Procurjeli strogo povjerljivi dokument američke Centralne obavještajne agencije (CIA) pokazao je da je veliki broj njenih saradnika ubijen ili je promijenio stranu, sugerišući da je američka kontraobavještajna služba potcijenila svoje rivale, dok je rukovodstvo agencije zabrinuto da se mora posvetiti veća pažnja zaštiti agenata, pišu svjetski mediji.
Nagli porast incidenata
Veliki broj stranih obavještajaca Cije ubijen je, zarobljen ili se okrenuo ka suparničkim agencijama, navodi se u netipičnom i strogo povjerljivom dokumentu poslatom svakom birou širom svijeta, napisao je londonski Tajms (The Times).
Kontraobavještajni zvaničnici službe upozorili su prošle nedjelje da je više desetina špijuna kompromitovano ili pogubljeno u posljednjih nekoliko godina, što, prema tvrdnjama izvora, predstavlja nagli porast takvih incidenata.
Procurjeli dokument uključivao je određeni broj agenata koje su ubile strane agencije - povjerljivi detalj koji se, ističe Tajms, obično ne dijeli u tako široko rasprostranjenim dopisima. Cilj je bio podstaći biroe da poboljšaju zaštitne protokole i sigurnost, kažu bivši zvaničnici.
Kao neki od razloga za neuspjele misije istaknuti su loše obavještajne vještine, previše povjerenja u izvore, potcjenjivanje stranih agencija kao i prebrzo regrutovanje doušnika - problem koji je u dopisu opisan kao stavljanje misije iznad pitanja sigurnosti.
Dok su tehnološki napredak kao što su biometrijska skeniranja, hakovanje i vještačka inteligencija uspješno primijenile druge agencije za praćenje špijuna Cije, Sjedinjene Države su zadržale fokus na agentima gradeći mrežu pouzdanih doušnika koja bi, dodaje Tajms, trebalo da bude najbolja na svijetu u prikupljanju i analizi.
Potcjenjivanje protivnika
Potvrđujući da je regrutovanje špijuna u drugim zemljama visokorizičan posao, dopis Cije koji je procurio u javnost, pokrenuo je pitanja koja muče agenciju posljednjih godina naročito jer su suparničke obavještajne službe u zemljama poput Rusije, Kine, Irana i Pakistana hvatale doušnike Cije, a u nekim slučajevima pretvarali su ih u dvostruke agente, napisao je Njujork tajms (The New York Times).
Upozorenje je, prema onima koji su ga pročitali, prvenstveno bilo usmjereno na službenike ‘s prve linije’ - ljude koji su bili direktno uključeni u regrutovanje novih kandidata i provjeru izvora, poručujući službenicima da se fokusiraju ne samo na regrutaciju, već i na sigurnosna pitanja. List dodaje da je regrutovanje novih doušnika način na koji službenici stiču unaprjeđenja.
Dopis koji je poslat u posljednjoj sedmici septembra sugeriše da je agencija potcijenila svoje protivnike uz uvjerenje da su njeni agenti i špijunske vještine bolje od drugih obavještajnih službi. Međutim, dodaje Njujork tajms, rezultati studije pokazali su da su zemlje koje su na meti SAD takođe vješte u lovu na doušnike, dok su vještine agencije zahrđale nakon decenija fokusiranja na terorističke prijetnje i oslanjanja na rizične komunikacijske sisteme.
Iako je u dopisu identifikovan određeni broj doušnika koji su uhapšeni ili ubijeni, broj onih koji se okrenuo protiv Sjedinjenih Država nije u potpunosti poznat. Ponekad, ističe njujorški list, doušnici koje otkriju rivalske obavještajne službe ne budu hapšeni, već angažovani kao dvostruki agenti koji dostavljaju dezinformacije Ciji, kazali su bivši zvaničnici dodajući da su u tome posebno efikasni bili Pakistanci.
U Iranu i Kini neki obavještajni zvaničnici vjeruju da su Amerikanci dostavili informacije agencijama koje su mogle pomoći u razotkrivanju doušnika u tim zemljama. Monika Elfrid Vit (Monica Elfriede Witt), bivša narednica vazduhoplovnih snaga koja je prebjegla u Iran, optužena je za pružanje informacija Teheranu 2019. Kasnije te godine bivši službenik Cije, Džeri Čun Šing Li (Jerry Chun Shing Lee), osuđen je na 19 godina zatvora zbog odavanja tajni kineskoj vladi.
Greške iz prošlosti
Dopis Cije upućen njenim stanicama i biroima širom svijeta odražava opštu zabrinutost rukovodstva agencije da bi njeni operativni službenici trebalo da posvete više pažnje zaštiti svojih agenata, istovremeno uviđajući da moraju agresivno regrutovati špijune i doušnike kako bi izvršili svoju misiju prikupljanja obavještajnih podataka, napisao je Vašington post (The Washington post).
CIA je posljednjih godina pretrpjela katastrofalne upade u svoje špijunske mreže gdje su, prema pisanju vašingtonskog lista, agenti vjerovatno otkriveni zbog kršenja tajnog komunikacijskog sistema agencije pomoću kojeg je komunicirala s agentima na terenu.
List navodi da je CIA pokrenula lov na krtice 2011. nakon što je jedan doušnik u Kini javio da su tamošnje vlasti otkrile sve koji pomažu američkoj vladi i da su potom prisilile agente da rade za njih. Pozivanjem na prethodne greške, dopis je vjerovatno trebalo da upozori sadašnje sužbenike da ne ponavljaju greške iz prošlosti.
Govoreći pod uslovom anonimnosti, ljudi koji su upoznati s nedavno objavljenim dopisom kažu da on nije podstaknut nikakvim novim upadom unutar špijunske mreže, ali da je pokretač bio uspjeh Pakistana da identifikuje veliki broj onih koji rade za Ciju.
Istovremeno, dodaje vašingtonski list, CIA je pod ponovnim pritiskom da regrutuje i održava efikasne špijunske mreže u Pakistanu, nakon povlačenja SAD iz susjednog Avganistana i talibanskog preuzimanja zemlje. Bivši zvaničnici kažu da će održavanje mreže pouzdanih ljudskih izvora biti ključno za planove administracije predsjednika Džoa Bajdena (Joe Biden) da prati terorističke prijetnje bez vojne prisutnosti na terenu, rekli su bivši zvaničnici.RADIO SLOBODNA EVROPA
Bonus video:
