(Sto godina od rođenja Đoka Pajkovića)
U pitomom beranskom prigradskom Lušcu, rođen je 1917. godine, od oca Cvetka i majke Stanice, Đoko Pajković, visoki crnogorski i jugoslovenski funkcioner, član Savjeta Federacije… Čovjek iz naroda.
Njegovi savremenici su pamtili da je u sobici roditeljske kuće, još kao dječak, noću čitao sve što mu je dolazilo do ruku. Zajedno s Miljanom Vukovićem, organizacionim sekretarom SKOJ - a za srez beranski, podučavao je mještane na koji način da okaleme voćke, koje sjeme da odaberu…
Svi su ga voljeli; plijenio je skromnošću, dobrotom, jednostavnošću.
U Lušcu je partijska ćelija osnovana 15. septembra 1935. godine. Sačinjavali su je Sekule Popović, Maksim Vuković i Mirko Vešović. Zapazili su aktivnost skojevca Đoka i, sljedeće, 1936. primaju dva nova člana, Đoka Pajkovića i Miljana Vukovića.
Pored Đoka, njegov Lužac iznjedrio je u antifašističkoj borbi još dva narodna heroja, Sekula Popovića i Mihaila Pulja Stojanovića, koji je ušao u čitanke, pod naslovom “Mitraljezac Puljo”. Početkom jula 1941. godine, Đoko je stupio na dužnost sekretara Mjesnog komiteta KPJ za Berane i već je 14. jula pod njegovim rukovodstvom Mjesni komitet u Lušcu razradio odluke CK KPJ i PK KPJ za Crnu Goru, Boku i Sandžak o dizanju oružanog ustanka protiv okupatora u beranskom kraju. Ustanici su u Andrijevici natjerali na predaju dvjestatrideset talijanskih vojnika i oficira; zaplijenili bateriju topova koji su kasnije korišćeni u borbama i predstavljali prvu partizansku artiljeriju u Jugoslaviji.
Tokom trodnevne bitke, savladan je talijanski garnizon u Beranama sa hiljadu vojnika i oficira. Kao partijski rukovodilac, Pajković je značajno doprinio radu Skupštine narodnih predstavnika, 21. jula 1941. u Beranama, koja je donijela istorijske odluke, izabrala Odbor narodnog oslobođenja, na čelu s predsjednikom, protom Aleksandrom Bojovićem. Bio je to prvi organ narodne vlasti u zemlji.
Podsjećajući na taj dan, Đoko je, prilikom otkrivanja Spomenika na Jasikovcu, 15. septembra 1977. rekao: “Skupština narodnih predstavnika u Beranama, saglasno stavu KPJ i težnjama više hiljada ustanika, zvanično je objavila da ne priznaje okupatorsku vlast i, u ulozi vjesnika novog doba, oglasila ukidanje buržoaske i stvaranje nove revolucionarne vlasti. Skupština je proklamovala da cjelokupnu vlast, građansku, vojnu i sudsku, preuzima narod. U demokratskom načinu izbora, u sastavu i odlukama Odbora izraženi su politička širina i opštenarodni antifašistički karakter Narodnooslobodilačkog pokreta…”
U prvoj godini ustanka, u Vasojevićima se pojavljuje list “Sloboda” koji je imao značajnu ulogu u borbi za slobodu i, kako je isticao Đoko Pajković, uvijek zaslužuje da bude spomenut u okviru jubilarne godišnjice ustanka crnogorskog naroda. List su, na inicijativu Mjesnog komiteta Berana, pokrenuli Veselin Masleša, publicista, Radovan Zogović, pjesnik, i njegova supruga Vera. Naziv lista predložili su Masleša i Zogović.
“List ‘Sloboda' po svom sadržaju nije bio usko partijski, ograničen na tretiranje organizaciono-partijske problematike“, sjećao se Đoko Pajković, „već je imao karakter glasila za opštepolitičku i vaspitnu problematiku...“
Poslije odlaska glavnine partizanskih snaga iz Crne Gore za Bosnu, sredinom 1942. godine, Đoko Pajković je imenovan za sekretara Okružnog komiteta KPJ za Berane; organizuje gerilsku borbu u Polimlju i Potarju…
U izvještajima delegata Vrhovnog štaba Narodnooslobodilačke vojske Jugoslavije kao i vojno-političkog rukovodstva Crne Gore i Boke, konstatovano je da je u Crnoj Gori najživlja i najuspješnija gerilska aktivnost upravo u Vasojevićima. U Narodnooslobodilačkoj borbi učestvovalo je preko šest i po hiljada boraca iz ovog kraja, stosedamdesetjedan je dobio Partizansku spomenicu, a dvadeset šestorica najviše ratno priznanje, Orden narodnog heroja.
U martu 1945, odlukom Politbiroa CK KPJ, Pajković je imenovan za sekretara Oblasnog komiteta KP Srbije za Kosovo i Metohiju i na toj dužnosti je ostao do februara 1956, kada je iz Prištine prešao u Beograd đe je obavljao odgovorne partijske i državne funkcije; bio je, između ostalog, predsjednik Glavnog zadružnog saveza i sekretar za poljoprivredu Narodne Republike Srbije. Sredinom 1962. vraća se u Crnu Goru. Od septembra 1962. do jula 1963. godine, Đoko je predsjednik Izvršnog vijeća Crne Gore, zatim predsjednik Centralnog komiteta Saveza komunista Crne Gore, sve do kraja 1968. godine. Više puta je biran za poslanika Skupštine SR Crne Gore i Savezne skupštine. Hrabri vizionar; utemeljio je i Agrokombinat “13. jul”, jedno od najuspješnijih crnogorskih preduzeća. Đokova bista, rad Voja Tatara, nalazi se ispred nekadašnjeg Doma kulture Agrokombinata, u Podgorici.
Nosilac je više ratnih i mirnodopskih odlikovanja, među kojima Ordena narodnog heroja i Ordena junaka socijalističkog rada.
Umro je 17. januara 1980. u Beogradu i sahranjen na Ovsinama, u rodnom Lušcu, ponad beranskog aerodroma.
Jedan od najistaknutijih organizatora i rukovodilaca Narodnooslobodilačkog antifašističkog pokreta u Crnoj Gori, snažna moralna ličnost, Đoko Pajković ostaje u sjećanju onih koji su ga poznavali i primjer mladim crnogorskim generacijama. Autor je novinar i pisac
Bonus video:
