U nikšićkom Tehnopolisu, u organizaciji Kulturnog centra „Punkt“ organizovana je izložba „Montenegro et ses environs - Crna Gora i njeno okruženje” na kojoj su predstavljane prve fotografija Nikšića i drugih mjesta u Crnoj Gori koje su nastale krajem XIX vijeka.
Fotografije su dio albuma koji se čuva u Biblioteci rijetkih knjiga u Istanbulu i koje je otkupio mr Sait Šabotić za potrebe projekta „Osmanski (turski) izvori za istoriju Crne Gore“, koji se realizuje među aktuelnim projektima Crnogorske akademije nauka i umjetnosti.
"Ne postoji osjećaj koji može da se uporedi sa osjećajem posmatranja prošlosti sopstvenim očima. Posmatrati ono što je nekada davno postojalo, onako kako je tada bilo, privilegija je života u modernoj eri“, kazao je, otvarajući izložbu, istoričar Šabotić.
Jedino se na fotografiji, kazao je Šabotić, može zaustaviti vrijeme zbog toga ne čudi što se često kaže da je „fotografija trenutak u vječnosti, ali i vječnost u trenutku“.
Šabotić je podsjetio na istorijski razvoj fotografije u Crnoj Gori, da je prvi foto-aparat donio Petar II Petrović Njegoš, dok je prvi fotoalbum bio vlasništvo knjaginje Darinke i nalazi se u Biljardi.
"Nikšić je svoj prvi foto-atelje dobio krajem XIX vijeka, prije crnogorske prijestonice, zahvaljujući Branku Šobajiću. Na Cetinju je to učinjeno 1903.godine“, istakao je Šabotić.
U Tehnopolisu je prikazano 17 fotografija - deset Nikšića i sedam ostalih gradova, prije svega Podgorice i Cetinja.
"Na istorijskoj mapi Crne Gore malo je gradova koji su, kao Nikšić, imali burnu istorijsku prošlost. Dio te prošlosti sačuvan je na raznim crtežima, mapama i fotografijama. Ove fotografije predstavljaju dragocjeno svjedočanstvo istorijskog i urbanističkog razvoja Nikšića“, kazao je Šabotić.
Ali, kako je napomenuo, zahvaljujući izloženim fotografijama Nikšić više nećemo posmatrati kao citadelu i vojno utvrđenje, već kao urbanu cjelinu, ali i „žaliti što ta cjelina nije očuvana u onom obliku“ u kakvom je prikazana na starim fotografijama.
"Posmatrane kroz tu vizuru fotografije će nam dosta toga reći o našem odnosu prema kulturno-istorijskoj baštini i uopšte našoj svijesti o prošlosti, raznim devastacijama i želji da se drugima predstavimo putem fotografije", kazao je Šabotić.
Istakao je značaj rada istoričara mr Admira Adrovića, koji je postdiplomske studije završio u Istanbulu prethodno istražujući brojne arhivske fondove koji Crnu Goru nude iz perspektive osmanskih izvora. On priprema izložbu koja će obuhvatiti sve fotografije iz albuma "Crna Gora i njeno okruženje“ i izložba u Nikšiću je uvertira onogo što slijedi. Zato je Šabotić pozvao Ministarstvo kulture da pomogne Adroviću da „Crnu Goru s kraja XIX vijeka predstavi na način koji do sada nijesmo imali priliku da vidimo“.
Izložbom, koja je organizovana u okviru “Nikšićke kulturne scene 2018” uz podršku Opštine Nikšić i Ministarstva kulture, ozvaničen je aprilski repertoar.
Bonus video:
