Po tradiciji najstarije nedržavne književne nagrade “Ruski Buker” pobjednik je novinarima predstavljen poslije praznične gozbe cijelog književnog bratstva, u gostionici “Zlatni prsten” u Moskvi. Književna zajednica je prije zvaničnog predstavljanja javnosti slavila u čast autora najboljeg ruskog romana u 2014. godini, Vladimira Šarova. Nagrađeni Šarovljev roman “Povratak u Egipat” priča priču o jednoj porodici, povezanoj, ni manje ni više, već sa samim Nikolajem Gogoljem...Šarov je pisao pobjednički roman više od pet godina, a sadrži izvode iz pisama potomaka Gogolja, od kojih je jedan pokušao da dopiše njegove “Mrtve duše”. Radnja Šarovljevog romana obuhvata nekoliko decenija sovjetske istorije na koju se nadovezuje istorija povratka Jevreja iz zarobljeništva u Egiptu.
Prije nego što je dao riječ laureatu, ovogodišnji predsjednik žirija, književni kritičar Andrej Arjev napomenuo je da se, u poređenju sa erom sovjetske literature, današnji autori razlikuju: da su to ljudi emancipovanog uma, daleko slobodniji u baratanju riječima. “Novi autori često prevaziđu fenomen zla”, kazao je Arjev, i naglasio da se ovo odnosi na sve ovogodišnje finaliste. Za osvajanje “Ruskog Bukera” ove godine borili su se Zahar Prilepin, Anatolij Višnjevski, Viktor Remizov, Elena Skuljskaja i Natalija Gromova.
Član žirija Denis Dragunski je primijetio da je ova nagrada je s pravom pripala Šarovu:”Ovo je veoma ozbiljno, pametano i, što je najvažnije, lijepo djelo”.
Vladimir Šarov je, prije nego što je počeo da odgovara na pitanja književnog sekretara nagrade Igor Šajtanova i novinara, rekao da je pisao “Povratak u Egipat” pet i po godina: ”Pratio sam njegove junake, držao ih na kratkoj uzici. Oni su se promijenili za to vrijeme, a i ja. Čini mi se da je cijela istorija Rusije poslije Nikolaja Gogolja pokušaj da se završi drugi tom njegovog čuvenog romana ('Mrtve duše'). Zaista, u nedovršenim knjigama postoji nekakva strašna stvar - otkrovenje. Čini se da bismo, kada bi te knjige bile 'dopisane', onda mogli da razumijemo smisao života. U svom romanu pisao sam o tome kako ruska istorija i kultura pokušavaju da završe ovaj Gogoljev roman. Zašto roman pod nazivom 'Povratak u Egipat'? Gogolj je bio biblijski pisac. Naša istorija 20. vijeka, po u mom mišljenju - to je povratak u Egipat”, kazao je Šarov nakon uručenja nagrade.
I nagrada “Studentski Buker” ove godine je takođe pripala Vladimiru Šarovu, uprkos činjenici da su mnogi primijetili složenost ovog romana i, s toga, težak put do čitaoca. Grant za prevod knjige na engleski jezik i distribuciju tog izdanjau Velikoj Britaniji ove godine dobila je književni istoričar Natalija Gromova za roman “Ključ. Posljednja Moskva”, o gubljenju prijestonice, koja se sada nalazi samo na prašnjavim starim mapama. Pošto je Gromova arhivista i autor knjiga o književnom životu 1930-ih 1940-ih, i u ovom romanu fokusira se na male stvari koje nijesu uvijek vidljive očima laika.
Dobitnik glavne nagrade Vladimir Šarov dobio je 1.500.000 rubalja (oko 23.000 eura). Finalisti su prošli mnogo skromnije, osvojivši po 150.000 rubalja. Nagrađeni roman najprije je objavljen u žurnalu “Znamja” 2013. godine, a kao knjiga je izašao u oktobru ove godine.O nagrađenima je ove godine odlučivao žiri pod predsjedavanjem Andreja Arjeva, zajedno sa pjesnikom, romanopisacem i kritičarom Evgenijem Abdulajevim, romanopiscem i novinarom Denisom Dragunskim, pisacem Anatolijem Kurčatkinom i vajarom Aleksandrom Rukavišnikovim.
“Ruski Buker” ustanovljen je 1991. godine, po uzoru na istoimenu britansku, a prva je nedržvna nagrada za književnost u Rusiji poslije 1917. Dodjeljuje se za najbolji roman na ruskom jeziku, objavljen u protekloj godini, a među dobitnicima su Bulat Okudžava, Vasilij Aksjonov, Ljudmila Ulickaja, Vladimir Makanin…
Glavni pokrovitelj nagrade “Ruski Buker” je banka “Globeks”.
Bonus video:
