Beranci uzeli kredit i stvar u svoje ruke: Biće struje i bez tajkuna

Opština Berane će do kraja godine završiti i pustiti u rad svoju malu hidroelektranu „Miolje polje“, koja će u dobroj mjeri podmiriti potrebe za električnom energijom lokalne uprave, a pri tome neće praviti nikakve ekološke štete
24044 pregleda 8 komentar(a)
Hidrocentrala Miolje polje, Foto: Tufik Softić
Hidrocentrala Miolje polje, Foto: Tufik Softić

Opština Berane će do kraja godine završiti i pustiti u rad svoju malu hidroelektranu „Miolje polje“, koja će u dobroj mjeri podmiriti potrebe za električnom energijom lokalne uprave, a pri tome neće praviti nikakve ekološke štete.

Na posljednjoj sjednici Skupštine opštine Berane data je saglasnost opštinskom preduzeću „Benergo“ za kreditno zaduženje, dok su odbornici DPS-a, koji su u tom gradu opozicija, bili uzdržani. Oni su postavljali pitanje da li će „Benergo“ moći da vraća taj kredit i da li će, kako su kazali, neopravdano zadužiti Opštinu Berane.

„Ovo je podrška za prvu ekološku hidrolektranu u Crnoj Gori i podrška za finansijsko punjenje budžeta Opštine“, kaže odbornica vladajuće koalicije „Zdravo Berane“ Vida Ivanović.

Ona podsjeća da su tajkuni u Crnoj Gori do sada izgradili veliki broj malih elektrana od kojih država nema nikakve koristi, osim ekološke štete.

„Za protekli period ti tajkuni su prihodovali dvadeset sedam miliona eura od malih elektrana, a država je prihodovala svega pola miliona. Sada vidite kakvu je korist država imala i ima od tih elektrana koje se grade uglavnom u našim krajevima, na sjeveru Crne Gore, a kojima je uništena priroda“, dodaje Ivanović.

Direktor „Benerga“ Radomir Mihajlović objašnjava da se mala elektrana „Miolje polje“ gradi na takozvanoj prekidnoj komori gradskog vodovoda sa Merića vrela, i potvrđuje da su radovi već uveliko počeli.

„Mi smo sada u fazi završetka mašinske kuće, i ja se nadam da će, ako nas vrijeme bude služilo, struja iz ove opštinske male hidrocentrale početi da teče krajam decembra, početkom januara“, kaže Mihajlović.

On objašnjava da će snaga ove male hidroelektrane biti oko 300 kilovata na sat, što kada se pretvori u novac, po trenutnim tržišnim cijenama, znači da će na godišnjem nivou proizvoditi struje u vrijednosti od oko 250.000 eura.

„Regulativa je takva da mi tu struju ne možemo direktno koristiti, već je predavati u sistem i prodavati. Ali, za novac koji ovo opštinsko preduzeće bude dobijalo prodajom struje samo iz ove mini elektrane, mogu se pokriti svi troškovi za potrebe gradske rasvjete. Koliko je meni poznato, to je nekih pedeset kilometara rasvjete i to su veliki troškovi za Opštinu Berane“, kaže Mihajlović. Prema njegovim riječima u planu za izgradnju je još jedna takva mini elektrana na kaludarsko-ržaničkom vodovodu, za koju je već dobijena saglasnost, dok su u fazi idejne razrade izgradnja mini elektrana na još nekim vodovodima.

„To je tehnički sve jednostavno, dok nema ni riječi o narušavanju ekološkog ambijenta i prirode“, dodaje Mihajlović. On vjeruje da će nekoliko takvih mHE u skorijoj budućnosti donositi Opštini prihod za pokrivanje utroška struje svih opštinskih institucija, posebno sportskog kompleksa, sa fubalskim stadionom i sportskom halom, kao najvećim potrošačima. Predsjednik Opštine Dragoslav Šćekić izjavio je ranije da ih ništa neće spriječiti u namjerama da grade bolji život na području opštine Berane. On je istakao da ima i dobre saradnje sa pojedinim ministrima iz Vlade, a novi test će biti i odlučivanje o zahtjevima ove Opštine za gradnju novih mHE.

28 miliona eura su, prema riječima odbornice vladajuće koalicije „Zdravo Berane“ Vida Ivanović, za protekli period prihodovali tajkuni, a država svega pola miliona. “Sada vidite kakvu je korist država imala i ima od tih elektrana koje se grade uglavnom u našim krajevima, na sjeveru Crne Gore, a kojima je uništena priroda“, kazala je Ivanović.

Ideju za izgradnju male hidrocentrale na gradskom vodovodu u Beranama opoziciona vlast je u periodu od 2002. do 2006. godine kandidovala kod međunarodnih donatora, i taj projekat je prošao svu procedure i bio odobren. Te godine, međutim, DPS je preuzela lokalnu vlast u Beranama, i iz nepoznatih razloga je tada odustala od gradnje.

Poslije smjene vlasti 2014. godine, nove vlasti, koju trenutno čine koalicija Zdravo Berane (SNP-DF) i Demokrate, pokrenuli su inicijativu za formiranje novog preduzeća za proizvodnju i distribuciju struje koje bi bilo u potpunosti opštinsko, a ne tajkunsko.

Zaradili milione, uzeli rijeke, opštine ostale kratkih rukava

Javnosti je već poznata priča kada je u Beranama, pod vlašću DPS-a, osnovano preduzeće „Hidroenergija Montenegro“. Tada je biznismen Oleg Obradović došao u svoj rodni grad i preko kompanije „Hemera Capital“ napravio dogovor sa tri opštine na sjeveroistoku Crne Gore o davanju koncesija za izgradnju mHE na njihovim teritorijama, ponudivši im zauzvrat dio akcija u zajedničkoj firmi.

Odluka o upisu udjela Opštine u doo „Hidroenergija Montenegro“ donijeta je u lokalnom parlamentu krajem oktobra 2007. godine. U njoj je precizno definisano da će ova Opština kao svoj osnivački ulog unijeti „nenovčana sredstva u iznosu od 5.023 eura shodno procjeni ovlašćenog procjenjivača“ i na osnovu ovog uloga postati vlasnik 3,33 procenta kapitala novoosnovane firme. Sve bi to bilo u redu, da zatim nije objelodanjeno da, prema pregledu u Centralnom registru privrednih subjekata, opštine Berane, Andrijevica i Plav nikada nijesu upisane kao vlasnici „Hidroenergije Montenegro“.

Šta se kasnije dešavalo, velika je nepoznanica. Promjenama u Centralnom registru se više ni broja ne zna, ali se zato zna da su na kraju ostali kao vlasnici “Hidroenergije Montenegro” Oleg Obradović sa četrdeset odsto i preduzetnici Ranko Ubović i Aleksandar Mijajlović, čija se imena vežu za kompaniju “Bemaks”.

“Hidroenergija Montenegro” je do sada izgradila značajan broj malih elektrana na području beranske opštine, iz kojih su, prema nekim računicama već zaradili oko pet miliona eura, dok je lokalna uprava u Beranama, u čijem je parlamentu osnovano ovo preduzeće, ostala bez ikakve dobiti i koristi od tih hidrocentrala.

Regulativa je takva da mi tu struju ne možemo direktno koristiti, već je predavati u sistem i prodavati. Ali, za novac koji ovo opštinsko preduzeće bude dobijalo prodajom struje samo iz ove mini elektrane, mogu se pokriti svi troškovi za potrebe gradske rasvjete. Koliko je meni poznato, to je nekih pedeset kilometara rasvjete i to su veliki troškovi za Opštinu Berane

Bonus video: