Predsjednik Crne Gore Milo Đukanović je glavni ‘krivac’ što je Crna Gora, tek, na polovini pregovaračkog procesa, koji izjavama da će nakon izbora za Evropski parlament (EP) 2019. godine klima za proces proširenja Evropske unije (EU) biti nepovoljnija nego što je danas, traga za dežurnim krivcima na unutrašnjem i na međunarodnom planu, ocijenili su predstavnici civilnog sektora i političkih partija.
Programski direktor Građanske alijanse (GA) Boris Raonić je kazao da naznake da će se klima u EU bitno promijeniti nakon idućih izbora za EP, vidimo i nakon izbora koji su održani u nedjelju u Njemačkoj, i brojnih prethodnih u evropskim zemljama, gdje je tendencija rasta desničarskih politika.
“No, odgovornost je Đukanovića i što smo, tek, na polovini pregovaračkog procesa i sto nam tranzicija traje decenijama, a u nekim oblastima čak i nazadujemo. Rigidnije komunističke zemlje su tranziciju završile za sedam godina, a kod nas ona koju on predvodi traje tri decenije”, ocijenio je Raonić.
On je, komentarišući Đukanovićevu izjavu da “kineski kapital u jugoistočnoj Evropi radi ono što bi trebalo EU”, istakao da bi i pitanje kineskog ili EU kapitala, bilo mnogo manje da je privatizacija bila drugačija, korupcija manja i da su domaći vlasnici kapitala bili motivisaniji. Time bi, kako je ocijenio, i potreba za stranim investicijama bila mnogo manja.
Đukanović je dopisniku austrijske televizije ORF kazao da je jedini dobar pravac evropske politike puno ujedinjenje Evrope.
“Pred nama je vrijeme vrlo ozbiljne i oštre konkurencije na globalnoj sceni. Teško će bilo ko iz Evrope biti u stanju da bude na dugi rok konkurentan velikim globalnim igračima”, rekao je Đukanović.
Potpredsjednik Demokrata Momo Koprivica je ocijenio da Crna Gora treba da uradi ono što je do nje na planu evropskih integradicija i da vlast ne smije bježati od odgovornosti i prebacivati je na Evropu.
“Prava prepreka Crnoj Gori na putu evropskih integracija su činjenica da vlast nikad nije smijenjena na izborima, mafijaški obračuni u kojima stradaju i nevini građani, koruptivne afere, zarobljene institucije i privreda sa svjetski rekordnom uvoznom zavisnošću i brzorastućim javnim dugom, a ne uzlet nacional-populista u pojedinim evropskim zemljama”, kazao je Koprivica.
On je ocijenio da Đukanović oduvijek želi poturiti Evropi “reforme” bez promjene ponašanja:
“S obzirom na to da vlast koju personifikuje nije u stanju da obezbijedi vladavinu prava, ekonomske, socijalne i institucionalne rezultate, on traga za dežurnim krivcima, kako na unutrašnjem, tako i na međunarodnom planu”.
Koprivica je ocijenio da je Đukanovićeva izjava da “kineski kapital u jugoistočnoj Evropi radi ono što bi trebalo EU”, priznanje da ekonomske politike i institucionalne prilike u Crnoj Gori nijesu stimulativne za kapital iz razvijenih tržišnih privreda i država vladavine prava.
“Crnogorski model političkog i ekonomskog sistema više liči na kineski nego na evropski model. Tu prije svega mislim na kombinaciju autoritarne vladavine i diktature, jeftine radne snage, katastrofalne zaštite na radu (poražavajući primjer je eksploatacija radnika u nikšićkoj željezari), izuzetno niskih ekoloških standarda…”, kazao je Koprivica.
Predsjednik kluba poslanika Demokratskog fronta (DF) Milutin Đukanović, kazao je da se nada da će doći do promjene u Evropskoj komisiji, jer se vide trendovi u mnogim članicama EU da se mora voditi računa o interesima domicilnih naroda, odnosno, naroda koji su stvorili određene države.
On je ocijenio da novi trendovi u EU potpuno korespondiraju sa politikom DF-a, pojasnivši da i ta partija kod nas zastupa isto - “da se u Crnoj Gori očuva pravoslavni, odnosno, hrišćanski osnov i da dođe do pomirenja Srba i Crnogoraca”.
Đukanović je kazao da su se današnji predstavnici vlasti Crne Gore suprotstavljali kada su iz DF-a pričali da ne treba odbaciti značajne investitore iz Rusije i Kine.
“Izgleda da i oni danas mijenjaju mišljenje po tom pitanju... DF je otvoren za što tješnju saradnju i sa Kinom i Rusijom. Ne treba zanemariti ni saradnju se EU, ali je svakome jasno da su Kina i Rusija spremne da mnogo više investiraju u Crnu Goru, od tih takozvanih zapadnih demokratija”, istakao je Đukanović.
Koprivica: Azijskom kapitalu mito trasira put
Koprivica je ocijenio da etablirani sistem u Crnoj Gori privlači kineski, a ne evropski kapital:
“Nosioci evropskog kapitala su, kao i svi, racionalna bića i pažljivo analiziraju i vrednuju poslovne prilike u svakoj zemlji, pa tako i u Crnoj Gori. To što ovdje nema evropskog kapitala je odgovornost domaće vlasti. Evropski kapital ide tamo gdje ima vladavine prava i finansijske discipline u javnom i privatnom sektoru”.
On je istakao da azijskom kapitalu, za razliku od evropskog, put veoma često trasira mito. “Evropski kapital ne ide tamo gdje se “zaboravlja” petlja autoputa vrijedna 115 miliona eura. S obzirom na to da je etablirao kvazi-neoliberalnu ideologiju koja je u interesu bogatih, moćnih i privilegovanih i uspostavio ortačko-burazersko-kumovski kapitalizam, Đukanovićevo opredjeljenje nije Pax Europea, nego Pax Asiatica”, kazao je Koprivica.
Đukanović, kako ocjenjuje potpredsjednik Demokrata, “nije za evropsku dominaciju i kombinaciju vladavine prava, socijalne tržišne privrede i uspona pojedinca, nego za azijsku kombinaciju političke diktature, oligarhijskog kapitalizma i očuvanja položaja bogatih privrednih dinastija”.
Bonus video: