Šta povezuje DPS Mila Đukanovića, SNS Tomislava Nikolića i SNSD Milorada Dodika?
Odgovor je – Vladimir Putin. Tačnije, Putinova “Jedinstvena Rusija” s kojom su pobrojane partije nedavno potpisale sporazume o najbliskijoj stranačkoj saradnji. Ovi sporazumi, svi do jednog potpisani tokom septembra i oktobra 2011, predstavljaju najavu nove, proaktivne ruske politike na Balkanu – ruski odgovor na konačnu odluku Evrope da Balkan očisti od kriminala i korupcije i da ga uvede u Evropsku uniju.
Sve pomenute stranke upiru pogled u Putina s istom nadom – u ovom, za neke od njih presudnom, za neke vrlo teškom trenutku, one od “Jedinstvene Rusije” očekuju pomoć u očuvanju, odnosno osvajanju vlasti. A glavno oružje te pomoći biće nove ruske investicije.
Zato Toma Nikolić najavljuje ruske milijarde, Roćen i Šojgu dogovaraju “trećeg partnera”, koji će kupiti bezmalo cijelu Crnu Goru, a Dodik odbija evropske IPA fondove, najavljujući, umjesto njih, ogromna ruska ulaganja.
Jasno je da je finalni cilj ovog partnerstva kompozicija ciljeva potpisnika – zaustavljanje demokratskih reformi i izbjegavanje “sanaderizacije” je cilj jednih, a konačno odustajanja Crne Gore, Srbije i Republike Srpske od evropskih i atlantskih integracija jeste cilj drugih. To odustajanje, kao kapitalno političko ishodište, ima alternativu, tvrdi Vladimir Putin, novi-stari kandidat za predsjednika Rusije.
I on je tu alternativu nedavno definisao: riječ je o evro-azijskoj uniji, ruskoj zamjeni za “opskurnu i bankrotiranu EU”. Eto otkuda se “opskurna EU” obrela na usnama Mila Đukanovića, na sada već čuvenoj podgoričkoj Tajnoj večeri.
Ubrzavanje integrativnog procesa i evropsko insistiranje na suzbijanju korupcije i kriminala, tačnije – prelazak integrativnog procesa iz faze potencije u fazu egzekucije – provjetrilo je mnoge jazbine i istjeralo brojno skriveno zvjerinje.
A sve je bilo tako idilično dok su evropske reforme i NATO učlanjenje bili naša daleka mogućnost, dok je naša evro-atlantska budućnost bila, što narod kaže, “na dugu dršku”. Bilo je to vrijeme kada je Rusija širokogrudo podržavala evropske namjere CG, nalazeći razumijevanja čak i za naše atlantske aspiracije.
A ministar Roćen je s uživanjem spajao Istok i Zapad, uplitao lijepo i korisno, i crnogorskim brodom pod ruskom zastavom ponosno kormilario u evropskoj regati!
No, kada su, prijemom Hrvatske, naše evropske komšije zaista otvorile svoja jugoistočna vrata, i kada je Štefan File u Podgorici saopštio da je Evropa odlučila da očisti Balkan od kriminala i korupcije i da ga primi u svoje granice – postalo je jasno da je Roćenov i Đukanovićev iluzionizam završen i da je faza retoričkog evropejstva nepovratna prošlost. Novi evropski pristup i, posebno, “sanaderizacija”, kao neizbježni pratilac tog procesa, prirodno su usmjerili crnogorski režim ka evro-azijskom antireformskom jatu.
Na političkom nebu doskora zajedničkih prostora, ovih se dana jasno ocrtava ruski balkanski krug – interesna grupa političkih činilaca koji traže prostor pod ruskim kišobranom. Ničega neočekivanog tu nema: radi se prosto o korumpiranim strukturama okupljenim oko zajedničkog otpora reformama, oko zajedničkog otpora pravnoj državi i zapadnoj demokratiji.
Ruski balkanski krug, sa druge strane, čine isključivo ratni političari – a raspadanje HDZ-a pokazuje da učlanjenje u EU istovremeno znači i kraj ratnih političkih elita. Stoga Đukanović, Dodik i Nikolić ulaze pod ruski kišobran i najavljuju evro-azijski zaokret.
Zato nije čudno, nego je prirodno, prisustvo izaslanika crnogorske ambasade na skupu srpskih naprednjaka u Nišu – jer je Đukanovićevo i Roćenovo retoričko evropejstvo po svojoj suštini identično evropejstvu Tomislava Nikolića i Milorada Dodika. I nije uopšte čudno što je na tom partijskom skupu govorio ruski ambasador u Srbiji – naprotiv, potpuno je prirodno. Jer je niški skup SNS-a bio okupljanje ruskih štićenika i javna demonstracija novog evro-azijskog savezništva.
Treba li reći: ušli smo u završnu fazu. O tome najubjedljivije govori količina mržnje koju emituje šef crnogorskog režima. Prepoznatljivim jezikom 90-ih i oprobanim udbaškim lažima, on priču o evropskim reformama pokušava da skrene u prostor balkanske pljuvačine, gdje on i njegov policijski aparat plivaju kao ribe u vodi. Treba li podsjećati na apsurdnost situacije u kojoj šef crnogorskog režima, duhovni otac grafita “Ko uči znaće, ko krade imaće!”, poziva na moralnu obnovu Crne Gore? Zaista, još samo fali da nam Đukanović počne držati lekcije o porodičnom životu i o bračnim vrijednostima.
Očekujem da Savjet ministara EU u decembru prihvati preporuku EK. I očekujem da EK potom ubrza standardnu procedure, i da odmah, možda već u poneđeljak, 12. decembra, otvori 23. poglavlje. Ne sumnjam da će evropski pritisak, zahtjevi za hapšenjima i, konačno, sama hapšenja, brzo izazvati rascjep DPS-a. Jer Đukanovićev DPS ne posjeduje fleksibilnost koju je pokazao HDZ, i nije sposoban da ucijelo preživi hapšenje bilo koje krupnije partijske ribe. Zbog toga će se crnogorska sanaderizacija odvijati mnogo brže i mnogo burnije nego njen hrvatski original.
U tom ključu treba čitati unutarpartijska nadigravanja i povremena varničenja između Đukanovića, Roćena i Krivokapića s jedne, i Đukanovićevih potpredsjednika s druge strane. Radi se o pozicioniranju pred razlaz, koji je ovoga puta neizbježan jer ga po prvi put Zapad aktivno podstiče.
Bonus video:
