Najavljeno poništavanje Vladine odluke o priznavanju Kosova u parlamentu Zete ne može imati formalno-pravni značaj, i zato ga treba posmatrati kao marketinški potez uoči državnih izbora.
Tim riječima sagovornici “Vijesti” tumače poruku odborničkog kluba “Za budućnost Zete”, predvođenog Demokratskim frontom (DF), da će na narednoj sjednici zetske Skupštine biti usvojena “deklaracija o poništenju i nevaženju odluke” o priznanju Kosova na teritoriji te opštine. Tim povodom još ništa nije urađeno.
Deklaracija je najavljena prošlog petka, četiri dana nakon što je Crna Gora podržala predlog da Kosovo uđe u Savjet Evrope (SE).
Iz Demokratske narodne partije (DNP), jednog od konstituenata DF-a, saopštili su da podržavaju zahtjev zetskih kolega da se iskaže neslaganje “s manjinskom politikom” Vlade Dritana Abazovića, ali i svih prethodnih vlada “koje su, suprotno većinskoj volji građana, sprovodile i sprovode izdajničku spoljnu politiku...”.
Doktor pravnih nauka Đorđije Blažić, kazao je “Vijestima” da Skupština opštine (SO) Zeta nema nadležnost da poništi Vladinu odluku o priznanju Kosova donesenu 2008. godine, i da stoga plan dijela zetskih odbornika predstavlja politikantstvo.
”Takva eventualna odluka ne može imati nikakav formalno-pravni značaj, jer nije u nadležnosti lokalnih samouprava. To je par ekselans državna nadležnost, tj. nadležnost Vlade, jer ona vodi unutrašnju i spoljnu politiku zemlje. To je jasno zapisano u Ustavu. U pravnom smislu, to bi bio potez van svakog rezona, Ustava, zakona, pravnog poretka lokalnih samouprava... Oni to mogu da urade samo iz marketinških razloga, radi dobijanja političkih poena, ali bi to bilo van pameti”, ocjenjuje on.
Zetskom parlamentu, u kom DF ima gotovo apsolutnu većinu (16 od 32 odbornika), do juče nije bio predat predlog deklaracije o “otpriznavanju” Kosova. To je “Vijestima” potvrdio šef parlamenta Luka Krstović (Demokrate), rekavši da nezvanične najave njegovih kolega upućuju na to da će inicijativa biti uskoro predata.
Predsjednik Opštine Zeta Mihailo Asanović kazao je listu da bi odbornički klub DF-a ovih dana to trebalo da učini.
”Očekujemo da ona bude usvojena tokom maja”, poručio je.
Asanović je prije nekoliko dana izjavio da zna da deklaracija neće imati pravnu važnost, ali da DF želi da pošalje poruku da “narod ne misli kao Vlada”. Tom prilikom podsjetio je na izjavu bivšeg premijera Duška Markovića, koji je 2018. rekao da je Vlada priznala Kosovo uprkos tome što je protiv toga bilo preko 85 odsto građana.
Savjetnik premijera za vanjsku politiku Đorđe Radulović, saopštio je “Vijestima” da Vlada, shodno Ustavu, vodi unutrašnju i spoljnu politike, i da je pod njenim ingerencijama i priznanje država, kao i uspostavljanje diplomatskih odnosa.
On navodi da najavljeni potez parlamenta Zete treba posmatrati u svjetlu nekoliko faktora, od kojih su jedan prijevremeni izbori zakazani za 11. jun.
”Kako su i odbornici Zete naglasili, njihova odluka nema međunarodno-pravni efekat, već je deklarativnog karaktera... Imajući u vidu da pojavom novih političkih struktura i partija politička geometrija koja je postojala do 30. avgusta 2020. više ne postoji, ovakvim porukama se, između ostalog, želi okupiti i zadržati svoje tradicionalno biračko tijelo i osigurati željeni rezultat na izborima”, istkao je.
Radulović kaže da su, s političkog aspekta, potezi poput planiranog dio legitimne političke strategije, ali da je pitanje koliko je to mudro za crnogorsko društvo.
”Da svako regionalno ili globalno geopolitičko pitanje transponujemo u domaću političku arenu, zanemarujući mnogo važnije stvari koje se tiču kvaliteta života naših građana”, dodaje on.
Predsjednik Zete Asanović nedavno je poručio i da vjeruje da će deklaraciju o “otpriznavanju” Kosova donijeti i druge opštine u kojima DF ima većinu. Taj savez, osim u Zeti, ima svoje ljude na čelu još pet opština - Nikšića, Budve, Pljevalja, Berana i Mojkovca, dok u još nekoliko učestvuju u vršenju vlasti.
Međutim, “Vijesti” juče ni od jednog DF-ovog predsjednika opština nisu dobile odgovor na pitanje da li su takve inicijative u planu.
Čelnici Nikšića i Berana Marko Kovačević i Vuko Todorović nisu odgovarali na pozive i poruke “Vijesti”, predsjednik Opštine Pljevlja Dario Vraneš uputio je redakciju na funkcionera DF-a Milana Lekića koji se takođe nije oglašavao, dok su iz kabineta šefa Opštine Mojkovac Veska Delića potvrdili da su dobili pitanja lista, ali nisu poslali odgovore na njih...
”Vijesti” su, umjesto uhapšenog čelnika Budve Mila Božovića, pokušale da kontaktiraju predsjednika SO i funkcionera DNP-a Nikolu Jovanovića, ali ni on nije odgovarao na pozive i poruke.
Iz DF-a listu su nezvanično kazali da je u drugim opštinama zasad bilo samo neformalnih razgovora o inicijativama, i da nije bilo konkretnijih poteza po tom pitanju.
Predsjednik Odbora za međunarodne odnose i iseljenike Miodrag Lekić, rekao je “Vijestima” da je najava iz Zete vjerovatno posljedica “nedovoljno ozbiljne odluke Vlade” da podrži Kosovo u članstvo SE, ali da misli to nije pravi potez.
”Uz razumijevanje za moguće povode reakcije Opštine Zeta, ne znači da su njeni zaključci adekvatni, i tu primarno mislim na ustavno-zakonske nadležnosti opština u Crnoj Gori”, napominje Lekić.
Pred Odborom kojim predsjedava u srijedu je održano kontrolno saslušanje premijera i koordinatora Ministarstva vanjskih poslova (MVP) Abazovića na temu odluke Vlade da podrži ulazak Kosova u SE.
Lekić kaže da je ova tema “visoko senzibilna” kod građana, a da je Vlada donijela odluku na “neozbiljno improvizovan način”, i da je očigledno da su proizvedene političke posljedice.
”Jedna od njih je i najavljeno odlučivanje u opštini Zeta, a mogu se pojaviti na ovaj ili onaj način i u drugim, pa i institucionalnim sredinama. U ovom slučaju Vlada je umjesto rješavanja pitanja na institucionalno ozbiljan način, proizvela, možda nedovoljno svjesna kompleksnosti ovog pitanja, nove probleme”, zaključuje sagovornik.
Radulović: Priznanje Kosova novi dio regionalne saradnje
Đorđe Radulović navodi da Vlada brine o socijalnoj inkluziji svih građana “kako bi svi državu doživjeli kao svoju”, i da se uprkos legitimnim i poželjnim razmimoilaženjima oko pojedinih političkih pitanja ne ostavlja prostora i razloga za radikalizaciju bilo koje grupe ili pojedinca.
Ističe da crnogorska spoljna politika tokom posljednjih 16 godina, od obnove nezavisnosti, ima tri ključna principa - EU, NATO, dobrosusjedske odnose i regionalnu saradnju. Dodaje da je priznanje Kosova 2008. determinisalo “novu komponentu u okviru regionalne saradnje”, koja se, kaže, sastoji u promovisanju svih susjednih država, uključujući i Kosovo, u regionalnim i međunarodnim aspiracijama.
”Na ovim spoljnopolitičkim principima formirane su i 42, kao i 43. Vlada, a poznato je da je to bio jedan od uslova dobijanja potrebne većine u parlamentu. Ukoliko se želi odstupiti od dosadašnje konzistentne spoljnopolitičke doktrine, to bi zahtijevalo novi politički dogovor nakon izbora po kom bi Vlada i MVP radili, jer izvršna vlast radi na principima i platformi izglasanim u parlamentu”, naglašava Radulović.
Bonus video: