Evropska unija je poručila da je spremna da nametne "ogromne" sankcije Rusiji ako napadne Ukrajinu, ali zvaničnici i diplomate kažu da ta prijetnja zavisi od složenih pregovora 27 država članica koji su daleko od kraja.
Oni ističu da bi invazija u narednih nekoliko dana vjerovatno bila prerana za pregovarače EU koji još pokušavaju da pronađu paket mjera sa kojim se mogu svi saglasiti.
Rusija negira da planira invaziju i optužila je Zapad za histeriju povodom nagomilavanja trupa blizu granica Ukrajine.
"Energetska zavisnost čini sporazum težim za EU nego za SAD. Teže je postići politički sporazum", rekao je jedan diplomata EU agenciji Rojters. "Nema besplatnog ručka. Imamo dubok odnos sa Rusijom tako da će to ekonomski boljeti, neke manje, neke više".
Rojters navodi da nije jasno koje države EU najviše oklijevaju u pregovorima ili kada blok može biti spreman da krene sa sankcijama koje bi imale "ogromne posljedice i tešku cijenu".
Pregovori se odvijaju tajno između prijestonica EU i Evropske komisije, a ne kao grupa u Briselu, piše Rojters.
"Pregovori su u toku sa državama članicama. Ne želimo da to radimo u javnosti. Moskva je dobra u iskorištavanju podjela", rekao je drugi diplomata EU.
Ekonomije EU su izloženije nego SAD. Prema podacima EU, njihov izvoz u Rusiju je opao za petinu tokom dvije godine nakon što je pripajanje Krima 2014. izazvalo zapadne sankcije.
Stav Njemačke kao najvećeg korisnika ruskog gasa u EU biće ključan za pregovore. Diplomate trenutno ne vide veliku razliku između Francuske i Njemačke povodom potrebe za oštrim sankcijama.
Rusija je peti po veličini trgovinski partner EU kao cjeline i obezbijedila je 44 odsto gasa koji je blok uvezao 2020. Međutim, gas čini od 75 odsto do 100 odsto vrijednosti uvoza tog energenta u Bugarskoj, Mađarskoj, Slovačkoj, Sloveniji, Rumuniji, Letoniji, Estoniji i Finskoj, prema podacima EU.
Njemačka i Italija su među najvećim izvoznicima u Rusiju, sa prodajom u sektorima od industrijskih proizvoda do rudarstva.
Mnoge države žele da znaju šta predstavlja okidač za sankcije, što je pitanje koje su šefovi diplomatije EU privatno postavili na sastanku prošlog mjeseca, piše Rojters. Mađarski premijer Viktor Orban je prilikom posjete Moskvi rekao da su sankcije kontraproduktivne.
"Za sada samo radimo na paketu. O tome kada ćemo ih aktivirati još nije odlučeno", rekao je Rojtersu treći diplomata EU.
Mnoge države žele da znaju šta predstavlja okidač za sankcije
Imajući u vidu odlaganja prve runde sankcije EU uvedenih Bjelorusiji 2020. zbog obračuna sa demonstrantima, Evropska komisija sastavlja predloge za sankcije nakon što je sa državama članicama istražila šta je izvodljivo.
Pošto se konsultuje svih 27, može početi rasprava između država EU, sa ciljem da imaju nešto spremno da predstave liderima bloka ako Rusija napadne.
Diplomate i zvaničnici EU kažu da sankcije bloka ne bi bile identične američkim i da su sve opcije na stolu, uključujući kaznene mjere u vezi sa globalnim sistemom međubankarskog plaćanja SWIFT koji se koristi za tokove ruskog novca.
Postojao bi jasan sistem ocjenjivanja ili "ljestvica eskalacije" težine sankcija, u zavisnosti od ruskih akcija, navodi Rojters.
Blaže prema oligarsima?
Prvi odgovori bi bili zabrana putovanja i zamrzavanje imovine ruskim državljanima. Međutim, EU još nema spisak imena, mada postoji generalna saglasnost da - za razliku od SAD - sam Putin ne bi bio meta zbog želje da diplomatski kanali ostanu otvoreni.
Takođe za razliku od SAD, koje žele da kazne rusku elitu koja ima sredstva na Zapadu, EU kaže da bi bili potrebni jasni dokazi o prekršajima oligarha jer u suprotnom rizikuje osporavanje sankcija pred evropskim sudovima.
Šira je saglasnost oko nametanja sankcija ruskim vojnim kompanijama ili uvođenja kontrole izvoza zapadne tehnologije, moguće povezane sa vještačkom inteligencijom.
Među ostalim mjerama moglo bi biti proširenje liste državnih kompanija kojima je zabranjeno da posluju sa EU, sankcije određenim ruskim proizvodima i finansijskim i bankarskim sektorima Rusije, mada austrijske, mađarske, italijanske i francuske banke imaju filijale u Rusiji.
Sankcije energetskom sektoru su i dalje najteže jer bi Rusija mogla ograničiti snabdijevanje Evrope gasom. Njemačka je poslala signal da bi mogla preduzeti kaznene mjere za gasovod Sjeverni tok 2, ali to neće biti laka odluka.
Razmatra se i uvođenje sankcija ruskom sektoru uglja.
Bonus video:
