Akne - farmakoterapijski pristup
Acne vulgaris predstavljaju hronično inflamatorno oboljenje kože. Obično se javljaju u pubertetu, kada se i razvoj i sekretorna aktivnost lojnih žlijezda povećava pod uticajem androgena.
Pojavljuju se na mjestima na kojima su lojne žlijezde najbrojnije: čelo, obrazi, brada, leđa, ramena i nadlaktice.
Akne se manifestuju kliničkim spektrom od otvorenih komedona (mitisera), zatvorenih komedona i inflamatornih lezija, kao što su noduli, pustule i papule.
Pri odabiru odgovarajuće terapije važno je uzeti u obzir glavne uzroke razvoja akni i težinu lezija.
Liječenje
Topikalni preparati
Retinoidi su grupa jedinjenja koja predstavljaju kamen temeljac lokalnih ljekova u terapiji akni.
Četri najčešće korištena retinoida su: tretionin, izotretionin, adapalen i tazaroten. Obično se primjenjuje jednom dnevno, uglavnom u toku noći. Rezultati su vidljivi nakon 2-3 nedelje.
Kontraindikovani su u toku trudnoce i dojenja.
Lokalni antibiotici - kao sto su eritromicin i klindamicin djeluju protivupalno i antibakterijski. Eritromicin je dostupan kao 2 postotni i 4 postotni gel, rastvor ili mast, a klindamicin kao 1 postotni gel ili losion.
Preporuka je da se lokalni antibiotici ne koriste kao monoterapija, zbog indukovanja bakterijske rezistencije, pa se kombinuju sa benzoil peroksidom i azelainskom kiselinom.
Azelainska kiselina je prirodna dikarboksilna kiselina koja ima blagi antibakterijski i keratolitički efekat. Dostupna je kao 15 postotni gel I 20 postotni krema. Primenjuje se 2 puta dnevno u periodu od 4 nedelje.
Sistemska terapija
Sistematski izotretionin važi za najpotentniji lijek u terapiji akni. Preporučuje se uzimanje izotretionina uz glavni obrok.
Najvažniji neželjeni efekat izotretionina je teratogenost (toksični uticaj na embrion), ali se takođe javljaju neželjena dejstva u vidu suve kože, ispucalih usana i suvih očiju.
Zaključak: terapija akni je kompleksna i zahtijeva individualan pristup svakom pacijentu. Počinje sa edukacijom pacijenata o porijeklu bolesti, savjetovanjem o pravilnoj higijeni i njezi kože i odgovarajućom primjenom topikalnih ili sistemskih ljekova. Važno je naglasiti da je potrebno 1-2 mjeseca kako bi se vidjeli rezultati terapije.
Dakle, terapija zahtijeva upornost i strpljenje prije svega pacijenta.
Autorka je doktor farmacije
Apoteka “Lim” Berane - Montefarm CG
Više o temama važnim za zdravlje cijele porodice čitajte u novom broju dodatka Zdravlje koji vam besplatno poklanjamo u četvrtak 20. aprila, uz novinu Vijesti.
Bonus video:
