Da odmah razjasnimo dvije bitne stvari - niti je realna autokefalnost Crnogorske pravoslavne crkve (CPC) mitropolita Mihaila jer nema ni naznaka da Carigrad i pravoslavni svijet mogu podržati takav projekat, niti je realno rušenje DPS vlasti na platformi Srpske pravoslavne crkve (SPC) koju zapad doživljava kao rusku ispostavu na Balkanu.
Elaborirati ove teze bilo bi ravno objašnjavati zašto ne postoji Deda Mraz. Samo sa nebeskih visina na zemlju treba spustiti dio javnosti, bilo onaj koji očekuje da usvajanjem Zakona o slobodi vjeroispovijesti Milo Đukanović utabava put autokefalnosti CPC, bilo onaj koji vidi šansu da kroz ovakve proteste smijene vlast.
Trenutno, Vlada i DPS su u defanzivi, dok Amfilohije i SPC u Crnoj Gori mogu da se omrse učinjenim.
Đukanović je u maju prošle godine sa partijske konvencije u Nikšiću prozborio o autokefalnoj crnogorskoj crkvi, pri čemu treba imati u vidu da je to rekao u jeku afere Koverat i da je znatno nižim tonalitetom to ponovio na kongresu DPS-a. Time je omogućio mobilizaciju vjernika SPC i simpatizera dijela opozicionih partija protiv “partijske crkve” i “Miraša”.
Druga od ključnih teza sa “mirnih” molebana - o otimanju svetinja - lako se nakalemila s obzirom na sveprisutnu hajdučiju vladajuće sekte. DPS i Vlada su napravili lošu procjenu uticaja Amfilohija i organizaciono-finansijskih sposobnosti SPC u Crnoj Gori i reakcije Beograda.
Vjerovatno vođen brigom za sopstveni rejting zbog parlamentarnih izbora koji ga čekaju u maju, Aleksandar Vučić je u nekoliko dana od pomirljivog da “nije srećan” zbog spornog zakona i da “šta god da kažemo, može da bude okarakterisano kao miješanje u unutrašnje stvari” Crne Gore, pokrenuo medijski krstaški rat protiv države Crne Gore, ali i Đukanovića, zapržen potezima bezbjednosnih struktura.
To je uradio nakon napada onoga što se u Srbiji zove opozicijom, posebno nakon performansa Boška Obradovića tokom skupštinskog prenosa na RTS što se nije moglo cenzurisati, dok je Amfilohijeva izjava da je “neznalica” vjerovatno takla sujetu čovjeka koji sebe opisuje kao “glumatalo tupavo”. Funkcioneri DPS-a raširenih očiju i stisnute zadnjice mogu posmatrati plodove svoga rada - kako izgleda kada državu, u ovom slučaju i partiju, brane urušene institucije, pojedinci bez autoriteta i partijski uhljebi koji bi lako promijenili gazdu i korito.
DPS je bio toliko usamljen da su se branili saopštenjima opštinskih odbora koja mogu pravdati nastojanjima da homogenizuju biračko tijelo. To što su ispod radara hvalili Ranka Krivokapića i SDP, te nekoliko arhineprijatelja iz NVO sektora zbog principijelnog zalaganja za građanske vrijednosti, samo je znak da su osjetili kako im vrane oko kuće lete.
Za to vrijeme Đukanović je obilazio klubove po Floridi. Partijska i državna funkcija su vidljivo postale sekundarne rabote crnogorskog broja 1. Sa druge strane, DF-u nije pošlo za rukom da uvuče Amfilohija i SPC u Crnoj Gori u radikalizaciju protesta, čime bi imali bolju poziciju u susret drugostepenoj presudi za slučaj “državni udar” nezapaljivom Kneževiću i Mandiću i drugovima iz 90-ih.
DF se posljednjim potezima profilisao kao politički Pink Aleksandra Vučića sa frekvencom u Crnoj Gori gdje će se za isto tržište boriti sa Demokratama čiji su vrjednosni stavovi pobrkani lončići.
Prvi duhovnik SPC u Crnoj Gori je stavio pod svoju mantiju Demokrate, SNP, Ujedinjenu i, nevoljno, DF i sve desničarske snage u Crnoj Gori i rasijanju od čega se ježe birači DPS-a i koalicionih partnera, zapadne međunarodne zajednice i regiona, a što će postati vidljivije vremenom.
Prostije, ono što je Mihailo i CPC za pristalice SPC, to su Mandić i Knežević za najveći dio birača DPS-a, zapadne zajednice i regiona, mimo Srbije. Upravo stvaranje nove velike priče nakon obnove nezavisnosti Crne Gore i članstva u NATO i narativa o demokratskoj Crnoj Gori predvođenom DPS-om protiv njenog nazadnog dijela okrenutog velikosrpskoj ideji je, koliko je za sada zaključiti, bio ključni motiv DPS-a za usvajanje Zakona o slobodi vjeroispovijesti.
Amfilohije je pokazao da ispod mantije ima više nego svi opozicioni lideri koji ga prate i mudrosti za bitku sa dva jaka svjetovna vladara koja možda imaju neke zajedničke planove za crkvu.
Amfilohije trenutno ima jaku pregovaračku poziciju, vjerovatno jaču nego prije usvajanja zakona, ali mu vrijeme nije saveznik.
Energija i masovnost “mirnih” molebana vremenom će iz ovozemaljskih razloga padati, Vučić će u kampanji imati i drugih briga da bi se medijski bavio samo Crnom Gorom, članovi Sinoda su kao rogovi u vreći, pokazaće se da DPS-u ne pada na pamet “da otima svetinje”...
I Amfilohije će sve teže pravdati ono što je vjerovatni motiv odbijanja spornog zakona - ulazak u pravne okvire Crne Gore.
DPS i SPC tri decenije žive u nekoj vrsti simbioze.
Jedinstveni DPS je omogućio obnovu religije i vaskrsnuće svetosavlja u Crnoj Gori, da bi 1997. Amfilohije podržao Đukanovića tokom rascjepa u DPS-u. U međuvremenu SPC i DPS su knjižili, preknjižavali i trampili imovinu, gradili legalno i nelegalno hramove i stambene objekte, SPC je bila rezervisana prilikom referenduma o obnovi nezavisnosti, DPS Ministarstvo finansija je obaralo odluke jedinstvenog SDP katastra o državnoj i crkvenoj imovini, da bi premijer Igor Lukšić 2012. uzalud započeo prepisku o potpisivanju Temeljnog ugovora sa SPC…
Vjerovatno će i sada ta dva organizma naći model od kojeg će imati obostranu korist.
Bonus video:
