Postojanje ćumurana u okolini Kolašina označeno je u lokalnom Energetskom planu kao jedan od većih problema te opštine. Međutim, trenutno ne postoji način da se, čak ni u okviru međunarodne prakse nađe rješenje.
U tom dokumentu piše da su “proizvođači ćumura svoje objekte izgradili pri magistrali i u blizini naseljenih mjesta”. U zidanim objektima, objašnjeno je, “odvija se proces karbonizacije, uz ispuštanje velike količine dima, što predstavlja izvor zagađenja vazduha u Opštini”.
”Ćumurane su locirane na samom ulazu u grad tako da dolazi do širenja neprijatnih mirisa. Opština je pokušala da nađe rješenje iz međunarodne prakse za taj problem, ali s obzirom na to da se radi o veoma primitivnom načinu proizvodnje on nije prepoznat u evropskom zakonodavstvu”, piše u Eneprgetskom planu, koji važi do 2027. godine.
Sekretar Skereterijata za zaštitu životne sredine Mile Glavičanin za “Vijesti” podsjeća da se “mora, prije svega zakonski urediti ta problematika”. On tvrdi da do sada nije ništa urađeno u tom smjeru.
”Potrebno je definisati je li ćumurana pomoćni ili privremeni proizvodni objekat. Zatim, treba precizirati i u koji plan se ucrtava, Prostorno-urbanistički plan ili u Program privremenih objekata. Nema je ni u katastru zagađivača. Postoje naučni radovi za usavršavanje proizvodnje ćumura, ali su te tehnologije nedostupne našim proizvođačima, jer mnogo koštaju. Može ćumur i fabrički da se proizvodi u manjim pogonima sa manjim uticajem. Međumtim, kada govorimo o ćumuranama u Kolašinu ili bilo gdje ne sjeveru, govorimo i o egzistenciji ljudi koji žive od tog posla posla i nemaju mogućnost za kupovinu modernih postrojenja”, kaže Glavičanin.
On tvrdi da su ćumurane najštetnije za zdravlje onih ljudi koji rade u njima, a da je drugi uticaj zanemarljiv. S druge strane, mnogo puta, tokom minulih godina, oni koji žive ili imaju uslužne objekte u blizini ćumurana žalili su se na mnogo dima i neprijatne mirise. Bilo je slučajeva, tvrdili su vozači, da dim značajno smanji vidljivost na jednom dijelu magistrale na Crkvinama.
Prema podacima Opštine Kolašin, proizvodnja drvenog uglja obavlja sa obje obje strane magistralnog puta Podgorica-Kolašin. Na lokalitetu Crkvine je oko 20 ćumurana, a sa sa desne strane regionalnog puta Kolašin - Mateševo na lokalitet Skrbuša, pet.
”Najveći broj tih ćumurana su zidane, a svega par njih su limene (pokretne). Najveći broj ćumurana i najveće količine drvenog uglja proizvode se u kolašinskoj opštini,a zatim u Pljevljima I Nikšiću”, navode autor Energetskog plana.
Ugalj se ne koristi kao energent za potrebe javnih objekata u vlasništvu Opštine, kao ni objekata u vlasništvu države koji su smješteni na teritoriji Kolašina. Ne koriste ga ni domaćinstva, zbog nepraktičnosti za korišćenje u individualnim ložištima kao i zbog dostupnosti drva za ogrijev.
Iz kolašinske lokalne uprave su, prije nekoliko godina, najavljivali da će “raditi na tome da ćumurane budu smještene daleko od magistrale, naseljenih mjesta I turističko-ugostiteljskih objekta”. Tada su i objasnili da je kontrola rada ćumurana nadležnost različitih državnih inspekcija.
Bonus video:
