zakona jer, kako je objašnjeno, novi zakon o porijeklu imovine, koji je prvobitno planiran, ne bi se mogao primjenjivati retroaktivno. Izmjenama Zakona se uvodi institut građansko-pravnog oduzimanja imovine, koji podrazumijeva postupak protiv imovine, a ne protiv lica. Iz Ministarstva su ranije rekli da će zakon važiti od 2015. godine,
U PPCG je navedeno i da će zakon o lustraciji biti usvojen u četvrtom kvartalu 2023. godine.
Usvajanje ova dva zakona su obaveze koje su prenijete iz prethodnog PPCG.
Najproblematičnija ministarstva prosvjete i pravde
Kada je riječ o ispunjenju preuzetih obaveza pojedinačnih institucija, najefikasnije je bilo Ministarstvo vanjskih poslova (sa 80% učinka), zatim nešto manje Ministarstvo ekonomskog razvoja (68,42%), Ministarstvo ekologije, prostornog planiranja i urbanizma (65,22%) i Ministarstvo unutrašnjih poslova (64,71%), dok su na začelju Ministarstvo pravde, ljudskih i manjinskih prava (40%), kao i Ministarstvo prosvjete, nauke, kulture i sporta (29,41%).
U Izvještaju se navodi da Ministarstvo odbrane nije imalo obaveza u ovom okviru.
”Treba napomenuti i da se broj preuzetih obaveza među ministarstvima razlikuje, ali to ne utiče na odgovornost nadležnih ministara za realizaciju, a očigledna je diskrepanca u posvećenosti ovom poslu. Na to je, iako bez navođenja pojedinačnih ministarstava, ukazala i Evropska komisija u svom Izvještaju. I tada su predstavnici CGO ocjenjivali da su najproblematičniji Ministarstvo prosvjete, nauke, kulture i sporta i Ministarstvo pravde, ljudskih i manjinskih prava, a što se sad zvanično potvrđuje”, rekla je Zindović.
Bonus video:
