Predsjednik SAD Džo Bajden poručio je juče ruskom lideru Vladimiru Putinu da je Zapad zabrinut da će Rusija napasti Ukrajinu u upozorio na “snažne ekonomske i druge mjere” kao kaznu ukoliko Moskva počne vojni sukob, saopštila je Bijela kuća.
Dvojica lidera su dva sata onlajn razgovarali o Ukrajini i drugim spornim temama zbog kojih su odnosi između Rusije i SAD na najnižem nivou od kraja Hladnog rata.
Kremlj, koji je prije jučerašnjeg sastanka saopštio da ne očekuje nikakav pomak, negirao je da postoje namjere o napadu na Ukrajinu i saopštio da je pozicioniranje trupa odbrambene prirode.
Bajden je izrazio “duboku zabrinutost SAD i evropskih saveznika zbog ruskog nagomilavanja vojske blizu Ukrajine”, saopštila je Bijela kuća i “jasno stavila do znanja da će SAD i saveznici odgovoriti snažnim ekonomskim i drugim mjerama u slučaju vojne eskalacije”.
Rojters je sinoć objavio, pozivajući se na izvor iz Kongresa, da su američki zvaničnici kazali kongresmenima da imaju dogovor sa Njemačkom da zatvori gasovod Sjeverni tok 2 ukoliko Rusija napadne Ukrajinu.
Bajden je u razgovoru sa Putinom ponovio američku podršku suverenitetu i teritorijalnom integritetu Ukrajine, saopštila je Bijela kuća, i pozvala na deeskalaciju i diplomatiju.
Na snimcima ruske televizije prikazan je prijateljski pozdrav dvojice lidera na početku virtuelnog samita.
Obje strane su saopštile da se nadaju da će Putin i Bajden uskoro moći da se sastanu lično kako bi razgovarali o odnosima narušenim zbog spornih pitanja u vezi sa Sirijom, američkim ekonomskim sankcijama i navodnim ruskim sajbernapadima na američke kompanije.
Ruska vlada je objavila šturo saopštenje nakon jučerašnjeg video-poziva. “Razgovori između Vladimira Putina i predsjednika Sjedinjenih Država Džozefa Bajdena održani su preko video-poziva”, navodi se u saopštenju.
Američki zvaničnici su prije jučerašnjih razgovora kazali da će Bajden poručiti Putinu da bi se Rusija i njene banke mogle naći na udaru najoštrijih sankcija ukoliko napadne Ukrajinu.
Sankcije, za koje je jedan izvor kazao da bi mogle targetiratu najveće ruske banke i sposobnost Moskve da konvertuje rublje u dolare i druge valute, dizajnirane su da spriječe Putina da upotrijebi desetine hiljada vojnika koje je nagomilao blizu ukrajinske granice.
Moskva je sa druge strane izrazila negodovanje zbog zapadne vojne pomoći Ukrajini i onoga što naziva agresivnim širenjem NATO-a. Kremlj takođe dovodi u pitanje namjere Ukrajine i želi garancije da Kijev neće upotrijebiti silu da pokuša da povrati teritoriju koju su 2014. godine zauzeli separatisti koje podržava Rusija. Ukrajina odbacuje takav scenario.
”Želimo dobre, previdive odnose sa SAD. Rusija nikada nije namjeravala da bilo koga napada, ali imamo svoje bojazni i crvene linije”, kazao je portparol Kremlja Dmitrij Peskov.
Putin je kazao da želi pravno obavezujuće garancije da se NATO neće širiti dalje na istok i obećanje da određene vrste oružja neće biti raspoređene u zemljama blizu Rusije, uključujući i Ukrajinu.
Za Moskvu, sve veće NATO prihvatanje susjedne bivše sovjetske republike - i ono što smatra košmarnom mogućnošću raspoređivanja NATO projektila usmjerenih protiv Rusije - jeste “crvena linija” koja ne smije biti pređena. Lideri iz Britanije, SAD, Francuske, Njemačke i Italije trebalo je juče da učestvuju na video-konferenciji nakon razgovora Putina i Bajdena.
Isti saveznici su razgovarali u ponedjeljak i “dogovorili da ostanu u bliskom kontaktu o koordiniranom i sveobuhvatnom pristupu kao odgovoru na rusko nagomilavanje vojske na granici Ukrajine”, saopštila je Bijela kuća.
Pozivajući sve strane da ostanu “hladne glave”, Peskov je kazao da je od ključnog značaja da Putin i Bajden razgovaraju imajući u vidu ono što je nazvao izuzetnom eskalacijom tenzija u Evropi.
Rojters navodi, pozivajući se na izvore iz američke administracije, da je u slučaju ruskog napada na Ukrajinu razgovarano o targetiranju članova Putinovog užeg kruga ali da nije donijeta odluka. Na meti sankcija Vašingtona mogao bi se naći i Ruski fond za direktne investicije.
CNN je prenio da bi sankcije mogle značiti i isključivanje Rusije iz SWIFT međunatornog platnog sistema koji koriste banke širom svijeta, što bi bio ekstreman korak i zahtijevao koordinaciju sa saveznicima.
German Gref, izvršni direktor najveće ruske Sberbanke, juče je tu ideju nazvao “besmislenom” i “nemogućom za sprovesti”.
Šefica Evropske komisije, Ursula fon der Lajen, ponudila je Ukrajini punu podršku i saopštila da blok razmatra dodatne sankcije Rusiji.
Bonus video:
