Brenton Tarant osumnjičeni terorista za jučerašnje napade na Novom Zelandu, boravio je na Balkanu u decembru 2016, kada je posjetio Srbiju, u koju je stigao autobusom iz Crne Gore, objavili su bugarski mediji. Tarant je navodno posjetio i Bosnu i Hrvatsku.
Buagrski državni tužilac Sotir Caracov je nakon specijalnog sastanka šefova bezbjednosnih i obavještajnih službi saopštio da je Tarant posjetio Bugarsku u novembru 2018.
Mediji su objavili da su na automatskim puškama nađenim na mjestu masakra ćirilicom ispisana imena istorijskih ličnosti i nazivi istorijskih događaja.
Između ostalog, pominju se Miloš Obilić, knez Lazar Hrebeljanović, zatim Bajo Pivljanin i Novak Vujošević, kao i Marko Miljanov.
Uz imena napadača na džamiju u Kvebeku Aleksandra Bisoneta i italijanskog ekstremiste Luke Trajinija, koji je prošle godine vatrenim oružjem ranio nekoliko afričkih migranata u Maserati, pominje se i opsada Beča iz 1683. godine, tokom koje su hrišćani porazili muslimane, i 1571. godina, kada je Otomansko carstvo pretrpjelo poraz u bici kod Lepanta.
Dok se vozio ka džamiji, Tarant je u kolima slušao dvije pjesme, jednu na srpskom, drugu na njemačkom, prenio je „Sandej morning herald”. Na snimku su se mogle čuti riječi srpske pjesme „Od Bihaća do Petrovca sela”, u kojoj se pominje nekadašnji lider bosanskih Srba Radovan Karadžić.
Tarant je na svom Tviter nalogu, koji je u međuvremenu obrisan, objavio link za svoj manifest, dokument na 74 strane, u kojem se, kako ocjenjuje australijski list, primjećuje opsesija nasilnim pobunama protiv islama.
„Gardijan” je objavio da Tarant u manifestu kritikuje imigraciju i multikulturalizam, i žali zbog „propadanja” kulture, bijelog, evropskog Zapada.
U manifestu je pohvalio Trampa, navodeći da je on „simbol obnovljenog bijelog identiteta i zajedničkog cilja”, navodi „Sandej morning herald”.
Tarant navodi i da je imao „kratak kontakt” sa norveškim masovnim ubicom Andersom Beringom Brejvikom i dodaje da mu je Brejvik dao „blagoslov” za napad, prenio je „Gardijan”.
Sedamnaest minuta masakra
Osumnjičeni počinilac masakra u dvije džamije na Novom Zelandu pokazao je simbole bijelih suprematista tokom napada u kojem je ubio 49 osoba i zbog kojeg su pojačane mjere bezbjednosti u džamijama širom svijeta.
Napad u Krajstčerču, najgora masovna pucnjava u istoriji države, razbila je iluziju da je Novi Zeland jedna od malobrojnih država van dometa globalnog terorizma.
Krvoproliće, koje je premijerka Novog Zelanda Džasinda Ardern opisala kao jedan on njihovih „najcrnjih dana” podstaklo je na molitve i bdjenja širom svijeta i zgražavanje zbog činjenice da je omogućeno da snimak uživo tog zločina kruži društvenim mrežama.
Generalni sekretar Ujedinjenih nacija Antonio Gutereš je upozorio da postoji hitna potreba da se rješava problem islamofobije širom svijeta.
Muškarac dvadesetih godina, optužen za ubistvo, pojaviće se jutros na sudu u Krajstčerču. Policija nije imenovala njega ili još dvoje osumnjičenih koji se ispituju, ali se Brenton Tarant, 28-godišnji Autralijanac, identifikovao kao napadač.
Neki očevici su kritikovali službe hitne pomoći zbog spore reakcije na pucnjavu, tvrdeći da je bilo potrebno 20 minuta da policija stigne na mjesto krvoprolića u najvećem gradu Južnog ostrva.
Napad je izveden tokom molitvi kada su obje džamije bile pune vjernika.
Tarant je napravio snimke napada i dijelio ih koristeći mobilnu aplikaciju LIVE4, koja omogućava korisnicima da prenose direktno na Fejsbuk sa kamera na tijelu, prenio je Rojters. Aplikacija se obično koristi za dijeljenje snimaka ekstremnih sportova. Snimak je uživo prenošen na Fejsbuku 17 minuta. Potom podijeljen na Tviter, Jutjub, Votsap i Instagram.
Jezivi prizori krvoprolića i ljudi koji očajnički pokušavaju da pobjegnu napadaču kopirani su i dijeljeni na društvenim mrežama satima kasnije.
Fejsbuk, Tviter i Jutjub su saopštili da su preduzeli korake da uklone kopije snimaka. Fejsbuk je saopštio da je izbrisao naloge napadača „ubrzo pošto je počeo prenos uživo” nakon što ga je policija obavijestila.
Međutim, Rojters piše da je snimke pucnjave bilo moguće naći na svih pet platformi 10 sati nakon napada, koji je počeo u 13.45 po lokalnom vremenu. Tviter i Gugl su saopšili da rade na tome da spriječi ponovno dijeljenje snimka.
Lideri širom svijeta su izrazili gnušanje i tugu zbog masakra, a neki i ljutnju zbog onoga što vide kao demonizaciju muslimana koja podstiče na takve napade.
Zapadni lideri, od Donalda Trampa do Angele Merkel su izrazili solidarnost sa narodom Novog Zelanda, žaleći zbog onoga što je Bijela kuća opisala kao „zlokobni čin mržnje”.
Neke muslimanske države su optužile političare i medije za podsticanje mržnje.
„Za sve više terorističkih napada krivim trenutnu islamofobiju nakon 11. septembra, gdje se 1,3 milijarde muslimana kolektivno optužuje za sva teroristička djela”, napisao je pakistanski premijer Imran Kan na društvenim mrežama.
Turski ministar spoljnih poslova Mevlut Čavošuglu je rekao da je napad rezultat demonizacije muslimana.
„Ne samo počinioci, nego i političari i mediji koji raspiruju već pojačanu islamofobiju i mržnju na Zapadu, jednako su odgovorni za ovaj gnusni čin”, napisao je na Tviteru.
Američki predsjednik je osudio napad kao „jezivi masakr” i rekao da su SAD uz Novi Zeland. Njemački ministar spoljnih poslova Hajko Mas je rekao: „Kada se ljudi ubijaju samo zbog njihove vjere, to je napad an sve nas”.
Gradonačelnik Londona Sadik Kan je prozvao one koji promovišu vjersku mržnju.
„Kada se rasplamsa plamen mržnje, kada se ljudi demonizuju zbog njegove vjere, kada se strahovima ljudi manipuliše umjesto da se ublažavaju, posljedice su smrtnonosne, kao što smo danas, nažalost, vidjeli”, rekao je Kan.
Norveška premijerka Erna Solberg je rekla da je napad vratio sjećanja na 2011, kada je antimuslimanski ekstremista Anders Brejvik ubio 77 osoba na omladinskom skupu na jednom norveškom ostrvu. „Ovo pokazuje da se ekstremizam hrani i da živi na mnogim mjestima”.
Univerzitet Al Azhar, egipatsko hiljadugodišnje sjedište učenja sunitskog islama, saopštio je da je napad opasni pokazatelj pogubnih posljedica eskalacije govora mržnje, ksenofobije i širenja islamofobije”.
Premijerka Adern je kazala da je pucnjava čin terorizma bez presedana. Muslimanski imigranti „su izabrali Novi Zeland za svoj dom, i to jeste njihov dom. Oni su mi. Osoba koja je počinila ovo nasilje nije jedan od nas”, kazala je.
Muslimani čine tek nešto više od jedan odsto stanovništva Novog Zelanda, prema popisu iz 2013.
Bonus video:
