Uprava Polimskog muzeja u Beranama optužila je Ministarstvo kulture da u izbornoj godini diskriminiše ovu kulturnu ustanovu u jedinoj opozicionoj opštini na sjeveru Crne Gore.
Oni kažu da je resorno ministarstvo kroz Program zaštite i očuvanja kulturnih dobara za 2020. godinu odobrilo 1.142.114 eura za 87 projekata za druge opštine u Crnoj Gori, dok za Berane, odnosno Polimski muzej, nije opredijeljen nijedan euro.
Direktorica Polimskog muzeja Violeta Folić objašnjava da je Muzej aplicirao sa većim brojem prijava iz raznih oblasti kulture, a prije svega za arheološka i konzervatorska istraživanja, ali da nije dobio nijedan projekat.
“Prvi konkurs za Program zaštite i očuvanja kulturnih dobara raspisan je 16. jula 2019. godine, koji je poništen jer je od 168 prijava samo pet ispunjavalo uslove, dok je na drugom raspisanom pozivu od 127 prijava prošlo 87. Navodni razlog za odbijanje prijava Polimskom muzeju je što smo navodno umjesto dvije štampane verzije aplikacije proslijedili samo jednu po projektu, iako je uz štampanu verziju dostavljen i CD sa istim podacima. Podsjećamo da je na svakom dosadašnjem konkursu bilo potrebno slati samo po jednu štampanu verziju i da je ovo bio prvi put da traže po dvije štampane verzije”, kaže Folić.
Ona dodaje da im dugogodišnja saradnja i veliki broj uspješno sprovedenih projekata Polimskog muzeja daju za pravo da očekuju da budu upozoreni ukoliko neka takva tehnička sitnica može biti prepreka za dobijanje projekata, jer se radi o tehničkoj, a ne suštinski bitnoj stvari.
“Polimski muzej je jedini imao izjave više predsjednika opština o sufinansiranju projekata koji su bili u planu za realizaciju, pa odbijanje naših prijava predstavlja direktnu štetu za više opština i ugroženi su višegodišnji projekti”, kaže Folić.
Ona navodi da je taj muzej jedina ustanova na sjeveru koja ima odgovarajuće licence za arheološka i konzervatorska istraživanja, kao i za sprovođenje konzervatorskih mjera na pokretnim i nepokretnim spomenicima kulture i licence za izradu studija zaštite kulturnih dobara.
“Treba reći i da smo samo nekoliko dana prije objavljivanja rezultata konkursa bili na sastanku u Ministarstvu kulture, gdje smo bili pohvaljeni za odgovornost u realizovanju projekata i predaju dokumentacije za te projekte, i niko nam u tom razgovoru nije skrenuo pažnju na navodne tehničke nedostatke”, kaže Folić. Prema njenim riječima veoma je simptomatično i problematično što je kroz Program zaštite i očuvanja kulturnih dobara za 2020. godinu, Ministarstvo kulture Centru za konzervaciju i arheologiju Crne Gore dodijelilo sredstva u iznosu od 40.000 eura za izradu konzervatorskog projekta i sprovođenje konzervatorskih mjera na glavnom spomeniku u Spomen parku “Spomenik slobod” na Jasikovcu u Beranama.
“Sredstva za iste namjene su dodijeljena Polimskom muzeju 2014. godine u iznosu od 18.000 eura, dok nam je uplaćeno svega 9.000 eura. Ipak je urađeno sve što je predviđeno ugovorom, a na izvještaj koji smo dostavili Ministarstvu nije bilo primjedbi, pa se pitamo zašto se isti posao radi ponovo, samo za višestruko veći iznos novca, i ako je trebalo nešto doraditi, smatramo da je to trebalo da radi Polimski muzej, kako bi se izbjeglo plaćanje dnevnica i smještaja stručnoj ekipi sa Cetinja”, smatra Folićeva.
Ona je podsjetila i da je prilikom zvanične posjete Opštini Berane, u julu 2019. godine, ministar Aleksandar Bogdanović obećao da će za izradu projekta i uređenje memorijalnog kompleksa, sa uređenjem ukupne parkovske površine, na Jasikovcu Ministarstvo izdvojiti sredstva u iznosu od po 100.000 eura za 2020. i 2021. godinu, dok je Opština Berane trebalo da učestvuje sa po 50.000 eura. “Ministar je tada insistirao da pomenute radove izvodi isključivo Polimski muzej, baš zbog pozitivnih iskustava i pokazane uspješnosti u radu, kao i zbog toga što se spomenik nalazi u Beranama. Od svega ovoga očigledno neće biti ništa, iako su u pitanju bila čvrsta obećanja. Kakav je odnos Ministarstva kulture prema jednoj opozicionoj opštini pokazuje činjenica da Polimski muzej koji realizuje projekte u opštinama na sjeveru, u periodu od 2014. do 2020. realizovao projekte, primjera radi, u Bijelom Polju u iznosu od oko 150.000 eura, u opštinama Petnjica i Rožaje taj iznos je bio oko 50.000 eura, dok je u navedenom periodu Opštini Berane dodijeljeno svega oko 15.000 eura”, tvrdi Folić.
Ona kaže da su do sada pokušavali da nađu opravdanje za ovakav odnos prema Beranama, ali nakon objavljivanja ovog konkursa i nedodjeljivanja nijednog konkursa Polimskom muzeju, više je nego jasno da izborna godina čini svoje.
Nisu dovoljna ni dva velika evropska projekta
Kakav je rad i kolika je odgovornost Polimskog muzeja prema realizaciji preuzetih projekata, kaže Folić, prepoznato je i na evropskom nivou, pa tako Polimski muzej od 2018. godine realizuje dva velika evropska projekta, od kojih je nosilac na jednom, pod nazivom “Tradicionalna arhitektura prekograničnog područja Crna Gora - Albanija”, u iznosu od oko 400.000 eura, a na drugom projektu, pod nazivom “Proširenje saradnje - od hrišćanskih starina do unapređenja turizma”, Polimski muzej je partner, dok je nosilac Eparhija budimljansko-nikšićka, a ukupan iznos projekta je oko 570.000 eura.
“Sve ovo ipak nije dovoljno Ministarstvu kulture da nam odobri makar jedan projekat u izbornoj godini, jer izgleda ipak preovlađuju drugi faktori, a ne dokazani kvalitet i ozbiljnost u radu”, kaže Folić. Ona dodaje da 2008. do 2019. godine Polimski muzej Berane prosljeđuje Upravi za zaštitu kulturnih dobara spisak lokaliteta i spomenika kulture na sjeveru Crne Gore za koje se traži status kulturnog dobra, na šta nisu dobili nikakav odgovor. “Sumnjamo da se tu radi o izbjegavanju davanja statusa kulturnog dobra, jer bi se u tom slučaju morala obezbijediti značajna sredstva za održavanje tih kulturnih dobara”, kazala je direktorica Polimskog muzeja.
Bonus video:
