”Sjedimo u loncu i polako se kuvamo”

Usljed povećanja zagađenja vazduha i trovanja toksičnim olovom godišnje na globalnom nivou umre devet miliona ljudi, objavio je ove nedjelje tim naučnika.

Zagađenje vazduha izazvano industrijskim procesima zajedno sa urbanizacijom dovelo je do povećanja broja umrlih od zagađenja za sedam odsto u periodu od 2015. do 2019. navodi se u naučnoj analizi o globalnoj smrtnosti i stepenima zagađenja.

”Sjedimo u loncu i polako se kuvamo”, kazao je Ričard Fuler, jedan od autora studije i čelnik globalne neprofitne organizacije “Pure Earth”. Međutim, za razliku od klimatskih promjena, malarije ili HIV-a “zagađenju životne sredine nijesmo posvetili veliku pažnju”, kazao je Fuler.

U ranijoj verziji izvještaja objavljenog 2017. godine broj smrti od zagađenja takođe se procjenjivao na oko devet miliona ljudi godišnje - što je otprilike svaki šesti smrtni slučaj u svijetu - a cijena po globalnu ekonomiju do 4,6 biliona godišnje. To znači da je zagađenje po broju smrtnih slučajeva u ravni sa pušenjem.

Poređenja radi, kovid-19 je usmrtio oko 6,7 miliona ljudi u svijetu od početka pandemije, podsjeća Rojters.

U novoj studiji, objavljenoj u onlajn žurnalu “Lanset”, autori su analizirali podatke iz 2019. godine i više se fokusirali na uzroke zagađenja.

Odvojeni su tradicionalni zagađivači poput dima u zatvorenom prostoru ili kanalizacije od modernih zagađivača poput industrijskog zagađenja vazduha i toksičnih hemikalija. Utvrđeno je da broj smrtnih slučajeva izazvan tradicionalnim zagađivačima opada na globalnom nivou. Međutim, oni ostaju problem u Africi i drugim zemljama u razvoju. Usljed kontaminacije vode i zemljišta i zagađenja vazduha u zatvorenim prostorima, Čad, Centralna Afrička Republika i Niger su tri zemlje sa najvećim brojem smrtnih slučajeva izazvanih zagađenjem.

Državni programi za smanjenje zagađenja vazduha u zatvorenom i unapređenje sanitacije uticali su na smanjenje broja smrtnih slučajeva u pojedinim zemljama. U Etiopiji i Nigeriji broj smrti povezanih sa tim uzrocima pao je za dvije trećine u periodu između 2000. i 2019.

U međuvremenu, indijska vlada je 2016. godine počela da nudi zamjenu šporeta na drva za šporete na plin.

Broj smrtnih slučajeva usljed izloženosti modernim zagađivačima poput teških metala, agrohemikalija i emisija fosilnih goriva “vrtoglavo je porastao” za 66 odsto od 2000. godine, kazala je Rejčel Kupka jedna od autorki studije.

Kada je u pitanju zagađenje vazduha, pojedini veliki gradovi su ostvarili uspjeh uključujući Bangkok, Peking i Meksiko Siti, naveli su autori. Međutim u manjim gradovima, stepen zagađenja nastavlja da raste.

Studija sadrži i listu od deset država za koje se smatra da je najveći broj smrtnih slučajeva povezanih sa zagađenjem.

Na prva tri mjesta su Čad, Centralna Afrička Republika i Niger. Među ostalim državama na popisu su Solomonska Ostrva, Somalija, Južna Afrika, Sjeverna Koreja, Lesoto, i Burkina Faso. Jedina evropska zemlja koja je dospjela na listu je Bugarska, koja je na devetom mjestu.