Nacrt Prostornog urbanističkog plana (PUP) Opštine Kotor ne predviđa zaštitu, ne prati preporuke Unesko misije i “samo je nastavak loših planskih rješenja za ovo područje”: više puta se poziva na nepostojeća dokumenta, nije usklađen sa nekim od važećih propisa, prepun je kontradiktornosti, grešaka i propusta, a odgovorni planer Mladen Krekić nema iskustva za posao koji mu je povjeren.
To su samo neke od primjedaba na Nacrt PUP-a Kotor i Nacrt Izvještaja o strateškoj procjeni uticaja na životnu sredinu koje su, nakon javne rasprave i prezentacije početkom juna, Ministarstvu održivog razvoja i turizma (MORT) nedavno uputili iz nevladine organizacije “Expeditio”.
Podsjećajući na značaj nacrta plana, iz te NVO ocijenili su da se njegovoj izradi pristupilo “u periodu kada području Kotora prijeti preispitivanje statusa na listi Svjetske baštine Uneskoa upravo zbog konstantnog zanemarivanja stručnog mišljenja u oblasti prostornog planiranja u posljednjih 15-ak godina”.
“Detaljni planovi koji su usvajani, u čijem procesu je privatni interes stavljen ispred javnog, produkovali su niz katastrofalnih grešaka”, navodi se, pored ostalog u komentarima kotorske organizacije, te dodaju da kroz nacrt palan nisu ispoštovane suštinske preporuke UNESCO/ICOMOS monitoring misije iz novembra prošle godine, među kojima odbacivanje mosta preko prolaza Verige i projekta duge zaobilaznice za Kotor i Dobrotu.
Jedna od ključnih primjedaba upućenih resoru Pavla Radulovića je to što nacrt nije u potpunosti oslonjen na Studiju zaštite kulturnih dobara za područje Opštine Kotor, koja je, navode autori, rađena upravo za potrebe tog dokumenta.
“Ova studija se samo formalno navodi, ali njene suštinske smjernice i način tretiranja područja Svjetske baštine nisu uzeti u obzir, što je neshvatljivo, jer bi za opštinu u kojoj se više od trećine teritorije nalazi na listi svjetske baštine, ona morala da predstavlja osnovno polazište za izradu plana”.
Neshvatljivim smatraju odbacivanje scenarija u kojem je fokus na zaštiti i tvrde da upravo takav pristup nudi adekvatna rješenja za budućnost grada.
“Zaštita se predstavlja kao smetnja razvoju, što je apsolutno neprihvatljivo i u suprotnosti sa statusom područja Kotora na listi svjetske baštine, kao i generalnim opredjeljenjem države ka održivom razvoju”, navodi se u komentarima NVO “Expeditio”.
To što se nacrt plana fokusira isključivo na turizam, u kotorskoj NVO smatraju suštinskim propustom i ocjenjuju da to može da ima “dugoročno negativne posljedice na život na području opštine”.
“Trenutna izgradnja isključivo turističkih kapaciteta, kao i pretvaranje postojećih stambenih zgrada u apatmane za izdavanje i hotele, već dovode do ozbiljne degradacije svakodnevnog života, posebno u urbanim jezgrima Kotora, Perasta i naseljima uz obalu. Planiranim rješenjima bi se to još više produbilo na uštrb kvaliteta života stanovika”, ocijenili su iz kotorske NVO, dodajući i da se planiranim rješenjima kroz ograničavanje pristupa, obala sve više oduzima građanima.
Podsjećaju da je, posebno u priobalnim naseljma Dobrota, Prčanj, Kostanjica, Morinj, Dražin vrt… godinama prisutna prekomjerna gradnja, koju ne prati adekvatna infrastrukturna opremljenost.
“Posebno saobraćajna. Grad je svakodnevno u saobraćajnom kolapsu”. U tom dijelu, kako navode iz kotorske NVO, u nacrtu plana su evidentni brojni propusti, pogrešno ucrtane trase puteva, te data loša rješenja.
Podsjećaju i da ne postoji lokalni strateški okvir, koji bi trebalo da predstavlja projektni zadatak obrađivačima plana i što bi, kako su kazali, osiguralo da su želje, vizije, planovi i potrebe grada i lokalnog stanovništva uzete u obzir.
PUP na par mjesta spominje izradu planova detaljne razrade među kojima i Detaljni urbanistički plan i Lokalnu studiju lokacije, što zakonom nije predviđeno.
“PUP je morao da ponudi rješenja… koja bi grad vratila sa ivice ponora u koji je gurnut. Umjesto toga dobili smo dokument koji ne ispunjava ni minimum stručnih standarda i ne predstavlja razvojni dokument koji bi ponudio rješenje za postojeće konflikte i predstavio novu viziju razvoja grada za 21. vijek”, navodi se u komentarima NVO “Expeditio”.
Ocijenili su i da je dokument metodološki “na neprimjereno niskom nivou, prepun kontradiktornosti, kopiranih djelova iz različitih dokumenata…”, zbog čega smatraju da ga, i ako bi bio usvojen, ne bi bilo moguće implementirati.
Iz kotorske NVO poručili su da bi planiranje trebalo vratiti “iskusnim timovima stručnjaka iz oblasti prostornog planiranja, uz obavezno uključivanje strčnjaka iz oblasti zaštite Svjetske baštine”.
“Koji bi, bez upliva politike i ličnih interesa, uradili dokument koji bi predstavljao iskorak od dosadašnje negativne planerske prakse”, navode iz NVO “Expeditio”.
Da bi to bilo moguće, kako su kazali, neophodno je u potpunosti promijeniti sistem planiranja prostora.
“Uključujući zakonodavni okvir, i davanje prioriteta očuvanju izuzetne univerzalne vrijednosti područja Kotora, na što jasno ukazuju i preporuke UNESCO/ICOMOS Reaktivne monitoring misije iz novembra 2018”, poručili su iz kotorske NVO.
U dokumentu na desetak strana su pored arhitekata, konzervatora, etnologa-antropologa, matematičara iz “Expeditio” organizacije, učestvovali i građani, te kolege iz drugih NVO, među kojima Mreže za afirmaciju nevladinog sektora...
Expeditio: Krekiću fali iskustva
Iz NVO “Expeditio” smatraju da je rukovodilac plana Nacrt PUP Opština Kotor Mladen Krekić neadekvatno izabran za tu poziciju i da nema iskustvo potrebno za tu poziciju.
Pozivajući se na Zakon o planiranju prostora i izgradnji objekata, podsjećaju da rukovodilac može biti diplomirani prostorni planer sa, pored ostalog, najmanje 15 godina radnog iskustva na poslovima prostornog, odnosno urbanističkog planiranja.
“Rukovodilac izrade PUP-a Opštine Kotor nema iskustva u izradi prostornih planova opštinskog nivoa”, navodi se iz NVO “Expeditio” u komentarima upućenim MORT-u. Prema podacima sa sajta Inženjerske komore Krekić je prvi put licencu za odgovornog planera dobio prije 10 godina.
O kulturnim dobrima i ne brinu
U dijelu komentara na Nacrt Izvještaja o strateškoj procjeni uticaja na životnu sredinu, iz NVO “Expeditio”, pored ostalog, navode da bi konzervator morao biti dio tima za izradu tog dokumenta, ali da to nije slučaj.
Izvještaj, kako navode, ne ukazuje ni suštinu PUP-om predviđenih intervencija na stanje kulturnog dobra.
Bonus video:
