Jedna stvar se Mariju Dragiju ne može prebaciti. Nije bio ništa lošiji od ostalih italijanskih premijera prije njega kada je u pitanju dužina njegovog mandata. Dragijeva 18-mjesečna vladavina čak je duža od prosjeka 67 italijanskih vlada nakon Drugog svjetskog rata. Italija je navikla na krize vlada i stalne promjene.
Spolja gledano, to ne čini državu stabilnom, ali je čini politički zabavnom. Italijanski glasači uživaju u spektaklu s mješavinom fascinacije i odbacivanja. Kao i mnoge prije njegove, i ova ostavka imala je nešto od opere: dramu, zavist, ogorčenje, ljubomoru.
Bilo je svega pomalo, ali stvarnog političkog razloga nije bilo. Radilo se o neurozi ljevičarskog populiste Đuzepea Kontea koji je sabotirao veliku koaliciju „nacionalnog jedinstva“. Desničarski populisti sada osjećaju da imaju priliku da na mogućim novim izborima prvi put dobiju priliku da imenuju premijerku - desničarsku ekstremistkinju Đorđu Meloni.
Prema anketama, ona sa svojom „Braćom Italije“ prilično prednjači. Još uvijek je upitno da li ona može da formira desničarsku koaliciju sa superegom Silvija Berluskonija (Forca Italija) i Mateom Salvinijem (Lega), odnosno da formira vladu stabilniju od brojnih prethodnih. Možda će i dvije socijaldemokratske stranke u predizbornoj kampanji uspjeti da formiraju ljevičarsku većinu?
Nestranački Mario Dragi, koji je poslije sloma ljjevičarskih populističkih vlada predvođenih antipartijskim Pokretom pet zvjezdica postavljen kao tehnokrata na čelo vlade nacionalnog jedinstva, zapravo je sve uradio kako treba. Izveo je Italiju iz korona-krize i obezbijedio toj visoko zaduženoj zemlji neviđeno velike grantove i kredite EU za obnovu. On je Italiji dao veću težinu u EU od njenih evroskeptičnih prethodnika. Kao bivši predsjednik Evropske centralne banke, razumio se u ekonomiju, ali nije mogao da spriječi dramatičan porast inflacije.
Jaka Italija bi bila bolja
Činjenica da vidno iscrpljeni Dragi sada odlazi je loša vijest za Italiju, ali i za Evropsku uniju. U nadolazećoj recesiji, u energetskoj krizi, u užasnom sukobu sa Rusijom zbog njenog podlog rata protiv Ukrajine, potrebna je snažna i praktična Italija. Evropska unija je oslabljena zbog onog što je mjesecima izgubljeno u unutrašnjoj politici i njenom složenom, potpuno rascjepkanom partijskom sistemu.
Ako se zaustave reforme koje je Dragi nakon decenija konačno ponovo pokrenuo, to može biti samo loše za italijansku privredu i društvo. Tržišta već reaguju padom cijena akcija, pritiscima na već posrnule italijanske banke i rastućim kamatama na državne obveznice. Sljedećoj vladi, posebno ako u njoj budu desničarski populisti koji imaju razumijevanja za Rusiju, biće teško da vodi izuzetno zaduženu Italiju kroz predstojeća olujna vremena. A ako Italija bankrotira, zajednička valuta euro biće pod pritiskom i Evropska unija će posustati. Italija je prevelika da bi propala, previše važna da bi propala.
Mario Dragi je na početku svog mandata bio slavljen kao posljednja prilika da se posrnula Italija digne na noge. Da li je šansa prokockana? Redovni izbori bi ionako trebalo da budu održani početkom sljedeće godine. Najkasnije do tada, nestranački tehnokrata Mario Dragi morao bi da se povuče. Tako je drama na političkom planu počela nekih šest mjeseci ranije, doduše usred višestrukih kriza inflacije i posljedica rata.
Bonus video:
