Navršilo se 10 godina nezavisnosti. Druga smo, najmlađa država u Evropi poslije Kosova. Jedna dekada može da bude dugačak vremenski period, ali može da bude i kratak, zavisno iz koje perspektive gledamo. Može se iskoristiti na razne načine, pa i na ovaj naopak, naš način. Naravno, sve se ovo odnosi na unutrašnji plan odnosno na polje ekonomije i sve što se sa njom povezuje (od životnog standarda, stope nezaposlenosti, investicija), ali i u drugim sferama kao obrazovanje i zdravstv. Tako to biva, kad ne napravite korake naprijed u- lazi se u opasnost da iz vida ispusti put koji ka tome vodi.
Ako posmatramo Crnu Goru po teritorijalnom principu i statistički gledamo pokazatelje koji se vezuju za životni standard, dolazimo do zaključka da je primorski region dio države u kojem se najbolje živi.
Unutrašnja migracija prema južnom regionu je kontinuirana što dodatno pokazuje da regionalni razvoj u Crnoj Gori ne postoji.
Ali, postoji i u primorskom regionu jedan dio, odnosno jedna opština u kojem je migracija prema EU i SAD, nažalost, stalna, kontinuirana i decenijska. Dva su glavna razloga: ratni sukobi u bivšoj SFRJ 90-ih i ekonomski razlozi u posljednjih 15-ak godina. Ovaj drugi razlog je u korelaciji sa osamostaljenjem.
Dvadeset prvog maja 2006. izglasana je nezavisnost Crne Gore. Rezultati referenduma u opštini Ulcinj su bili ubjedljivi za opciju za nezavisnost, 88,50%. Svi smo bili ubijeđeni da će ovaj grad u narednom periodu opet biti sinonim razvoja turizma, ali i poljoprivrede. Šta je dobio Ulcinj tokom ove dekade, koliko je investirano, koliko su iskorišćeni razvojni potencijali ove opštine, lako je odgovoriti, a teško shvatiti i opisati. Da li je ijedan kapitalni problem, koji su, nažalost, mnogobrojni a koji ekonomski cijede ovaj grad, riješen u posljednjih 10 godina? Nije, naprotiv!
Morsko dobro i dalje suvereno gazduje najvrednijim prostorom ove opštine. I ptice na grani znaju koliki je to prostor u odnosu na ukupnu površinu Ulcinja ili ukupnu teritoriju kojom gazduje ovo preduzeće.
Ali, još žalosnije je nema naznaka da se ozbiljno pristupa valorizaciji. Dok je prvih godina nezavisnosti postojala dilema da li ćemo na prostoru Velike Plaže dozvoliti nisku ili visoku gradnju, danas uglavnom samo čujemo da je to vrijedan potencijal i sve se na tome završi. Princip razvoja se sveo na privremene objekte. Ostalo nam je samo da guglamo makete od prije 10 godina.
Ako neko, iz bilo kojeg kraja svijeta, želi da sazna kako se može kupiti kvadrat zemlje za 5 centi (!) na pjeni od mora, onda je dobrodošao u Crnu Goru. Riječ je o ulcinjskoj Solani, prirodnom rezervatu i fabrici soli koja je preživjela nekoliko ratova, ali nije preživjela nezavisnu Crnu Goru. Naime, čeka se politički momenat da bi Savjet za privatizaciju donio odluku (koja je spremna) da je plaćena tržišna naknada za 15 miliona m2, iako je međunarodni pritisak protiv takve odluke, kao i da se ulcinjska Solana urbanizuje, veoma veliki.
Proces privatizacije u hotelskoj industriji je priča za sebe. Kad bi čovjek namjerno htio da izvrši takav loš privatizacioni proces kao u Ulcinju, siguran sam da ne bi uspio, jer bi mu uspjela bar jedna privatizacija. A da ne pričamo da bi svaki normalan čovjek, državnik posebno, pokušao da to ispravi. Naravno, to kod nas nije slučaj. Privatizacioni ugovori nastavljaju da se krše bez ikakve odgovornosti, na štetu i opštine i države. Takođe, valja pomenuti i stopu nezaposlenosti kao rezultat razvojne politike u ovom periodu, koja je u 2006. godini iznosila 10,7%, dok u januaru 2016 23,62%.
Prelijepa uvala Valdanos sa milenijumskim maslinjakom je takođe još jedna rana. Zemlja se ne vraća ranijim vlasnicima, a maslinjaci propadaju. Možda je to nečiji put do uspjeha, ili put do stanova, što bi, u svakom slučaju, bilo u skladu sa ekonomskom (ne)logikom ove zemlje.
Imamo jedino 2/3 pozitivne investicije koja se desila u Ulcinju u posljednjih 10 godina. To je međunarodni put Ulcinj-Sukobin koji povezuje dvije države. Tačno je da put ne liči na međunarodni put, ali to nije dovoljan argument da se novi putevi grade, nego da se polako rekonstruišu po uobičajenoj dinamici, jer se posljednja trećina dionice čeka već četiri godine.
Da će se ova „dinamika razvoja“ i dalje nastaviti po pitanju Ulcinja, nije teško pretpostaviti. Za to se i sama Vlada CG pobrinula. Dovoljno je pogledati Program rada Vlade, ali i Ministartva turizma i održivog razvoja. U tim dokumentima, u djelovima koja se tiču razvoja, ali i u ostatku dokumenata, Ulcinj ne postoji, osim jedne rečenice koja se odnosi na Bijenale u Veneciji.
Ogovornost je velika i na lokalnim „patriotama“. Njihovom politikom pošto-poto biti dio vlasti, plaćajući bilo koju cijenu, nastavljaju da pomažu trend proizvodnje „izgubljenih generacija“ uz bijednu argumentaciju da moraju biti dio vlasti, pa i ove koja definitivno ne radi u korist Ulcinja i njenih građana.
Autor je dipl.ecc i predsjednik OO GP URA Ulcinj
Bonus video:
