Političkim snagama u Crnoj Gori odgovara politizovana izborna administracija, koja radije čuva interes partija nego zakonitost izbornog procesa, ocijenili su iz Centra za demokratsku tranziciju (CDT).
Ta nevladina organizacija objavila je analizu “Možemo li do efikasne izborne administracije”, u kojoj su tretirali važne probleme na putu depolitizacije i profesionalizacije izborne administracije i ponudili opcije za njihovo rješavanje, koje su u skladu sa domaćim i međunarodnim izbornim standardima.
Zamjenica programskog direktora CDT-a Milena Gvozdenović rekla je da je prvi korak uspostavljanje ekspertske administracije sa manjim brojem članova i razvijenom stručnom službom.
„Državna izborna komisija (DIK) treba da bude sastavljena od članova koji zadovoljavaju strogo postavljene uslove stručnosti i političke nepristrasnosti“, navela je Gvozdenović.
Ona je dodala da će manji broj članova rezultirati efikasnijim raspravama i donošenjem odluka.
Gvozdenović je kazala da je Komisiji neophodno obezbijediti i finansijsku autonomiju.
„To se može uraditi po uzoru na postojeće modele finansiranja, tako da DIK predlaže nacrt budžeta i dostavlja ga nadležnom radnom tijelu Skupštine za poslove finansija, koje bi utvrđivalo nacrt budžeta i dostavljalo ga Vladi“, kaže se u saopštenju.
Gvozdenović je rekla da, u pogledu ostvarivanja nepristrasnosti, treba propisati da član DIK-a ne smije biti član niti aktivista političke partije, kao i da ta osoba u periodu od pet godina nije bila član organa ili kandidat na listi političke partije.
„U cilju osiguravanja nezavisnosti, potrebno je da mandat DIK traje duže od mandata Skupštine, kako njeni članovi ne bi bili pod pritiskom reizbora u slučaju promjene vlasti“, navodi se u saopštenju.
Prema riječima Gvozdenović, duži mandat osigurava i institucionalnu memoriju i stabilnost.
„Uspostavljanje profesionalne, ekspertske Komisije treba da bude propraćeno i uvođenjem novih odgovornosti i obaveza za DIK, posebno u pogledu edukacije i unapređenja izbornog sistema i omogućavanja brze tabulacije rezultata izbora“, kaže se u saopštenju.
DIK, kako je navela Gvozdenović, mora dostići visoke standarde transparentnosti u cilju povećanja povjerenja u izbore.
„U tom pravcu, CDT pozdravlja zalaganje aktuelnog saziva DIK-a za uvođenje direktnog prenosa sjednica i povećanje svih segmenata otvorenosti ove institucije“, kazala je Gvozdenović.
Crnu Goru, kako je navela, očekuje još jedan izborni proces koji će biti sproveden po zakonima za koje i domaća i međunarodna javnost smatra da nijesu adekvatni i da zahtijevaju značajna poboljšanja kako bi izborni proces mogao biti ocijenjen kao fer i demokratski.
Gvozdenović je ocijenila da su političke partije pale na još jednom reformskom ispitu.
Prema njenim riječima, političke partije nijesu željele uređeniji izborni ambijent i nijesu smatrale da je značajno ispuniti taj politički kriterijum za članstvo u Evropskoj uniji.
„Ni 1.370 dana, ni formiranje nekoliko parlamentarnih radnih grupa za izbornu reformu nije bilo dovoljno partijama da adekvatno regulišu ono što je stub svake demokratije – izbore i izborne procese“, kaže se u saopštenju.
Navodi se da Crna Gora i dalje nema “izbornu vlast” koja autoritetom jake institucije brani demokratske principe i povećava povjerenje građana u izborni proces.
„Nažalost, svi dosadašnji pokušaji reforme izborne administracije su propali, jer našim političkim snagama odgovara politizovana izborna administracija koja radije čuva interes partija nego zakonitost izbornog procesa“, ocijenila je Gvozdenović.
Iz CDT su kazali da su analizu “Možemo li do efikasne izborne administracije” pripremili u saradnji sa Ministarstvom vanjskih i evropskih poslova Luksemburga.
Bonus video:
