Odluka crnogoske Vlade da za ambasadorku u jednoj od najvažnijih evropskih prijestonica – Rimu, postavi bivšu ministarku nauke Sanju Vlahović, koja je svojevremeno bila optužena da je navodno plagirala svoj naučni rad, izazvala je oprečne reakcije u Podgorici.
Dok sam šef crnogorske diplomatije Srđan Darmanović u tome ne vidi ništa sporno, za dio civilnog sektora i akademske zajednice takva odluka loša je po imidž diplomatske mreže Crne Gore i potvrda da je lojalnost vladajućoj partiji važnija od akademske časti.
Prvi čovjek crnogorske diplomatije Srđan Darmanović, gostujući na televiziji Vijesti bio je kategoričan da je Sanja Vlahović zaslužila da bude crnogorska ambasadorka u Rimu.
“Ona je nosilac visokog italijanskog odlikovanja. Mislim da će biti odličan ambasador u Italiji, zbog niza okolnosti. I, vjerujem da je to rješenje dobro. Matični Univerzitet Mediteran, koliko je meni poznato, to nikada nije potvrdio. I Univerzitet kojem pripada profesorka Vlahović je dao svoje mišljenje i svoju riječ o tome", rekao je Darmanović.
Aktuelna poslanica vladajuće Demokratske partije socijalista i bivša ministarka nauke Sanja Vlahović u fokus pažnje crnogorske akademske zajednice došla je nakon što je podgorička nevladina organizacija Centar za građansko obrazovanje (CGO) još 2015. godine protiv nje podnijela krivičnu prijavu, zbog sumnje da je plagirala svoj naučni rad.
To je javno potvrdio profesor sa Vestminsterskog univerziteta u Velikoj Britaniji Dimitrios Buhalis, iznoseći kako je Vlahović navodno prepisala njegov rad iz oblasti marketinga u turizmu iz 2000. godine (“Marketing the Competitive Destination of the Future Destinations Integrated Experience for Tourists“). Buhalis je, komentarišući zaključak komisije privatnog Univerziteta Mediteran da nemaju pravnog osnova da se bave plagijatom Vlahovićeve, pozvao tadašnju ministarku Vlahović da mu se izvini i podnese ostavku zbog etičkih implikacija.
Postojala je i sumnja da je za potrebe svog naučnog uradka Vlahovićeva kopirala i trojicu rumunskih autora. Tim povodom podgorički Univerzitet Mediteran, čiji je Sanja Vlahović profesor, po nalogu tadašnjeg rektora Slobodana Backovića, osnovao je komisiju koja je trebalo da ispita te navode, ali je komisija rad završila bez zaključka.
Revoltiran takvim epilogom, profesor tog Univerziteta Milenko Popović je, kako kaže za Radio Slobodna Evropa, tada odlučio da podnese ostavku na mjesto člana Senata tog Univerziteta, tvrdeći da su stručnjaci za informacionu tehnologiju utvrdili kako je čak 63 odsto naučnog rada Vlahović prepisano.
“Nesporno je da je plagirala. Ja ih imam i ja sam nudio te dokaze, i kompletna crnogorska akademska zajednica ih ima, samo što se svi plaše da to kažu. Za mene je bilo nečasno da budem dio grupe koja se tako ponaša, a Senat Univerziteta i čitav univerzitet se ponašao na jedan krajnje, malo je reći, nedopustiv način. Država je pokazala nespremnost da krivično goni Vlahović za nešto za šta je zaprijećena zatvorska kazna do četiri godine“, kaze Popovic.
Izvršna direktorka Centra za Građansko obrazovanje Daliborka Uljarević u izjavi za Radio Slobodna Evropa podsjeća da je krivična prijava te nevladine organizacije protiv Sanje Vlahović za plagiranje razmatrana gotovo osam mjeseci, više puta je tražena dopuna dokumentacije, Vlahović je saslušana u tužilaštvu, da bi na kraju prijava protiv nje bila odbačena zbog, kako je rečeno, zastarjelosti krivičnog gonjenja.
“Dodatno je zaprepašćujuće da Ministar inostranih poslova Srđan Darmanović, koji je bio nekadašnji dekan fakulteta političkih nauka, ima razumijevanje za nečasne akademske radnje Vlahović. Sanja Vlahović nije dostojna te funkcije i jasno je da je odluka vlade neodgovorna, partijski motivisana i štetna po interese države. Jer, niti tužilaštvo, niti nadležni organi na Univerzitetu Mediteran, nijesu potvrdili da se ne radi o plagijatu. I jedni i drugi su zapravo izbjegli da preuzmu odgovornost utvrđivanja punog činjeničnog stanja, čime je jasno da je tu izvršen neprimjeren politički uticaj", smatra Uljarevićka.
Radio Slobodna Evropa bezuspješno je pokušavao da stupi u kontakt sa profesorkom Vlahović. Podsjetimo, odmah nakon što je izbila afera oko navodnog plagiranja njenog naučnog rada, Vlahović je sve rezolutno odbacila, tvrdeći da se protiv nje vodi, citat, “brutalna i prljava lična i politička igra“, te da je za nju priča o navodnom plagijatu završena.
No, kakva god istina bila, za dio stručne i laičke javnosti poslije svega ključno je pitanje: Da li neko, ko je pod bilo kakvom hipotekom, može da predstavlja Crnu Goru u inostranstvu i to ni manje ni više nego sa pozicije ambasadora?
Za Daliborku Uljarević odluka da Sanja Vlahović bude prvi čovjek ambasade u Rimu je, kako kaže, izrugivanje akademskoj zajednici i još uvijek nejakoj crnogorskoj diplomatiji.
"Na žalost ova skandalozna odluka pokazuje tendenciju da se na ambasadorska mjesta šalju neisluženi ili kontroverzni kadrovi, koji bi po raznim osnovama trebalo da trpe sankcije ili da budu marginalizovani iz javnog života.
Time se suštinski sprječava razvoj profesionalne i kvalitetne diplomatske mreže ali i narušava ugled države Crne Gore i posredno vrijeđaju upravo one države kojima se takvi kadrovi šalju.
Crnogorska diplomatija ovim pokazuje da je zarobljena klijentelističkim vezama. Kroz nju se prelama i unutrašnja zarobljenost zemlje partikluarnim interesima. Takvo potcjenjivanje značaja diplomatske mreže, slanjem kontroverznih kadrova, može Crnoj Gori vrlo lako da se vrati kao neprijatan bumerang“, zaključuje.
Bonus video:
