Bernardo Provencano (83), dugogodišnji član “Kupole” ili "Regionalne komisije" (kako se naziva koordinacija mafijaške Koza Nostre), preminuo je juče u bolničkom odjeljenju milanskog zatvora San Vitorea, gdje je ležao konstantno posljednje dvije godine.
Iako se već godinu dana tvrdilo, na temelju medicinske dokumentacije, da je njegov život sveden na vegetativno stanje, italijansko Ministarstvo pravde nije dopustilo njegov izlazak na slobodu. Svi procesi koji su se protiv njega još vodili bili su “privremeno” obustavljeni jer je bio proglašen nesposobnim da shvata i da se prisjeća. Za vrhovne mafijaše i počinitelje izrazito teških zločina organizovanog kriminala, zatvorenih u režimu veoma strogog zatvora, doživotna kazna je zaista doživotna.
Njegova supruga i djeca su, obaviješteni da je Provencano na samrti, doputovali sa Sicilije u Milano u nedjelju, isti dan su smjeli da ga vide, ali nijesu dobili ponovnu dozvolu da pohode umirućega.
Gvido Longo, kvestor (šef policije) u Palermu, najavio je da će zabraniti ikakav javni sprovod Bernarda Provencana. “Za Korleone je smrt Bernarda Provencana oslobođenje od raka, od korova koji je davio građane”, komentarisala je Leolućina Savona, načelnica tog mjesta koje je mafija iznijela na svjetski zao glas.
Okrutan i suptilan
Provencano je rođen u Korleoneu 31. januara 1933, a već krajem četrdesetih godina prošlog vijeka bio je robustan mafijaš, sposoban da ljude zgazi i pregazi (zato su ga i prozvali “Traktor”, “u Tratturi”, što je i sam rado prihvatio pa su ga tako smjeli zvati i pred njim - naravno oni koji su mu bili dovoljno bliski da su uopšte smjeli izaći pred Provencana). Ali bio je, kada zatreba, i suptilan, svjestan da je bolje da se za njega ne zna, uvjeren da mafija daleko bolji biznis vodi kad djeluje u tišini, bez prevelikog miješanja policije, nego kad prijeti i zastrašuje na sav glas. “Za zaradu ne treba buka, a mrtvi čine buku”, govorio je.
Imao je 25 godina kada je uvršten u grupu od 14 naoružanih ubica, koliko ih je angažirao Lućijano Liđio da ubiju vođu “Corleonesa”, Mikeelea Navaru. I sljedećih godina glavni Provencanov zadata bio je likvidiranje preostalih Navarinih ljudi. Upravo ga je optužba za jedno od tih ubistava navela da se 1963 “povuče iz opticaja” izvan mafije. Za razliku od njega, Liđiio je 1974 dao uhapšen, pa su “Corleonese” od tada vodila dvojica njegovih najbližih saradnika: Salvatore “Totò” Rina i “Binu” Provencano.
Iako nazvan i Knjigovođom, mali Rina bio je daleko okrutniji i skloniji teroru, pa je 1981. počeo mafijaški rat, u kojem su “Corleonesi” postali najjača grupa u Koza Nostri, što je bilo dobro za poslove, ali je istovremeno na Siciliju privučena velika pažnja policije i javnosti, uz povremene intervencije oružanih snaga - a to je bilo loše za mafijaške poslove. Rina je ubio (ili naredio ubistvo) više od 600 ljudi, ali je počeo da strada tek pošto je krenuo u pravi pravcati terorizam, dižući u vazduh po Italiji i spomenike kulture (Georgofilsku kulu u Firenzi, kada je znatno oštetio i Galeriju "Degli Uffizi") i crkve (čak i Lateransku nadbaziliku, katedralu Pape i svega hrišćanstva, za odmazdu što je Ivan Pavao II u Agrigentu osudio mafiju).
43 godine bijega
Provencano je uhvaćen 11-IV-2006. u pojati u polju oko dva kilometra od Korleonea, mjesta u brdima iznad Palerma, nakon 43 godine skrivanja. Kada su policajci upali u pojatu, kako je javljeno, nije pružao otpor, a i nije bio naoružan. Imao je samo traperice i džemper, a u džepu tih gaća nađeni su papirići, tzv. pizzini, legendarni po tome što je to bilo jedino sredstvo kojim je komunicirao i sa ostalim mafijašima i sa svojom porodicom. Provencano se bojao savremenih sredstava praćenja, prisluškivanja, pa nikad nije koristio telefone. U pojati je nađen i stari pisaći stroj, kojim se služio za pisanje tih poruka.
A ipak mu je savremena tehnologija "došla glave". Policija je pratila i Provencanovu suprugu Saveriju Benedetu Palacolo, još otkako se 1992. tiho vratila u njihovu kuću u Korleoneu, zajedno sa djecom (i njih je Provencano preselio u bijegu). Bilo je jasno da ona takođe sa mužem komunicira pismenim porukama, još otkako je u jednog mafijaša, kurira, svojevremeno nađen picino koji je ona poslala Provencanu, zajedno sa čarapama. Na toj cedulji je pisalo: “Šaljem ti čarape. Moraš ih prati u mlakoj vodi”. I na kraju: “Završavam svetim blagoslovom, neka bi svjetlost Gospodinova svijetlila nad tobom. A nama neka da snagu da trpimo”.
Da ne bi vidjela kako je prate, policajci su koristili jake teleobjektive, koji mogu snimati i po veoma slabom svjetlu. Pratili su svakoga ko je odlazio od Provencanove supruge, računajući da će netko od njih nositi poruke, pa i pakete.
Važne odluke
Kuda će sada Provencano? Onima koji vjeruju u drugi svijet to pitanje može biti ključno. Naime, Provencano je bio veoma pobožan, a neke od odluka je donio tek nakon proučavanja Svetog pisma. Čak pet primjeraka Biblije odnosno pojedinih jevanđelja nađeno je u pojati koja mu je služila kao skrovište. Na zidu te pojate nad svim je bdio portret svetog. Pija. U krevetu, pri ruci, drvena krunica. Oko vrata je Provenzano imao tri krsta. Na duši, kažu, više od 180 ubistava.
Nije bio jedini tako odan Bogu i Njegovim svecima. Salvatore Rina, “Totò ‘u curtu”, imao je u trenutku hvatanja 1993. na duši oko 600 ubistava, a na tijelu tetovažu sa likom svete Rosalije. Pjetro Aglijeri “u Signurinu” uhvaćen je s drvenim krstom oko vrata, napravljenim od masline iz Svete Zemlje. U svom skrovištu Aglijeri je imao vlastitu kapelu, gdje mu je do hapšenja 1997. dolazio služiti misu sveštenik Mario Fritita. Malo prije njega uhvaćen je i šef u Kataniji Nito Santapaola, koji je takođe u skrovištu imao privatnu kapelu.
Provencano je svaku rečenicu izrečenu zatvorskim čuvarima završavao riječima: “Bog vas blagoslovio!” U Bibliji koju je stalno koristio crvenom je olovkom podcrtao citate iz Govora na gori u Jevanđelju po Luki: “Svako se stablo prepoznaje po svom rodu”. I dalje: “Dobar čovjek, iz dobre riznice svog srca, iznosi dobro...” I još: “Zašto me zovete: ‘Gospodine, Gospodine!’, a ne vršite što kažem?”
“Sve to je autentično, pisao je svojevremeno sicilijanski pisac Andrea Kamiljeri (tvorac “komisara Montalbana”), Ali, tvrdi Kamiljeri, “nije to vjera nego praznovjerje”.
Bonus video:
