Štelovanje emisije štetnih gasova iz dizel agregata od strane Folksvagena prošle godine je bila jedna od glavnih tema u svjetskim medijima. Stručnjaci Američke agencije za zaštitu životne sredine ustanovili su da automobili u realnim uslovima ispuštaju mnogo veće količine azotnih oksida (NOx) nego što je slučaj pri testiranju u laboratoriji. Pored ovog jedinjenja, danas je kao najštetniji produkt sagorijevanja motora označen ugljen-dioksid. "Ugljen-dioksid je sam po sebi neškodljiv, ali ima posredne efekte jer u velikoj mjeri doprinosi efektu stavranja staklene bašte u atmosferi i na taj način doprinosi globalnom zagrijavanju", kaže Radenko Damjanović, direktor stanica za tehnički pregled "Sava car". "Sa druge strane, azotni oksidi su odgovorni za fotohemijski smog, kisele kiše ili tečni ozon u nižim slojevima atmosfere."
Ako ste se zapitali koliko vaš automobil ispušta ovih gasova odgovor nećete moći da pronađete čak ni tokom tehničkog pregleda vozila.
"Ni jedno ni drugo jedinjenje nije uslov za potvrdu ispravnosti na tehničkom pregledu u Crnoj Gori. Kod nas opciono uređaji mogu da mjere azotne okside, ali se to kod nas po zvaničnoj zakonskoj regulativi ne radi”, kaže Damjanović.
Ako vaše vozilo troši dizel gorivo, na opravku će vas vratiti jedino ako iz auspuha izlazi previše čađi, ili uprošćeno, ako previše dimi.
"Uređaj koji se naziva opacimetar direktno mjeri slabljenje intenziteta svjetlosnog snopa koji je prethodno propušten kroz izduvni gas koji se ispituje. To slabljenje svjetlosnog snopa je u direktnoj srazmjeri sa sadržajem čađi koja ima sposobnost da apsorbuje tu svjetlost”, objašnjava Damjanović.
Prema pravilniku maksimalni koeficijent zadimljenja kod starijih motora je maksimalno do 3, za turbomotore do 2,5, a za Euro 4 agregate i novije, ta granica je do 1,5.
Sa druge strane, gasovi kod benzinskih motora imaju veći sadržaj ugljen-monoksida i ugljen-vodonika nego dizelaši.
Kod benzinskih motora se kontrola vrši preko analizatora izduvnih gasova pomoću kojih se mjeri sadržaj četiri izduvna gasa – ugljen monoksida, ugljen dioksida, kiseonika i hlorovodonika. Međutim, na tehničkom pregledu nećete proći jedino ako je prekomjerna količina ugljen-monoksida. Sve ostalo se mjeri isključivo u statističke svrhe.
"Ugljen-monoksid zaista jeste direktna opasnost. To je gas bez boje i mirisa, otrovan, smanjuje sposobnost prenošenja kiseonika u krvi. Male količine mogu da dovedu do gubitka svijesti, trovanja, a ubrzo i do smrti. Zbog toga svako vozilo kod koga koncentracija ugljen-monoksida prelazi propisane granice, automatski se kvalifikuje kao tehnički neispravno i ide na servisiranje”, kaže Damjanović.
Granične vrijednosti ugljen-monoksida kod vozila bez lambda sonde, na praznom hodu motora, su do 4,5% ukupne zapremine za vozila koja su prvi put registrovana do 1. oktobra 1986. godine, odnosno maksimalno do 3,5% za ona koja su prvi put registrovana nakon toga.
Kad su u pitanju novija vozila, koja posjeduju trokomponentni katalizator, granice su znatno strožije i iznose 0,5% zapremine gasova pri praznom hodu motora odnosno 0,3 odsto maksimalne zapremine pri 2.000 obrtaja.
Bonus video:
