Kada je u martu 2020. godine registrovan prvi slučaj korona virusa u Crnoj Gori, Evropska unija je odmah reagovala. Vrlo brzo potpisala je ugovor o hitnoj nabavci medicinske opreme, vrijedan 3 miliona eura. Nabavljeno je 100 respiratora, 10 mobilnih digitalnih rendgena i velika količina medicinske zaštitne opreme. U međuvremenu, donirane su i vakcine, drugi medicinski aparati i oprema, pomognute su privreda i ugrožene grupe, pa je ta pomoć porasla na blizu 116 miliona eura, koliko je EU donirala Crnoj Gori za borbu protiv korona virusa.
„Posljednje dvije godine su bile teške za sve nas i znam koliko su privreda, preduzeća i građani pogođeni pandemijom COVID-19. Evropska unija od početka stoji uz vas i to ćemo nastaviti i dalje da činimo“, poručuje ambasadorka Evropske unije u Crnoj Gori Oana Kristina Popa.
Najveći dio opreme koja je stigla u prvim mjesecima 2020. godine doniran je Kliničkom centru Crne Gore (KCCG). Direktorica KCCG Ljiljana Radulović u razgovoru za EU info centar navodi da je ta institucija u protekle 2 godine dobila preko 4 miliona eura vrijedne donacije, namijenjene za borbu protiv pandemije.
„Podsjetiću vas da je Klinički centar tokom 2020. godine čak šest mjeseci bio zatvoren za sve koji nisu COVID ili hitni pacijenti. A da je tokom 2021. godine radilo sve, bez prestanka. U tom dijelu, dugujemo zahvalnost između ostalih i Delegaciji Evropske unije u Crnoj Gori koja nam je donacijama pomogla da taj temelj, na kojem smo uspješno iznijeli krizu, bude stamen“, kaže Radulović.
EU i zemlje članice donirale ukupno 321.000 vakcina
Dugo očekivana Pfizer/BioNTech vakcina stigla je u Crnu Goru početkom maja prošle godine. EU je Crnoj Gori donirala ukupno 42.000 doza. Krajem 2021. godine, Francuska je uručila najveću donaciju – dodatnih 117.000 doza iste vakcine. Svoj doprinos dala je i Poljska sa 100.000 Pfizer/BioNTech doza. Slovenija je donirala 42.000 doza Moderne, a Slovačka i Hrvatska po 10.000 doza AstraZeneke.
Fajzer je i dalje najtraženija vakcina među građanima Crne Gore. U to smo se uvjerili i kada smo posjetili vakcinalni centar u tržnom centru Delta City u Podgorici, u kojem se dnevno vakciniše preko 100 ljudi.
„Uglavnom dolaze građane koji primaju treću dozu, ali ima i onih koji dolaze na revakcinu ili prvi dozu. Ovom prilikom bih htjela da se zahvalim EU na ovoj donaciji, jer nam pomaže da se zajedno izborimo sa pandemijom“, kazala je doktorica Jelena Lutovac.
Institut za javno zdravlje dobio najsavremeniji PCR aparat
Pored masovne vakcinacije, za uspješnu borbu protiv pandemije, važno je i efikasno i masovno testiranje. EU je Institutu za javno zdravlje za te svrhe donirala najsavremeniji PCR aparat, koji potpuno automatizuje i integriše kompletan proces testiranja, od primarnog uzorka do izdavanja rezultata, prvi takve vrste u Crnoj Gori.
„Donacija je jako značajna, zato što su nam se kapaciteti testiranja povećali za 50%, olakšan nam je proces rada u smislu brže obrade uzoraka i bržeg izdavanja rezultata“, navodi u razgovoru za EU info centar Danijela Vujošević iz Instituta za javno zdravlje.
Za oporavak ekonomije 40,5 miliona eura bespovratne pomoći
Ni ekonomija nije ostala imuna na virus. Za saniranje negativnih posljedica pandemije, EU je direktno pomogla budžet Crne Gore sa 40,5 miliona eura bespovratnih sredstava. Tako je osigurala nastavak isplata 150.000 mjesečnih zarada i finansijsku pomoć za 300 malih i srednjih preduzeća, među kojima su u trećini slučajeva vlasnice žene.
Među njima je i Jasna Pejović, vlasnica kompanije DigitalBee, koja se bavi edukacijom djece i konsultacijama u oblasti ICcT. Zahvaljujući podršci EU, uspjela je da u vrijeme korone proizvede prototip jedinstvene aplikacije za razvoj emocionalne inteligencije – Flourish.
„Mi smo u tom trenutku dobili grant od 5.000 eura. Iako to nije velika količina novca, nama je tada značila promjenu – da li nešto možemo da napravimo ili ne“, objašnjava Jasna koja dodaje da je aplikacija sada već u beta fazi i da bi mogli očekivati njen plasman na svjetsko tržište.
Pored bespovratne pomoći, EU je Crnoj Gori obezbijedila i povoljne kredite za privredu u vrijednosti od 160 miliona eura
„Nova sredstva dostupna su 2022. godine, sa velikim fokusom na jačanje crnogorske privrede i pomoć privatnom sektoru da poboljša svoju konkurentnost“, poručila je ambasadorka Popa.
Evropska unija nastaviće da stoji uz Crnu Goru, tokom pandemije korona virusa, ali i nakon nje.
Priča je nastala kao dio kampanje Evropske unije u Crnoj Gori „Naše prijateljstvo je uspješna priča“, koja je posvećena promociji EU projekata. Više o EU projektima u Crnoj Gori možete da saznate ovdje.
