Te topole brezovačke te topole milovane pogledima umirućih. Te topole što me bole listajući i venući. Te topole brezovačke te topole što u suton muklo šume ko da ječe. Nek ogole te topole. Gorosječe. Gorosječe.
Tako je pisao neponovljivi Vito Nikolić.
I danas se u Specijalnoj bolnici za plućne bolesti “Dr Jovan Bulajić” u Brezoviku, kraj Nikšića, osjeća Vitov nemir. A da je Vito bio čest gost brezovačkog sanatorijuma ne podsjećaju samo ti stihovi.
U predsoblju upravne zgrade naslikan je portret posljednjeg crnogorskog boema i jednog od najvećih pjesnika 20. vijeka sa ovih prostora.
Vito je Brezovik u tekstovima nazivao čarobnim brijegom, svojim lječilištem, obdaništem, skrovištem, ali u trenucima rezignacije i Jusovačom, nekadašnjim zloglasnim zatvorom u Podgorici.
Jedina specijalizovana ustanova u Crnoj Gori koja se bavi kompletnom dijagnostikom i terapijom svih bolesti iz oblasti pulmologije izgrađena je na mjestu ljetnjikovca Blaža Petrovića, predsjednika Vlade za vrijeme kralja Nikole.
Uz bolnicu u Brezoviku najčešće se pominje pojam vazdušna banja što i ne čudi, jer na 56.000 metara kvadratnih veliki dio je pod šumom tako da je aero terapija obavezan vid liječenja.
Čak i “strah” od Brezovika polako nestaje zbog čega su, kažu, zadovoljni i pacijenti i osoblje.
“Prije nekoliko godina dobili smo nagradu kao najperspektivnija zdravstvena ustanova u Crnoj Gori koja ima potencijal za razvoj zdravstvenog turizma. Do sada nijesmo išli u taj projekat, ali cilj nam je da i to jednoga dana realizujemo”, kazala je direktorica bolnice u Brezoviku, dr Gordana Reljić.
U proteklih sedam godina u rekonstrukciju bolnice i nabavku najmodernije opreme uloženo je oko dva miliona eura, a planiraju da nastave sa sličnim investicijama. Sve to je pratila i adekvatna obuka kadra, pa je bolnica, prema riječima direktorice, dovedena do evropskog nivoa.
“Bolnicu smo u proteklih sedam godina u potpunosti rekonstruisali, nabavili najneophodnije i najsavremenije aparate za dijagnostiku i liječenje, dodatno edukovali kadar i radimo po standardima svih evropskih zemalja. Falilo nam je samo da bolnicu prilagodima licima sa invaliditetom. Zahvaljujući Direkciji za javne radove, prošle godine smo počeli i sa tim projektom i pri kraju smo sa rekonstrukcijom, tako da će bolnica u potpunosti biti dostupna svim licima sa invaliditetom”, istakla je Reljić.
Bolnica u Brezoviku jedina je u Crnoj Gori koja se bavi malignitetom pluća, a direktorica ističe da imaju najmoderniju opremu za dijagnostiku i za terapiju primarnog karcinoma, kao i da u sklopu ustanove funkcioniše tretman liječenja preko dnevnih bolnica.
“Prije mjesec počeli smo sa radom pato - histološkog kabineta. Prvi put smo dobili patoga i pato - histološku terapiju čime smo zaokružili kompletnu dijagnostiku”, rekla je Reljić.
Brezovački sanatorijum ima i kabinet za polisomnografiju, jedini u regionu, koji omogućava dijagnostiku poremećaja spavanja, kao i jedinu pulmološku intenzivnu jedinicu u Crnoj Gori
U bolnici, koja postoji od 1951. godine, godišnje se pregleda deset hiljada pacijenata, a hospitalizuje oko 2.800.
Osnovana je prevashodno za liječenje pacijenata oboljelih od tuberkuloze, a deset godina nakon osnivanja transformisana je u Zavod za tuberkulozu.
Odlukom Ministarstva zdravlja 1990. preimenovana je u Specijalnu bolnicu za plućne bolesti „Dr Jovan Bulajić“. Od 2013. godine aktuelna je priča da treba da postane regionalni institut za plućne bolesti.
“Neću ništa da obećavam, ali nadam se da će se to konačno desiti ove godine. Nama je najbitnije da pacijenti bude zadovoljni, a ljekari i kompletno osoblje su im na usluzi”, poručila je direktorica ustanove koja ima 148 zaposlenih, od kojih je 20 ljekara.
“Zaštitni znak” bolnice, koja je naučna baza Medicinskog fakulteta u Podgorici i Nacionalni centar za kontrolu i praćenje tuberkuloze, su i časne sestre katoličke crkve.
Za uspješan rad bolnica je 1989. dobila najveće priznanje grada, Nagradu oslobođenja „18. septembar“, a 2012. Ljekarska komora „Dr Branko Zogović“ dodijelila joj je nagradu za poseban doprinos u radu zdravstvene službe.
Vito i Lompar u Brezoviku našli životne saputnice
Vito Nikolić je u bolnici u Brezoviku do 1962. godine napisao ciklus pjesama “Bolnički fragmenti I - VII”, dok je u bolničkom Biltenu, koji su uređivali bolesnici i osoblje, objavio ponešto iz dnevnika.
Prvi tekst u Nikšićkim novinama 1961. godine, povodom deset godina bolnice u Brezoviku, Nikolić je posvetio svom liječilištu.
U jednom periodu Vitu je cimer bio njegov brat po peru Mladen Lompar. Obojica su u bolnici našli životne saputnice, oženili se istog datuma, samo Vito godinu kasnije od Lompara, kome je bio vjenčani kum.
Bonus video:
