Ako u vladinom programu nove berlinske “semafor” koalicije potražite najvažnije pitanje njemačke spoljne politike, nećete ga naći na prvi pogled. Na 177 stranica ima tačno nula pogodaka za ključnu riječ: Nord Stream - kontroverzni ruski gasovod nije pomenut ni jednim slovom. Ovaj projekat američkog predsjednika Džoa Bajdena inspiriše protiv Berlina, kao i partnere EU, a posebno Ukrajinu. To što nije pomenut u tekstu koalicionog ugovora ne znači da nova vlada ostaje pri poziciji odlazećeg kabineta Angele Merkel, koja je sve uradila da osigura i završetak i puštanje u rad gasovoda koji kontroliše ruska državna kompanija Gasprom.
Na 59. strani, pod brojem margine 1923, nalazi se lako kriptična rečenica: „Evropsko energetsko pravo primjenjuje se i na projekte energetske politike u Njemačkoj“. A u ova dva retka, uvjeravaju novi koalicionari, leži suštinska promjena vladinog kursa. “Semafor” se neće pačati u proces sertifikacije, koji je Savezna agencija za mreže nedavno suspendovala. U daljem toku postupka odobravanja ova rečenica bi se mogla pokazati kao sudbinski odlučujuća.
Jer Savezna agencija, kao nadležni njemački organ, ova odluku mora da pošalje u Brisel. Formulacija u koalicionom ugovoru je jasan signal Evropskoj komisiji da nova berlinska vlada ne insistira primarno na završetku radova - već na poštovanju zahtjeva EU da proizvođač gasa i operater gasovoda ne smiju biti u istom vlasništvu. Politički, ovo je posve drugačija polazna tačka za Brisel: EK sa predsjednicom Ursulom fon der Lajen „više nije suočena sa izborom da ne sprovede evropsko pravo ili da započne rat sa Berlinom koji šteti objema stranama“, rekao je jedan od pregovarača o “semafor” koaliciji.
To je olakšanje za novu njemačku saveznu vladu jer ne mora da ulazi u interni konflikt, s obzirom na to da berlinske Socijaldemokrate žele da realizuju ovaj ruski projekat. Umjesto toga, njemačka vlada se sada oslanja na evropske smjernice. A i Zeleni i Liberali vjeruju da je postojanje ovog gasovoda u suprotnosti sa evropskim pravilima. Protivnici Nord Streama 2 smatraju da će projekat pasti najkasnije na Evropskom sudu pravde.
Novi ministar privrede i klime Robert Habeck (predsjednik Zelenih), koji je i novi vicekancelar Njemačke, nikada nije krio svoj stav protiv Nord Streama 2 - što se neće promijeniti ni njegovim ulaskom u Vladu. „Nord Stream 2 nikada nije bio čisto projekat privatnog privrednog sektora“, rekao je šef Zelenih za naš list. „To je geopolitički strateški projekat koji i pritiska Ukrajinu i povećava zavisnosti njemačke politike”. Pa će njime vrlo precizno da se pozabavi.
Kao savezni ministar privrede, Habeck će biti i vrhovni šef Savezne agencije za mreže, koja je nedavno obustavila proces odobravanja, koje pogađa 54 od ukupno 1.240 kilometara gasovoda - tj. dionicu koja prolazi kroz njemačke teritorijalne vode. Ta dionica podliježe njemačkom i evropskom pravu. Agencija zahtijeva da ovim dijelom upravlja nezavisna njemačka kompanija a ne Gaspom iz Švajcarske, gdje je sjedište konzorcijuma operatera.
Ono što zvuči kao jednostavna promjena u strukturi kompanije ima i nekoliko začkoljica. Jer istovremeno između američkog Kongresa i Bijele kuće traje rvanje oko pooštravanja sankcija svima koji posluju sa Nord Stream 2. Ideja da se trećoj strani da da vodi dio gasovoda ili da bude predat u tuđe ruke, time pada u vodu: u ovom momentu niko normalan ne želi da u ovakvim novim okolnostima uđe u posao sa cijevima kontroverznog gasovoda.
(Süddeutsche Zeitung)
Prevod: Mirko Vuletić
Bonus video:
