Naslov od prije nekoliko dana sa portala u Hrvatskoj, glasi ovako: "Pobijede li naši u finalu Eura, odreći ću se seksa do kraja godine". Ako ste pomislili da se na ovo zavjetovao neki fudbaler ili trener, grdno ste se prevarili. Zavjet je dao gradonačelnik Zagreba, Milan Bandić.
To je samo jedan u nizu njegovih takozvanih „bisera”. Uglavnom zahvaljujući sličnim istupima, poznat je i van granica Hrvatske. I nije jedini živopisni gradonačelnik poznat širem regionu. U stopu ga prate Željko Kerum, i još nekolicina poznati i pod nadimcima: Drvosek, Palma, Mugi, navodi Radio Slobodna Evropa.
Osim što su kontroverzni, zajedničko im je i to što su ih birali građani, i to ne jednom, nego više puta, iako im počesto zamjeraju mnogo toga, ne samo verbalne ispade.
Gradonačelnici su u svijetu obično renomirani i uspješni ljudi, koji su ujedno i lična karta grada, poput onog u Njujorku - Majkla Blumberga, pa Lonodnu - Borisa Džonson ili takođe raniji gradonačelnik Rima, Valter Veltroni.
Blumberg i 40.000 beskućnika >>>
Da ne bude zabune i u regionu su nekada gradonačelnici bili ljudi od renomea i ugleda, poput Bogdana Bogdanovića u Beogradu ili Emerika Bluma i Hamdije Kreševljakovića u Sarajevu.
No danas se, da tako kažemo, "poznati" regionalni gradonačelnici ne mogu nikako porediti sa pomenutima. Eventulano sa smijenjenim bivšim, a moćnim gradonačelnikom Moskve, Jurijem Luškovim, uz čije ime se redovno dodaje „kontroverzni“.
Željko Kerum
Dva najveća grada u Hrvatskoj - Zagreb i Split - imaju gradonačelnike kakve, kako kažu sagovornici Ankice Barbir Mladinović, psiholozi, novinari i sveučilišni profesori, ne zaslužuju, iako su ih birali. Predstavljaju sve ono što gradonačelnici velikih gradova ne bi smjeli biti, ocjene su iz teksta Bandić i Kerum: Populisti bez pokrića.
Gradonačelnici su i u Srbiji više od običnih čelnika gradova, ali se nekolicina njih izdvaja po aktivnostima koje su ih proslavile i van lokalnih granica. Popularnost kod građana su im donijele menadžerske sposobnosti, ali ima i onih koji se, uz neizbježan smisao za biznis, ističu u najmanju ruku neobičnim potezima ili izjavama koje se dugo pamte. Zoran Glavonjić u tekstu Gradonačelnici menadžerskih sposobnosti i neobičnih poteza istražuje zbog čega.
Miomir Mugoša
Sljedeći na spisku poznatih gradonačelnika je podgorički, Miomir Mugoša, sigurno jedna od najživopisnijih figura crnogorske političke scene. Ima protivnike i one koji ga podržavaju. Ravnodušni ne postoje. Zbog uvijek energičnog nastupa, ali i zato što s javnošću i naročito neistomišljenicima komunicira „bez rukavica“, često je u centru pažnje.
Smatraju ga vladarom Podgorice koja je njegova „država u državi“, a uz njegovo ime se vezuju brojni gafovi, poput izbacivanja s posla slijepe Marijane Mugoše zbog psa vodiča, vrijeđanja protivnika tvrdnjama da su incestuozna familija, do neispunjenih obećanja o pet bazena koje će sagraditi u glavnom gradu im navodno, mutnim poslovima i ličnim interesima u pojedinim privatnim preduzećima bliskih prijatelja.
Poneko ga zove i „veliki vezir Podgorice“, navodi Esad Krcić u tekstu Miomir Mugoša, kontroverzni 'vladar' Podgorice.
Gradonačelnik Sarajeva Alija Behmen
BiH nema karakteristične gradonačelnike, sa onom vrstom ovlašćenja koje imaju u Hrvatskoj, Srbiji ili Crnoj Gori, pa valjda zato na prethodno navedene načine ne reflektuju moć. U opštinama, odnosno gradovima, rješava se preko 90 posto svih ključnih životnih problema građana.
No zbog ustroja države, odnosno političkih centara moći koji odlučuju o finansijskim tokovima, prvim ljudima gradova i opština gotovo je nemoguće nametnuti se svojim djelovanjem. Ipak su od strane javnosti često označeni kao najveći krivci za loše funkcionisanje lokalne uprave. Tina Jelin Dizdar u tekstu Uloga gradonačelnika marginalizirana pojašnjava kako fukcionišu gradovi i opštine u BiH.
Priština dijeli sudbinu političko ekonomskih prilika cijelog Kosova. Sadašnji gradonačelnik Isa Mustafa na dužnosti je od 2007., mada je istu dužnost obavljao kao mnogo mlađi u jednom sasvim drugačijem sistemu. Naime, prvo iskustvo upravljanja Prištinom imao je kao predsjednik gradske uprave u periodu od 1984. do 1988. godine u ondašnjoj SFRJ.
Koliko mu ta prethodna iskustva pomažu u poslu nije baš najasnije jer situaciju u gradu, čiji je prvi čovjek, nije ružičasta. Ilegalna izgradnja, gužva u saobraćaju, nedostatak vode za piće, restrikcije struje, nečistoća - sve su to problemi sa kojima se građani Prištine svakodnevno suočavaju. Rješavanje ovih elementarnih uslova za pristojan život grada obećavaju se samo uoči lokalnih izbora. A haotična situacija u gradu i dalje traje - konstatuje naša Amra Zejneli u tekstu Neispunjena obećanja prištinskog gradonačelnika, prenosi Radio Slobodna Evropa.
Bonus video:
