Jačanje ekonomije i povećanje stepena kulturnog kapitala, koji se ogleda u razvoju i jačanju informatičke pismenosti, pozitivno utiče na smanjenje etničkog distanciranja u Crnoj Gori, poručeno je na konferenciji Centra za demokratiju i ljudska prava (CEDEM).
Na onlajn /online/ konferenciji „Ravnopravnost kao stvarnost“, na kojoj su predstavljeni ključni nalazi analize „Efekat opština kao specifičnih sredina na etničko distanciranje“, ocijenjeno je da se zakonska rješanja moraju mijenjati kako bi svi manjinski narodi bili jednaki.
Glavni metodolog CEDEM-a Miloš Bešić kazao je da su istraživali da li i u kojoj mjeri opštine doprinose i utiču na etničko distanciranje i koje distinktivne karakteristike opština utiču da se povećava ili smanjuje stepen distanciranja.
On je rekao da procenat distanciranja prema Crnogorcima, na osnovu mjesta u kojem ljudi žive, iznosi 21,1 odsto.
Prema riječima Bešića, taj procenat za distancu prema Srbima je još veći, 24,6 odsto.
“Prema Bošnjacima je taj efekat opštine 8,5 odsto, Muslimanima 14,1, Albancima 16,3, Hrvatima 18,8, Romima 10,1 odsto“, naveo je Bešić, prenosi PR centar.
On je kazao da je etničko distanciranje prema Crnogorcima po opštinama najizraženije u Plavu, a da je distanca slična i prema Srbima.
Kako je naveo Bešić, kada je riječ o distanci prema Bošnjacima, u Rožajama skoro da je nema, dok je u Šavniku i Andrijevici veoma visoka.
“Kad je u pitanju distanca prema Muslimanima, obrazac je jako sličan kao za Bošnjake, osim u slučaju Kotora gdje smo imali nizak nivo distanciranja prema Bošnjacima, a visok nivo distanciranja prema Muslimanima”, rekao je Bešić.
Kako je kazao, kada je u pitanju distanca prema Albancima, u Ulcinju i Rožajama bilježe se najniže vrijednosti distanciranja.
On je pojasnio da, kada je riječ o ukupnoj distanci, opštine koje odlikuje najviši stepen etničkog distanicranja su Plav, Šavnik, Andrijevica, Berane i Cetinje, dok je u Ulcinju i Kotoru najmanje izražen.
Bešić je ukazao da su analizirali efekat opštinskih karakteristika na ukupno etničko distanciranje koje iskazuju pojedinci.
„Utvrdili smo da što je stepen nezaposlenosti na višem nivou, utoliko će i stepen etničkog distanciranja biti na višem nivou, te što je veći broj kompjuterski pismenih lica u opštinama, to je i niži nivo etničkog distanciranja“, naveo je Bešić.
On je istakao da je ključni zaključak istraživanje da jačanje ekonomije i povećanje stepena kulturnog kapitala, koji se ogleda u razvoju i jačanju informatičke pismenosti, pozitivno utiče na smanjenje etničkog distanciranja u Crnoj Gori.
„Opšta je preporuka, konsekventno, da treba raditi na jačanju ekonomskog statusa opština, kao i jačanju informatičke pismenosti u opštinama, jer se na taj način može očekivati smanjenje stepena etničkog distanciranja“, naveo je Bešić.
Direktorica CEDEM-a Milena Bešić kazala je da je pitanje normativnog regulisanja i praktičnog ostvarivanja prava manjinskih naroda i drugih manjinskih zajednica jedan od ključnih kriterijuma za ocjenjivanje stepena demokratizacije društva, ali i uslov za integraciju zemlje u evropske i evroatlantske strukture.
„Puna integracija svih etničkih i nacionalnih zajednica može biti ostvarena isključivo kroz poštovanje i priznavanje njihovih kolektivnih identiteta, zabranom asimilacije i svih oblika diskriminacije manjinskih i nacionalnih zajednica“, istakla je Bešić.
Profesorica Humanističkih studija na Univerzitetu Donja Gorica Nikoleta Đukanović kazala je na panelu „Politička participacija i reprezentacija manjinskih naroda i drugih manjinskih nacionalnih zajednica u Crnoj Gori“ da procenat zastupljenosti manjinskih lista u Crnoj Gori danas iznosi 6,17 odsto
„Nakon parlamentarnih izbora 2016. procenat zastupljenosti manjinskih lista je iznosio 4,94 odsto, a nakon parlamentarnih izbora 2012. godine 7,4 odsto. Današnji rezultati su bolji od prethodnog saziva, ali ne i saziva parlementa koji je bio karakterističan za period od 2012. do 2016.“, ukazala je Đukanović.
Ona je upozorila da su zakonska rješenja neprecizna i nedorečena, kada je u pitanju Zakon o izboru odbornika i poslanika, i da ostavljaju prostor za zloupotrebe.
„Potrebno je stvoriti adekvatne mehanizme za predstavljanje manjina, a ne samo partija“, smatra Đukanović.
Predstavnik građanskog pokreta UPRE Elvis Beriša ocijenio je da Romi treba da imaju političkog predstavnika u parlamentu, koji bi se prvenstveno bavio položajem Roma i Egipćana i na najdirektniji način tražio da se riješe određena pitanja koja ih tište godinama.
„Politički subjekti u Crnoj Gori, u poslednjih nekoliko godina, njeisu bili otvoreni za mogućnost da na svojim izbornim listama uključe predstavnike RE zajednice, a to su pokazali i poslednji izbori. Na parlamentarnim izborima sve izborne liste nisu imale nijednog predstavnika RE zajednice, dok su na lokalnim izborima dvije izborne liste imale predstavnike ove populacije i to na 56. i 62. mjestu“, naveo je Beriša.
Predsjednik Hrvatske građanske inicijative Adrijan Vuksanović kazao je da je u Crnoj Gori političko polje nepotpuno jer, kako je rekao, tu nema predstavnika hrvatskog, kao ni romskog naroda.
„Da bi jedna nacionalna zajednica opstala, ona mora imati svoj politički identitet. Ona ne smije biti apolitična“, ocijenio je Vuksanović.
On je rekao da Hrvata nema u parlamentu i da ih uskoro neće biti ni u Vladi, i “neće se čuti jedan važan glas koji će moći artikulisati sve njihove potrebe“.
Zastupnica Crne Gore pred Evropskim sudom za ljudska prava Valentina Pavličić kazala je na panelu „Mehanizmi za zaštitu od diskriminacije manjinskih naroda i drugih manjinskih nacionalnih zajednica: rezultati i nova rješenja“ da se standard jedne države ocjenjuje na osnovu utvrđenih povreda po osnovu diskriminatorskog prava.
Kako je navela, mehanizmi za zaštitu od diskriminacije moraju se koristiti u većoj mjeri.
„Sloboda drugih osoba je jedno važno mjerilo po kojem se vidi do koje mjere vlada sloboda u nekoj državi i to je standard Evropskog suda,“ kazala je Pavličić.
Predsjednica Osnovnog suda u Podgorici Željka Jovović kazala je da je crnogorsko zakonodavstvo usklađeno sa svim releventanim konvencijama i preporukama i da Crna Gora ima dobar zakonodavni okvir za zaštitu pripadnika manjinskih naroda.
„Imamo mali broj predmeta po osnovu diskriminacije pred našim sudovima, ali moram da se ogradim jer mi te informacije crpimo iz sistema koji je star gotovo dvije decenije i ne pruža statistiku koja je najpouzdanija,“ kazala je Jovović.
Ona je najavila da će se sa novim pravosudnim informacionim sistemom poboljšati evidencija slučajeva, te da će tada imati jasniju sliku o realnom broju pritužbi i svim važnim karakteristikama slučajeva.
Bonus video:
