Vanredni parlamentarni izbori su nužni, iako za mnoge političke aktere neće biti prijatni, ocijenila je izvršna direktorka Centra za građansko obrazovanje Daliborka Uljarević.
Ona je kazala da se protekli lokalni izbori mogu za mnoge, s pravom, uzeti kao pokazna vježba za vanredne parlamentarne, jer je, i pored veće prisutnosti lokalnih tema, osnova bila u porukama koje su se odnosile na nacionalni nivo.
“U tom kontekstu, rezultati nijesu iznenađenje, iako su postojale procjene nešto približnijih rezultata kad je riječ o koaliciji okupljenoj oko Demokratske partije socijalista (DPS) i svih ostalih, ali onog obima koje ne bi uticale na ovaj konačan ishod”, rekla je Uljarević agenciji MINA.
Prema njenim riječima, DPS nastavlja da “plaća danak” neophodnoj, a neizvedenoj unutarpartijskoj reformi, kao i nerazumijevanju da više neće imati apsolutnu većinu, ni koalicioni kapacitet van tradicionalnih partnera ako zadrži tvrdolinijaške kadrove i pristup.
“Ostaje da se vidi da li će se to ovog puta razumjeti u samoj partiji, jer u politici se ne pruža mnogo šansi i vrijeme se ne može vratiti unazad, što znači da je svako zakašnjelo reagovanje teže, skuplje i neizjesnije”, istakla je Uljarević.
Ona je kazala da, na drugoj strani, URA plaća danak svoje ucjenjivačke taktike „kao mali igrač velikih ambicija, a koji je time značajan dio i svojih proklamovanih principa bagatelisao”.
”Tako je URA došla u situaciju da više nigdje nije potrebna na lokalnom nivou, uz opasnost da se to preslika i na nacionalni tokom vanrednih parlamentarnih izbora što, uz veliko nepovjerenje koje svi akteri imaju prema njoj, može tu partiju značajno marginalizovati”, smatra Uljarević.
Ona je rekla da od obnove nezavisnosti građani Crne Gore pokazuju da žele da pruže šansu novim političkim akterima.
To se, kako je navela, vidjelo i na prvim parlamentarnim izborima, u septembru 2006. godine, kada se praktično novoosnovani Pokret za promjene pozicionirao kao najjača opoziciona struktura.
„Zatim se pojavila Pozitivna, pa URA, i sad imamo tu najavu za Evropu sad kroz ono što su pokazatelji ovih izbora, primarno, u Glavnom gradu, jer oni nijesu ni izašli na izbore u svim opštinama”, dodala je Uljarević.
Kako je kazala, jedna od stvari koja je pomogla u premijernom nastupu svim tim političkim partijama bilo je potcjenjivanje od strane političke konkurencije.
“A ono što je kasnije, takođe, u većini slučajeva doprinijelo njihovom padu jeste ozbiljnije bavljenje njima od strane iste političke konkurencije, ali i sopstveno nesnalaženje u oblasti u kojoj je važno razumijevanje scene, svih igrača i konstelacije odnosa da bi se na njoj opstalo”, dodala je Uljarević.
Prema njenim riječima, pokretu Evropa sad su zdušno svi pomogli, na ovaj ili onaj način.
“Partije koje su izašle kao pobjednici nakon parlamentarnih izbora 2020. godine su, u želji da i sami na talasu populizma politički profitiraju, to uradili snažnom podrškom ekonomskom programu koji su lansirali bivši ministri (Milojko) Spajić i (Jakov) Milatović, iako su znali da taj program ima nedorečenosti i da može Crnu Goru dovesti u još izazovniju ekonomsku situaciju”, rekla je Uljarević.
Na drugoj strani, kako je kazala, oni koji su glasali protiv tog programa, odnosno DPS i njihovi partneri, potcijenili su potencijal Evrope sad, što je taj pokret zaštitilo od te vrste direktnijeg napada i obezbijedilo im povoljnije okruženje za kampanju.
“Tu treba naglasiti i vremenski okvir izbora koji je osobito odgovarao ovoj partiji, a koji još drži svježim za građane prednosti ekonomskog programa Evropa sad, dok još ne osjećaju direktno ono što su njegove manjkavosti”, dodala je Uljarević.
Na pitanje da li smatra da će u nekim opštinama biti teško postići dogovor oko vršenja vlasti, Uljerević je istakla da postizborni dogovori nijesu nikad jednostavni, čak i kad se vode između onih aktera koji imaju značajan stepen saglasnosti oko mnogih pitanja.
“Jer se u crnogorskom kontekstu oni najčešće fokusiraju na kadrovsku raspodjelu, a ta trgovina zna da potraje i bude komplikovana”, kazala je Uljarević.
Kako je navela, dodatnu komplikaciju pregovori nose kada se radi o akterima među kojima ne postoji povjerenje.
„I koji gledaju da u tome, ne samo izvuku najviše za sebe, nego računaju kako u nekoj vremenskoj perspektivi mogu naškoditi onim sa kim prave dogovor upravo kroz taj dogovor i preuzimanje dijela “kolača vlasti”“, precizirala je Uljarević.
Ona smatra da su vanredni parlamentarni izbori nužni, jer je to jedino pošteno prema građanima, iako, kako je rekla, za mnoge neće biti prijatni.
Prema riječima Uljarević, to je dio demokratskih procesa koje Crna Gora mora proći i kroz koje će se pročišćavati, kao kroz sito i rešeto, oni koji treba da ostanu u konačnici kao donosioci ključnih odluka.
“To se ne rješava u jednom izbornom ciklusu. Mi smo ušli konačno u fazu čestih promjena vlasti, a samim tim bi to trebalo da indukuje i veći stepen odgovornosti onih koji pretenduju da vladaju”, kazala je Uljarević.
Trenutna situacija, prema njenim riječima, nije održiva niti dobra za Crnu Goru.
“Jer Vlada kojoj je izglasano nepovjerenje u Skupštini i čiji ključni konstituenti, ako je suditi po ovim lokalnim izborima, imaju manje od deset odsto podrške, nema nikakav legitimitet da nastavi sa radom”, istakla je Uljarević.
Kako je dodala, sve njihove izjave ukazuju da svjesno ignorišu bazične demokratske standarde kad je riječ o nadležnostima i okviru rada u tehničkom mandate.
“To može nositi ozbiljne posljedice za Crnu Goru ako nastave donositi odluke koje im ne pripadaju”, zaključila je Uljarević.
Bonus video:
