Kada stranac posjeti Upravu policije (UP) može da stekne utisak da postoji mogućnost pojave konflikata na unutrašnjem nivou, zaključio je dr Bari J. Rajan, profesor Univerziteta Limerik u „Izvještaju o percepciji i reformi policije u Crnoj Gori” koji je nakon razgovora sa policijskim službenicima napravio na zahtjev Misije organizacije za evropsku bezbjednost i saradnju (OEBS) u Crnoj Gori.
Izgleda, napisao je dr Rajan, da se “sistematizacija” vidi kao rješenje za sve kadrovske probleme, jer neće samo dovesti do jasnijeg opisa radnog mjesta, standarda i postupaka zapošljavanja, lakšeg “smanjivanja” broja službenika, već će pored toga, sam proces razvoja karijere učiniti transparentnim.
„Danas se vještine i radni učinak zaposlenih procjenjuju na godišnjem nivou, a pohađanje obuke koja je organizovana na nivou službe je ključni faktor za promovisanje u službi. Različiti izvori (koji će ostati anonimni) su rekli autoru istraživanja da se značajno promovisanje na nivou službe još sprovodi u skladu sa, navodno, političkim angažovanjem, a ne na osnovu radnih zasluga. Da li je ovo tačno ili ne, nije bitno za autora istraživanja – međutim, činjenica je da se ima jak utisak da promovisanje u službi (kao i profesionalno degradiranje) nijesu u potpunosti transparentni procesi”, navodi se u izvještaju OEBS -a.
Policajci misle: više posla, manja plata
Odjeljenja koja rade u administraciji smatraju, tvrdi se, da će tačan opis radnog mjesta, novi uslovi zapošljavanja i stroži propisi zaokružiti proces reforme.
„Ovakvo rješenje udaljava policijske službenike nižeg čina, koji smatraju da je reforma dovela do većeg obima posla i manje plate, odnosno slabijih uslova rada”, piše u izvještaju.
Nasuproti tome, viši policijski službenci puni su hvale na račun reformi.
Dr Rajan je, između ostalog, zaključio da UP ulaže napore da bi upravljala viškom zaposlenih službenika i da, u skladu sa zakonima koji prate proces sistematizacije, policajci i ostalo osoblje koji ne zadovoljavaju minimum kriterijuma u pogledu obrazovanja biće postavljeni na odgovarajući nivo ili otpušteni.
„Od svih policijskih službenika se najmanje očekuje da su prošli osnovnu obuku u trajanju tri (plus) mjeseca. Stariji službenici koji imaju više radnog iskustva nego obrazovanja su posebno osjetljivi na degradiranje čina. Od 2006. godine viškom je proglašeno 700 muškaraca i žena. Služba za kadrove aktivno radi na promovisanju odlaska u ranu penziju. Percepcija ovog procesa među osobljem kadrovske službe je da je spor, jer je usko vezan za zakonske postupke koji na kraju zavise od političke volje ili aktivnosti".
Niko ne pita nižerangirane
Kod svih intervjuisanih službenika, bez obzira na čin, mogao se uočiti jasan nezadovoljavajući ton kad je u pitanju dinamika reforme. Na pitanja koja su postavljena u cilju detaljnijeg ispitivanja ovog nezadovoljstva nije odgovoreno”, stoji u izvještaju.
Iako su administrativne grane kadrovske službe i finansije trenutno centralni mehanizmi reforme, policajci nižeg čina su ostavili utisak na istraživača OEBS - a da su oni ti koji nose teret reforme.
„Tokom istraživanja nije nađen nijedan dokaz o tome da su policajci nižeg čina konsultovani u vezi sa reformom”, navodi se u izvještaju.
Sistematizacija kao prijetnja
OEBS je 2006. godine predložio osnivanje Sindikata koji bi pomogao zaposlenima tokom sprovođenja reforme. Preporučeno je da policijski službenici učestvuju u procesu „smanjenja broja” službenika kako bi se garantovalo da je postupak sproveden na pošten i odgovoran način.
„Suprotno tome, ne samo da nije bilo konsultacija ili pregovora u vezi sa platama i uslovima, policajci nižeg čina vide sistematizaciju kao prijetnju koja se nameće odozgo da bi se prihvatile promjene. Reforma je viđena kao postupak koji pretežno ima hijerarhijski karakter – odozgo nadolje. Među običnim policajcima, proces je opisan kao nepošten i obojen političkom pripadnošću”, stoji u izvještaju.
Dalje se navodi da „policajci osjećaju da su primorani da prihvate svaki aspekt ovog procesa”.
„Jedan broj policajaca je govorio o efektu koji je nedavno smanjenje plata imalo na njihovu sposobnost da prehrane svoje porodice. Pored svega ovoga oni nijesu sigurni da li će sistematizacija rezultirati daljim smanjenjem plata i degradiranjem u službi”, stoji, između ostalog u izvještaju.
Policija ne priznaje svoj sindikat
U izvještaju OEBS-a se navodi da su svi zaposleni u policiji u potpunosti odbacili rad Sindikata policije.
Jedan broj policajaca je objasnio da ih Sindikat ne predstavlja i da je u Upravi policije i dalje prisutna stara predreformistička vojna kultura.
“Percepcija je takva da je Sindikat previše slab ili da nije jasna njegova funkcija. Policija i ostali službenici nižeg čina smatraju sebe najranjivijim u okruženju u kome se dešavaju promjene, koje se odvijaju u uslovima političkog uticaja visokog rukovodstva, diktirane reforme i privredne recesije”, stoji u izvještaju.
Uniformisani i kriminalisti ne sarađuju dovoljno „Nedostatak razumijevanja koncepta rada policije u zajednici i mogućnosti prikupljanja informacija na tom nivou i njihove komunikacije sa inspektorima koji rade na krivičnim istragama, dovodi do nedostataka kad su u pitanju obavještajni podaci.
Upravo ovaj nedostatak nedvosmisleno ukazuje na to gdje se može naći nezadovoljstvo građana, odnosno gdje organizovani kriminal profitira. Pored toga, izgleda da je i policija opšte nadležnosti veoma selektivna kad se radi o programu policija u zajednici, odnosno u program nije jednako uključila sve zajednice”, zaključio je dr Rajan.
Bonus video:
