Dok traje imunizacija širom Evropske unije, gdje je hiljade građana primilo vakcinu protiv koronavirusa prošlog mjeseca, jedan dio kontinenta se osjeća izolovano i napušteno.
Agencija Asošiejtid pres (AP) piše da se države Balkana muče da dobiju pristup vakcinama protiv kovida-19 od više kompanija i programa, ali da većina u jugoistočnoj periferiji Evrope još čeka prve vakcine.
Ono što je izvjesno, ističe AP, je da će Albanija, Bosna i Hercegovina, Crna Gora, Sjeverna Makedonija i Srbija, gdje živi oko 20 miliona ljudi, puno zaostajati za 27 članica EU i Britanijom u naporima da steknu imunitet krda brzim vakcinisanjem velikog broja ljudi.
Epidemiolog Dragan Danilovski iz Sjeverne Makedonije uporedio je trenutnu situaciju sa vakcinama na Zapadnom Balkanu za nejednakostima tokom potonuća “Titanika” 1911.
“Bogati su ugrabili sve raspoložive čamce za spasavanje i ostavili za sobom one koji su imali manje sreće”, rekao je Danilovski za TV 24.
AP podsjeća da mnoge balkanske države polažu nadu u “Kovaks” (Covax), mehanizam za snabdijevanje vakcinama koji su osnovale Svjetska zdravstvena organizacija i globalne humanitarne grupe. Kovaks je obezbijedio sporazume za nekoliko vakcina, ali će, zasada, to pokrivati samo doze za imunizaciju 20 odsto stanovništva određene države.
“Osjećala sam se kao da su mi potonule sve nade za povratak normalnom životu”, kazala je Belma Đonko (50) iz Sarajeva, opisujući razočaranje kada je čula da je hiljade ljudi u EU dobilo prve doze vakcina.
BiH je rezervisala vakcine preko “Kovaksa”, a početak imunizacije se očekuje tek u aprilu.
“U međuvremenu, moram i dalje 83-godišnjeg oca da lišavam društva i ljubavi njegove unučadi”, rekla je Đonko za AP.
Srbija je jedina država Zapadnog Balkana koja je počela imunizaciju nakon što je dobila isporuke vakcina kompanije “Fajzer-Biontek”, te ruske “Sputnjik V”. Međutim, Srbija još nema dovoljno doza da bi počela masovnu vakcinaciju. Evropska komisija je nedavno postigla dogovor o paketu od 70 miliona eura da bi pomogla balkanskim državama da dobiju pristup vakcinama, pored 500 miliona eura doprinosa koji je taj blok dao “Kovaks” programu.
“EU je tokom pandemije pokazala da se prema Zapadnom Balkanu odnosimo kao prema privilegovanom partneru”, rekao je komesar EU za proširenje Oliver Varhelji.
Šefica EK Ursula fon der Lajen je kazala da će EU 2021. imati više vakcina nego što je potrebno za njene građane i nagovijestila da bi blok mogao proslijediti višak zaliha Zapadnom Balkanu i afričkim zemljama.
Međutim, kako ističe AP, na Balkanu preovladava utisak da je blok još jednom iznevjerio taj region.
“Ili nam pokažite da vam je stalo do nas, ili se nemojte iznenaditi ako neko od nas prihvati pozive Rusa ili Kineza koji obilaze svijet sa džepovima punim vakcina”, kaže albanski politički analitičar Skender Mindžozi.
Američka agencija navodi da lokalni proruski političari iskorištavaju “očigledni nedostatak solidarnosti Zapada” kako bi predstavili da je EU okrenuta isključivo profitu.
“Ja ću primiti rusku, vjerujem u to, ne vjerujem u ove komercijalne priče koje dolaze sa Zapada”, rekao je srpski član Predsjedništva BiH Milorad Dodik prije nego što je hospitalizovan zbog koronavirusa.
Premijer Albanije Edi Rama je tražio izvinjenje od ruske ambasade pošto je na društvenim mrežama objavila poruku da je Moskva spremna da odmah pošalje Albaniji vakcinu “Sputnjik V”, iako ona nije odobrena u EU.
“Kao osoba sam se osjećao ogorčeno, kao Evropljanin posramljeno, a kao premijer Albanije bio sam motivisaniji nego ikad da ne dozvolim da Albanci budu isključeni iz mogućnosti da budu zaštićeni istovremeno sa drugim Evropljanima, rekao je Rama, objavljujući ugovor o kupovini 500.000 doza vakcine “Fajzer-Biontek”.
Bonus video:
