Odredbe crnogorskog Krivičnog zakonika koje regulišu pravo na tajno snimanje za potrebe istraživačkog novinarstva nijesu u skladu sa međunarodnim standardima, smatraju iz Akcije za ljudska prava (HRA) i poručuju da će se zalagati za njihovu promjenu.
HRA je izdala novi bilten u kom se bave pitanjem te pravne oblasti i u njemu se, osim pregleda prakse Evropskog suda za ljudska prava i sudova u evropskim državama, nalazi i pregled propisa o tajnom snimanju u Crnoj Gori.
Iz te NVO smatraju da je uslov, koji zahtijeva da je opravdano tajno snimiti samo da bi se spriječila ili otkrila krivična djela zaprećena kaznom zatvora od najmanje pet godina, neopravdano restriktivan i suprotan međunarodnim standardima.
"Jer ne omogućava razotkrivanje na primjer policijskog zlostavljanja i drugih zloupotreba i od strane službenih lica, za koje su propisane niže kazne, pa se zbog toga zalažemo za izmjenu navedene odredbe Krivičnog zakonika Crne Gore“, poručili su iz HRA.
Iz te nevladine organizacije su kazali da skriveni uređaji za snimanje mogu biti važno sredstvo za novinare, posebno kada je riječ o istraživačkom novinarstvu.
Prema njihovim riječima, iako se njihovom upotrebom narušava privatnost osobe koja se snima, istraživačko izvještavanje može da opravda tajno snimanje, najčešće kada su u pitanju priče od stvarnog javnog interesa kojima novinari razotkrivaju zloupotrebe.
Iz HRA su naveli da je u Crnoj Gori za krivična djela povreda tajnosti pisma i drugih pošiljki, neovlašćeno prisluškivanje, snimanje i fotografisanje, kao i neovlašćeno objavljivanje i prikazivanje tuđeg spisa, portreta i snimka i prikupljanje i korišćenje ličnih podataka predviđena novčana kazna ili kazna zatvora do jedne godine.
Iz te NVO dodali su da je predviđeno da je kazna, ako to krivično djelo učini službeno lice u vršenju službe, do tri godine.
U biltenu HRA se kaže da je izmjenama Krivičnog zakonika Crne Gore 2013. godine u članu 176a propisano Isključenje postojanja krivičnih djela iz člana 172 do 176 tog zakonika.
"To znači da se neće kazniti onaj ko preduzimanjem radnje izvršenja nekog od tih djela spriječi ili otkrije krivično djelo za koje se po zakonu može izreći kazna zatvora od pet godina ili teža kazna“, pojašnjava se u biltenu.
Dodaje se da Krivični zakonik nije u skladu sa Zakonom o medijima, koji sadrži znatno liberalnije rješenje.
Kodeks novinara propisuje, kako su podsjetili iz HRA, da za prikupljanje informacija u bilo kom obliku, novinar koristi profesionalno časne i pravno dozvoljene metode.
Odstupanje od tog pravila dopušteno je jedino u slučajevima kada te metode nijesu dovoljne, a informacija do koje treba doći izuzetno je važna za javnost.
"Međutim, Zakon o medijima i Kodeks novinara ne mogu spasiti novinara potencijalne krivične odgovornosti koja je propisana Krivičnim zakonikom“, zaključili su iz HRA.
Bonus video:
