Trend rasta incidenata u crnogorskom sajber prostoru nastavljen je i prošle godine, kada je zabilježen značajno veći broj prevara putem interneta, ali i povećan broj zloupotreba profila na društvenim mrežama u odnosu na 2017.
To pokazuje Izvještaj o incidentnim situacijama na internetu u Crnoj Gori za 2017. i 2018. godinu, koji je izradio nacionalni Tim za odgovor na računarske incidente (CIRT).
“Veliki broj prijava koje je primio CIRT odnosi se na zloupotrebu profila na društvenim mrežama. Ovo saznanje ukazuje na opasnosti kojima se korisnici izlažu prilikom postavljanja ličnih podataka i sadržaja na Internet”, stoji u dokumentu.
Timu je do 1. decembra prošle godine prijavljeno 39 slučajeva zloupotrebe profila na društvenim mrežama, što je pet slučajeva više u odnosu na cijelu 2017.
Međutim, najveći rast zabilježen je na polju finansijskih prevara putem interneta. Tokom 2017. prijavljeno je 18 takvih slučajeva, a do decembra 2018. čak 68, što je rast od gotovo 280 odsto.
S druge strane, značajno je opao broj napada na veb sajtove i informacione sisteme – sa 91 prijavljeni slučaj 2017. na 13 do decembra 2018.
“Informatička infrastruktura državnih organa, a naročito portal Vlade Crne Gore, bili su često meta DDoS napada”, konstatuje se u nalazu.
Takođe, za više od pola opao je broj prijavljenih slučajeva neprikladnog sadržaja na internetu.
Tokom 2017. godine prijavljena su ukupno 532 incidenta, dok je od 1. januara do 1. decembra 2018. godine CIRT registrovao 490 prijava.
CIRT-u je u te dvije godine prijavljen veliki broj incidenata koji se odnose na malver, uključujući maliciozne programe za ucjenu, odnosno “ransomware”, pomoću kojih napadač kriptuje podatke na računaru i traži novac za dekripciju. “Broj napada ove vrste je u velikom porastu na globalnom nivou, i prepoznat je kao jedna od glavnih prijetnji u gore navedenim izvještajima ENISA, a svjedoci smo da je ova prijetnja i te kako prisutna i u crnogorskom sajber prostoru”, stoji u nalazu.
U Crnoj Gori su registrovani slučajevi u kojima su računari zaraženi “WannaCry”, kojeg su u nalazu okarakterisali jednim od najopasnijih “ransomwarea”.
Ministarstvo javne uprave, u saradnji sa Agencijom za nacionalnu bezbjednost, lani je obezbijedilo redudantni internet link kod drugog provajdera, koji je omogućio nesmetano funkcionisanje servisa tokom napada.
U zaključku dokumenta stoji da je najbolji način za borbu protiv sajber prijetnji proaktivno djelovanje i podizanje nivoa svijesti o ovoj problematici kroz edukaciju građana i korisnika.
Ministarstvo na čijem je čelu Suzana Pribilović je u saradnji sa Upravom za kadrove organizovalo više obuka za državne i lokalne službenike, koju je u periodu od 2016. do 2018. prošlo oko 350 ljudi.
“Imajući u vidu sve veći broj napada na državnu informacionu infrastrukturu, smatramo da je neophodno jačanje ekspertskog kadra iz ove oblasti”, piše u zaključku dokumenta.
Bonus video:
