Američka vlada uvela je ekonomske sankcije protiv šefa budvanske kriminalne grupe i nekadašnjeg visokog funkcionera Demokratske partije socijalista (DPS) Svetozara Marovića, zbog, kako je saopšteno, destabilizirajućeg i koruptivnog djelovanja u regionu.
U saopštenju američkog Ministarstva finansija, navodi se da su Maroviću uvedene sankcije "zbog odgovornosti ili saučesništvo, direktnu ili indirektnu umiješanost u korupciju vezanu za Zapadni Balkan, uključujući i korupciju u ime ili povezanu sa vladom na Balkanu, ili aktuelnim ili bivšim vladinim zvaničnikom na bilo kojem nivou vlade na Balkanu, kao što su pronevjera javne imovine, ili oduzimanje privatne imovine u ličnu korist ili političke svrhe, ili mito".
Pored Marovića, ekonomske sankcije su uvedene za još šest osoba iz Albanije, Sjeverne Makedonije i Bosne i Hercegovine.
S druge strane, američki Stejt dipartment javno je označio bivšeg premijera Sjeverne Makedonije Nikolu Gruevskog i bivšeg direktora Uprave za bezbjednost i kontraobavještajne poslove (UBK) Sašu Mijalkova, kao i Gordanu Tadić iz Bosne i Hercegovine, bivšu glavnu državnu tužiteljku.
"Te smo radnje preduzeli kao odgovor na umiješanost ovih bivših zvaničnika u značajnu korupciju. Njihovi postupci potkopali su vladavinu prava, demokratske institucije i javne procese u obje zemlje i narušili vjeru javnosti u njihove vlade", rekao je portparol Stejt dipartmenta Ned Prajs.
Što se tiče Albanije, ekonomske sankcije su uvedene Akifu Rakipiju, bivšem poslaniku i Jiliju Ndrokiju, vlasniku medija.
Sankcije su uvedene bivšem premijeru Sjeverne Makedonije Nikoli Gruevskom i bivšm šefu kontraobavještajne službe te države Sašu Mijalkovom.
Sankcije su takođe uvedene i Gordani Tadić, bivšoj glavnoj tužiteljki Tužilaštva Bosne i Hercegovine (BiH) i Asimu Sarajliću, poslaniku u Parlamentu BiH i doskorašnjem visokom zvaničnku Strankde demokratske akcije (SDA).
"Ljudi koji su danas imenovani predstavljaju ozbiljnu prijetnju regionalnoj stabilnosti, institucionalnom povjerenju, i težnjama onih koji traže demokratsku i razumnu upravu na Zapadnom Balkan", rekao je zamjenik američkog sekretara za trezor za terorizam i finansijske obavještajne službe Brajan E. Nelson.
On je kazao da je borba protiv korupcije širom svijeta jedan od velikih prioriteta administracije Bajden-Haris i Ministarstvo finansija neće oklijevati da iskoristi sva sredstva na raspolaganju da osigura odgovornost korumpiranih i destabilizujućih aktera.
U saopštenju se navodi da je ovo druga akcija koju je Kancelarija za kontrolu strane imovine pri Sekretarijatu za finansije preduzela u okviru uredbe koja predviđa sankcionisanje osoba koje prijete stabilnosti regiona kroz korupciju, kriminalnu aktivnost i destabilizujuće ponašanje.
"Današnjim potezom osnažuje se riješenost sekretarijata da osigura odgovornost aktera u regionu Zapadnog Balkana koji su umiješani u destabilizirajuće i koruptivno ponašanje. Takvo koruptivno ponašanje podriva vladavinu prava i ekonomski rast, a ljude u tim zemljama lišava šansi i stabilnosti", zaključuje se u saopštenju.
"Mi smo posvećeni da pomognemo državama Zapadnog Balkana u borbi protiv korupcije i organizovanog kriminala", rekao je zvaničnik Stejt dipartmenta.
Implikacije sankcija
"Kao rezultat današnje akcije, sva imovina, i prihodi od imovine, određenih pojedinaca ili entiteta, koja se nalazi u Sjedinjenim Državama ili je u posjedu ili pod kontrolom američkih osoba mora biti blokirana i prijavljena OFAC-u (Kancelarija za kontrolu imovine stranaca Ministarstva finansija). OFAC-ovi propisi generalno zabranjuju sve transakcije američkih osoba ili osoba unutar (ili u tranzitu) Sjedinjenih Država koje uključuju bilo kakvu imovinu ili prihode od imovine označenih ili na drugi način blokiranih osoba. Osobe iz SAD-a mogu se suočiti s građanskim ili krivičnim kaznama za kršenje E.O. 14033. Snaga i integritet sankcija OFAC-a proizlaze ne samo iz njegove sposobnosti da odredi i doda osobe na SDN listu, već i iz njegove spremnosti da ukloni osobe s liste SDN-a u skladu sa zakonom. Konačni cilj sankcija nije kažnjavanje, već pozitivna promjena u ponašanju", navodi se u saopštenju američkog Ministarstva finansija.
Svetozar Marović uhapšen je u decembru 2015. godine, da bi u maju sljedeće bio pušten iz spuškog zatvora nakon što je priznao krivicu i zaključio sporazum koji je verifikovao Viši sud.
Domogao se Beograda, od kada mu se gubi “svaki trag”, jer srbijanske državne institucije navodno ne mogu da ga pronađu. Za njim je Crna Gora raspisala potjernicu.
Vlada je krajem 2020. obnovila molbu za izručenje Marovića i uputila je Srbiji.
Glavna kazna, kojom je stariji Marović osuđen na jedinstvenu kaznu zatvora od tri godine i devet mjeseci, apsolutno zastarijeva 10. oktobra 2026.
U više navrata crnogorske vlasti bezuspješno su tražile izručenje Marovića.
Ministarstvo pravde, ljudskih i manjinskih prava Crne Gore poslalo je 28. januara ove godine urgenciju Ministarstvu pravde Srbije u vezi sa molbom za izručenje Svetozara Marovića.
Bonus video:
