Nakon više od četiri mjeseca od kako je Kina prijavila prve slučajeve epidemije u Vuhanu još uvijek nije poznato tačno mjesto i vrijeme pojave koronavirusa, naročito jer nova otkrića naučnika ukazuju da je virus bio izvan Kine mnogo prije nego što se to mislilo, pišu svjetski mediji.
Širenje bolesti ispod radara
Nova genetska analiza pokazuje da je virus kružio svijetom barem nedjeljama, ako ne i mjesecima prije prvih prijavljenih slučajeva u januaru i februaru, javio je CNN ističući da su prvi slučajevi korona virusa izvan Kine prijavljeni u jugoistočnoj Aziji u januaru.
SAD su prvi slučaj prijavile 21. januara, u državi Vašington, dok je Njujork prvi slučaj prijavio tek 1. marta. Prvi slučaj u Evropi prijavljen je u januaru, a Italija, zemlja koja je najteže pogođena virusom, prijavila je svoja prva dva slučaja 31. januara, napominje CNN.
Smatralo se da je država Vašington nulta zemlja virusa u Sjedinjenim Američkim Državama, a prvi izvještaj o smrti u SAD-u bio je 29. februara. Prva poznata smrt, međutim, zapravo je bila u Kaliforniji. Dvije osobe koje su umrle u okrugu Santa Klara 6. i 17. februara zaražene su, pokazale su obdukcije koje su prijavljene 22. aprila. Nijedan od pokojnika nije putovao u Kinu i nije imao "značajnu istoriju putovanja", rekla je dr Sara Kodi (Cody), šefica okružne medicinske službe.
U martu su istraživači Instituta za mrežne nauke na Univerzitetu Nortistern (Northeastern) predstavili model koji sugeriše da se, iako je veći dio svijeta još uvijek fokusiran na Kinu, korona virus tiho širio po cijeloj Americi, zarazivši oko 28.000 ljudi u većim gradovima poput Njujorka i San Franciska do 1. marta. "Bolest se proširila ispod radara", rekao je za CNN Alesandro Vespinjani (Alessandro Vespignani), direktor Instituta za mrežne nauke.
Takođe, otkriveno je da se virus proširio po Francuskoj nedjeljama ranije nego što se mislilo. Ljekari u Parizu pregledali su stare uzorke pacijenata koji su između 2. decembra i 16. januara imali simptome nalik gripu, ali tek su nedavno testirani na virus. Pozitivnim na testu pokazao se 42-godišnji muškarac koji nije bio u Kini i nema veze s Kinom, istakli su istraživači. To sugeriše da se "bolest već proširila među francuskim stanovništvom krajem decembra 2019", napisao je tim.
Britanski istraživači pregledali su mutacije virusa i otkrili dokaze brzog širenja krajem prošle godine, dodaje CNN. Takođe su pronađeni genetski dokazi koji podupiru sumnje da je virus zarazio ljude u Evropi, SAD-u i drugdje nedjeljama ili čak mjesecima prije nego što su prvi službeni slučajevi prijavljeni. "Sve ove ideje o pokušaju pronalaska nultog pacijenta su besmislene jer postoji toliko nultih pacijenata", rekao istraživač genetike Fransoa Balo (Francois Balloux) s Univerzitetskog koledža u Londonu.
Virus istog porijekla
Genetska studija uzoraka više od 7.500 ljudi zaraženih sa COVID-19 ukazuje na to da se novi koronavirus brzo proširio svijetom nakon što se pojavio u Kini negdje između oktobra i decembra prošle godine, objavili su naučnici u srijedu 6. maja, piše agencija Rojters (Reuters).
Naučnici s londonskog Instituta za genetiku Univerzitetskog koledža otkrili su gotovo 200 ponavljajućih genetskih mutacija novog korona virusa - SARS-CoV-2 - za koje su istraživači pokazali da se virus istog porijekla prilagođava svojim ljudskim domaćinima dok se širi, te da ti nalazi nude korisne tragove za istraživače koji žele razviti lijekove i vakcine.
"Filogenetske procjene govore da je pandemija COVID-19 započela negdje između 6. i 11. oktobra 2019, što odgovara vremenu kada je virus prešao sa (životinjskog) domaćina na ljude", napisao je istraživački tim kojeg je predvodio profesor Fransoa Balo u studiji objavljenoj u časopisu ‘Infekcija, genetika i evolucija (Infection, Genetics and Evolution).
U drugom istraživanju, takođe objavljenom u srijedu 6. maja za časopis ‘Evolucija virusa’ (Virus Evolution), naučnici s britanskog Univerzieta u Glasgovu, koji su analizirali uzorke virusa SARS-CoV-2, rekli su da njihovi nalazi pokazuju da samo jedna vrsta virusa kruži. Time je, dodaje Rojters, negirana ranija preliminarna studija kineskih naučnika koji su ukazivali na postojanje dva različita soja novog korona virusa, od kojih je jedan bio agresivniji.
Studija francuskih naučnika objavljena početkom maja otkrila je da je muškarac u Francuskoj zaražen COVID-19, 27. decembra, gotovo mjesec dana prije nego što su tamošnje vlasti potvrdile prve slučajeve. Svjetska zdravstvena organizacija saopštila je da slučaj Francuske "ne iznenađuje" i pozvala je zemlje da istraže bilo koje druge rane sumnjive slučajeve.
Rojters ističe da je do srijede, 6. maja širom svijeta zabilježeno više od 3,71 miliona ljudi inficiranih novim korona virusom, a 258.186 ih je umrlo. Slučajevi su prijavljeni u više od 210 zemalja i teritorija od kada su prvi put identificirani u Kini u decembru 2019. godine.
Zbunjujuće mutacije virusa
Istraživači u SAD-u i Velikoj Britaniji identificirali su stotine mutacija virusa koji uzrokuje bolest COVID-19, ali još niko nije utvrdio šta će to značiti za širenje virusa među populacijom i koliko bi vakcina mogla biti efikasna, napisao je BBC.
Preliminarna istraživanja iz SAD-a sugerišu da jedna određena mutacija - D614G - postaje dominantna i može učiniti bolest zaraznijom. Istraživači iz Nacionalne laboratorije Los Alamos u Novom Meksiku, pratili su promjene virusa na "vrhuncu" koji mu daje karakterističan oblik, koristeći bazu podataka nazvanu Globalna inicijativa za dijeljenje svih podataka o gripi (GISAID). Napomenuli su kako se čini da ima nešto u vezi s tom mutacijom zbog koje ona brže raste - ali posljedice toga još nisu jasne.
Drugi istraživački tim analizirao je podatke o Velikoj Britaniji od pacijenata s korona virusom u Šefildu. Iako su otkrili da ljudi s tom određenom mutacijom virusa imaju veću količinu virusa u svojim uzorcima, nisu pronašli dokaze da su ti ljudi postali bolesniji ili da su ostajali duže u bolnici.
Profesor Fransoa Balo, jedan od autora studije s Univerzitetskog koledža u Londonu (UCL) koji je identifikovao 198 ponavljajućih mutacija virusa tvrdi da ništa ne ukazuje da SARS-CoV-2 mutira brže ili sporije nego što se očekivalo. "Za sada ne možemo reći da li SARS-CoV-2 postaje manje ili više smrtonosan i zarazan."
Praćenje malih promjena u strukturi virusa važno je za razumijevanje razvoja vakcina, napominje BBC. Mnoge od vakcina koje se trenutno razvijaju protiv COVID-19 ciljaju na promjene nastale na vrhuncu pandemije kako bi se prepoznao jedinstven element u borbi protiv cijelog virusa. Ali ako se te strukture brzo mijenjaju, vakcina razvijena na ovaj način mogla bi postati manje učinkovita, ističe BBC napominjući da je to sve još uvijek teorija.
Bonus video: