Prije dvije godine posjetio sam postrojenje za tretman otpadnih voda u bečićkom naselju Vještice i tada dobio sve relevantne podatke o količini i hemijskom sastavu fekalnog mulja.
Analizom tog mulja konstatovano je da on sadrži znatne količine fosfora. S obzirom na to da je fosfor veoma važan za proizvodnju vještačkog đubriva, njegove svjetske rezerve su ograničene, bilo bi veoma korisno da se fosfor iz fekalnog mulja sačuva za ponovnu upotrebu.
Na osnovu podataka dobijenih tom analizom, firma PYREG iz Njemačke - inače specijalizovana za tretman otpadnog mulja - poslala je projekat i ponudu prilagođenu dobijenim podacima.
Njemačka firma, svojom tehnologijom i po standardima Evropske unije, od kanalizacionog mulja proizvodi fosforno đubrivo koje sadrži 10 do 15 procenata fosfora.
Korišćenjem te tehnologije uklanja se ugljendioksid, a mulj se ne spaljuje. To je izuzetno važno, prije svega sa ekološkog aspekta.
Spaljivanje je, nažalost, planirano primjenom uređaja koji su namijenjeni Botunu. Tako je odlučila bivša uprava Podgorice, uz pomoć KFV banke. Ta banka je jedan od kreditora, predlagač prevaziđene tehnologije, a pominjana je u nekim aferama u Budvi.
Tehnologija PYREG-a je drastično naprednija jer se mulj najprije pažljivo degažira, a zatim karbonizira na 500 do 700 stepeni Celzijusa, uz isključivanje kiseonika.
Višak toplotne energije može se koristiti u nekim proizvodnim procesima ili za grijanje.
Ovom tehnologijom masa mulja smanjuje se za više od 60 posto. Oprema je kontejnerskog tipa i ne zahtijeva nikakve građevinske radove, a u krugu postrojenja ima dovoljno prostora za instaliranje svih neophodnih uređaja.
Tako se ostvaruje kružna ekonomija i dekarbonizacija. Ova tehnologija je svoje prednosti već dokazala u Njemačkoj, SAD, Švedskoj, Češkoj...
Nažalost, Komunalno preduzeće iz Budve nije odgovorilo na ovakvu ponudu PYREG-a već se opredijelilo za prevoz fekalnog mulja u Albanuju. Uprkos tome što susjedna država nema tehnologiju za njegovu obradu, niti primjenjuje standarde EU za tretman tog mulja.
Ako bi u Budvi bila primijenjena tehnologija PYREG-a, opština ne bi za transport mulja u Albaniju trošila stotine hiljada eura godišnje. Naprotiv, zarađivala bi prodajom fosfornog đubriva koje na tržištu EU dostiže dobru cijenu.
Novac uložen u ovu tehnologiju bio bi vraćen za pet godina, a nakon toga opština bi imala čistu dobit.
Ova tehnologija bila bi isplativa i za sve ostale gradove koji, nažalost, rješenje vide u zatrpavanju fekalnog mulja, kao Podgorica, ili u vrlo skupom transportu u Albaniju.
Prednost PYREG-ove tehnologije je i usklađenost sa međunarodnim ekološkim standardima, što otvara mogućnost finansiranja njene ugradnje iz fondova Evropske unije.
Autor je dipl.maš.ing.
Bonus video:
