Ministarstvo odbrane (MO) je za vrijeme dok je njime rukovodio Predrag Bošković (DPS), na školovanja u vojnim akademijama u inostranstvu poslalo preko 30 kandidata koji nisu ispunjavali uslove oglasa za izbor budućih oficira Vojske Crne Gore, a neki su bili i zdravstveno sporni.
To je pokazala interna istraga sprovedena u MO tokom mandata ministarke Olivere Injac. MO je 13. decembra 2021. podnio prijavu Agenciji za sprečavanje korupcije (ASK) zbog sumnje da je povrijeđen javni interes i da postoje indicije koje ukazuju na korupciju i vršenje krivičnih djela od strane bivšeg rukovodeće garniture za vrijeme Boškovića.
Nadležna organizaciona jedinica MO za planiranje obrazovanja, usavršavanja i stipendiranja i javo oglašavanje potreba za obrazovanjem kadeta bio je Direktorat za ljudske resurse. Njime je za Boškovićeva mandata rukovodio Mihailo Volkov (DPS), koji je nakon promjene vlasti prije dvije godine otišao u advokaturu.
ASK do danas nije ništa uradio po ovoj prijavi. Nedjelju nakon što su “Vijesti” uputile pitanja iz te ustanove su saopštili da ne mogu odgovoriti, a javno ne postoje dostupni podaci da je bilo šta preduzeto.
”Kako je to propisano odredbama Zakona o sprečavanju korupcije, u postupcima po prijavama zviždača postupa se u skladu sa zakonom kojim se uređuje tajnost podataka, kako u pogledu identiteta zviždača, tako i u pogledu sadržaja prijave. Zbog toga Agencija nije u mogućnosti da vam pruži više informacija o temi na koju se Vaša pitanja odnose,” navodi se u odgovoru ASK-a.
Prijavu o kojoj je riječ nije podnio nikakav zviždač, već državna institucija - Ministarstvo odbrane.
ASK smo pitali da li je postupio po prijavi koju joj je bivše rukovodstvo MO sa ministarkom Injac na čelu, podnijelo još u decembru prošle godine, te da li je tim povodom ASK sačinio zvanično mišljenje. Pretragom sajta ASK, nije moguće naći bilo kakvo mišljenje koje se odnosi na ovu materiju u periodu od sredine decembra 2021. do danas.
U “Prijavi zbog ugrožavanja javnog interesa” koje je MO podnijelo a u koju su “Vijest” imale uvid, piše da je tada utvrđeno “postojanje opravdanih razloga za sumnju u ugrožavanje javnog interesa koje upućuje na postojanje korupcije u vezi sa javnim oglasima za izbor kadeta za obrazovanje na vojnim akademijama u inostranstvu, koje je u kontinuitetu raspisivalo Ministarstvo u periodu od 2016. do 2020. godine.”
Zakašnjele prijave, nepotpuna dokumentacija, loše ocjene...
Ministarstvo je, dodaje se, sprovelo interni pregled postojeće dokumentacije u vezi sa i sprovedenom analizom i nakon nje i utvrdilo nepravilnosti izvršavane od strane nadležnih rukovodilaca u Ministarstvu tokom perioda od 2016. do 2020. godine.
Navodi se da je bilo sprovedeno 16 konkursa i nabrojeni su neispunjeni uslovi za ukupno 33 kandidata koji su izabrani na tim konkursima, a koji su uprkos tome, poslati na školovanje za buduće oficire VCG na akademijama u Grčkoj, Italiji, Hrvatskoj, Bugarskoj, Austriji, Sjevernoj Makednioji, Turskoj i SAD.
”Vijesti” su upoznate sa punim imenima i prezimenima kandidata kao i uslovima koje oni u svakom pojedinačnom slučaju, nisu ispunjavali, ili su im prijave na konkurs bile neblagovremene i nekompletne.
U 2016. godini bila su raspisana dva konkursa za izbor i slanje na školovanje 11 kandidata, pri čemu je prema nalazima revizije, Komisija koja je cijenila ispunjenost uslova iz javnog oglasa a koja je bila pod ingerencijom Direktorata za ljudske resurse, odabrala devet kandidata. Četvoro od njih nisu ispunjavali uslove iz javnog oglasa po pitanju ocjena iz matematike i engleskog jezika koje su imali u srednjoj školi.
Tokom 2017. sprovedena su dva konkursa za izbor šest kandidata za buduće oficire, od čega jedna odabrana kandidatkinja nije ispunjavala uslove - traženu minimalnu ocjenu iz matematike.
U 2018. godini sprovedena su takođe dva konkursa od kojih je prvi bio raspisan 27. marta, a zvanična metodologija za njegovo sprovođenje donijeta je tek tri dana kasnije - 30. marta.
Kod drugog oglasa raspisanog 18. maja 2018. metodologija je donesena istog dana. Na ova dva konkursa traženo je ukupno 15 kadeta za obrazovanje na stranim vojnim akademijama, od čega je izabrano 14. Od odabranih kandidata, nalazom naknadne revizije je utvrđeno da petoro nije isupnjavalo oglasom tražene uslove u vezi sa ocjenama iz matematike i engleskog jezika.
Godinu kasnije, 2019. sprovedena su ukupno četiri konkursa za izbor 23 kadeta. Pri tome je kod tri javna oglasa metodologija za njihovo sprovođenje donosena nakon raspisivanja konkursa, u razmaku od jednog do 15 dana. Kod jednog od konkrsa metodologija za njegovo sprovođenje uopšte nije ni pronađena u spisima predmeta.
Na sva četiri oglasa, 2019. je odabrano 11 kandidata, od kojih sedam nije ispunjavalo oglasom propisane uslove u pogledu minimalnih ocjena iz matematike, odnosno engleskog jezika tokom srednje škole. Pritom, jedan od tako odabranih kandidata koji nisu ispunjavali uslove, nije imao čak ni kompletnu dokumnetaciju za prijavu na konkurs - nije dostavio potvrdu da se protiv njega ne vodi krivični postupak.
U izbornoj godini šest konkursa
U izbornoj 2020. godini, MO je raspisalo čak šest javnih oglasa za izbor kandidata koji se šalju na strane vojne akademije. Pritome je zvanična metodologija za sprovođenje ovih javnih oglasa opet u svakom slučaju donesena od jednog do 14 dana kasnije od momenta raspisivanja oglasa.
Na oglasima raspisanim te godine dešavale su se veoma čudne stvari, pa je tako na prvom od njih koji je raspisan 16. marta za izbor devet kandidata za školovanje na vojnim akademijama u Sjevernoj Makedoniji, Hrvatskoj i Austriji, izabrano 14 kandidata. Od toga njih sedam su podnijeli neblagovremenu ili nepotpunu prijavu ili su dostavili nepotpunu dokumentaciju.
Prema nalazu MO tokom mandata ministarke Injac, Volkov i Bošković tada su na školovanje za buduće oficire poslali i kandidate koji skoro da nisu dostavili ništa od tražene dokumentacije. Evidentirana su tri takva slučaja u kojima pojedinci nisu imali “uvjerenje o crnogorskom držaljanstvu, izvod iz matičnog registra rođenih, kopiju biometrijske lične karte, izjavu ovjerenu od strane suda da nema državljanstvo druge države, potvrdu od nadležnog organa da se ne vodi krivični postupak, ovjerene kopije svjedočanstava o završenom I, II i III razredu srednje škola i uvjerenje o ocjenama dobijenim na prvom polugodištu IV razreda srednje škole, potvrdu izabranog doktora da ne boluje od psihičkih, zaraznih i hroničnih bolesti.
U jednom slučaju odabrani kandidat nije priložio ni biografiju. Taj kandidat je i pored toga, prošao na konkursu, kao i pored činjenice da nije zadovoljavao propisane minimalne ocjena iz engleskog jezika i matematike tokom srednje škole.
Uz njega još šest odabranih kandidata nije imalo adekvatnu dokumentaciju da su zadovoljavali propisane uslove iz javnog oglasa po pitanju opšteg uspjeha u srednjoj školi, kao ni minimalnih ocjena iz matematike i engleskog jezika.
Na još dva oglasa raspisana u maju 2020. traženo je ukupno osam kandidata za buduće oficire, od kojih je izabrano njih šest. Od toga je kasnijom revizijom utvrđeno da troje nisu ispunjavali oglasom propisane uslove u pogledu opšteg uspjeha u srednjoj školi, odnosno ocjena iz matematike i engleskog jezika.
”Iz naprijed navedenog činjeničnog stanja, Ministarstvo je mišljenja da nalazi ukazuju na postojanje dovoljnog osnova da Agencija za sprečavanje korupcije sprovede radnje na koje je zakonom ovlašćena i utvrdi da li postoji povreda javnog interesa usljed postupanja na gore navedeni način. Takođe, Ministarstvo koristi priliku da Agenciji ukaže na najkarakterističnije primjere koje govore u prilog očiglednoj sumnji da je javni interes povrijeđen prilikom sprovođenja aktivnosti gore navedenih javnih oglasa u periodu od 2016. do 2020. godine”, navodi se u informaciji dostavljenoj ASK.
Povreda javnog interesa, kako su smatralli u MO, naročito se ogledala u sljedećem: “Javnim oglasom od 16. marta 2020. predviđen je izbor dva kadeta za vojnu akademiju u Republici Makedoniji, dok je odlukom ministra odbrane izabrano osam kandidata. V.Š. kadet koji se obrazuje na vojnoj akademiji “General Mihailo Apostolski” u Republici Sjevernoj Makedoniji, dostavio je prijavu na oglas nakon roka predviđenog oglasom od 16. marta 2020. godine. Preciznije, oglas je trajao do 6. aprila 2020. godine, a pomenuto lice je svoju prijavu na oglas dostavilo 30. aprila 2020. godine, dakle 24 dana nakon isteka roka trajanja oglasa, zbog čega je za to lice urađena odluka o dopuni odluke za izbor kadeta,” piše u dokumentu.
E.K, navodi se, nije ispunjavao uslove oglasa od 27. marta 2018. godine, a uprkos tome je izabran. On je ponavljao godinu usljed nepoloženih ispita iz fizike.
Istog dana izdata dva oprečna uvjerenja
Jedan kadet je bio proglašen je zdravstveno nesposobnim za pilota od strane ljekarske komisije, što je ustanovljeno nakon realizovanih vazduholovno-medicinskih pregleda obavljenih dana 26. juna 2020. godine u Vazduhoplovno-medicinskom centru “Dimitrije Dika Marinić” u Danilovgradu. O tome je, navodi se, Ministarstvo obaviješteno od strane Agencije za civilno vazduhoplovstvo aktom od 6. jula 2020. godine.
”Nekoliko dana nakon toga, imenovani je lično dostavio uvjerenje izdato od strane iste te Agencije za civilno vazduhoplovstvo kojim se potvrđuje da nema zdravstvenih ograničenja, odnosno da je zdravstveno sposoban, dok je kao datum pregleda označen 26. jun 2020. godine (dakle, isti dan kao i dan pregleda na kom je ocijenjen kao zdravstveno nesposoban). J.P. koji je 2020. godine izabran za kadeta i koji je započeo obrazovanje na Vojnoj akademiji “General Mihailo Apostolski” u Republici Sjevernoj Makedoniji, a koji nije ispunjavao uslove oglasa po pitanju uspjeha i ocjena, napustio je akademiju na lični zahtjev, zbog nepoloženih ispita,” stoji pored ostaloga, u prijavi koju je Ministarstvo odbrane, podnijelo 13. decembra prošle godine ASK-u.
Ministarka Injac i njeni saradnici tada su Agenciji ponudili pristup kompletnoj dokumentaciji koja se u vezi sa spornim konkursima čuva u arhivi MO i tražili da ASK tim povodom preduzme mjere iz svoje nadležnosti.
”Naročito da prijavu sa prikupljenim dokazima, bez odlaganja dostavi nadležnom tužiaštvu, ukoliko u postupku provjere istinitosti navoda o ugrožavanju javnog interesa koje upućuje na postojanje korupcije, Agencija posumnja da je ugrožavanjem javnog interesa koje upućuje na postojanje korupcije učinjeno krivično djelo za koje se goni po službenoj dužnosti, u skladu sa svojim zakonskim ovlašćenjima... kao i da o svim navedenim aktivnostima obavijesti Ministarstvo, u skladu sa Zakonom”, piše u prijavi po kojoj ASK, najvjerovatnije, do danas nije postupio.
”Vijesti” o tome kako su za vrijeme Boškovićevog mandata birani kandidati za buduće oficire crnogorske vojske nisu dobile ni odgovore od Ministarstva odbrane kojim sada rukovodi ministar Raško Konjević (SDP). MO nije odgovorilo na pitanja da li je u periodu od 2016. i zaključno sa 2020. godinom taj resor odabirao i kandidate koji su podnosili neblagovremenu ili nepotpunu dokumentaciju na kokursima, koji nisu ispunjavali propisane uslove ili su, poput nesuđenog budućeg crnogorskog vojnog pilota, poslati na Vazduhoplovnu akademiju u Grčkoj, a da prethodno nisu zadovoljili osnovne zdravstvene kriterijume za pilote.
Nije objašnjeno ni zašto je MO dok ga je vodio Bošković, odlukama ministra, na oglasima za kadete primao i veći broj kandidata od traženog, ko su poimenično bili članovi Komisija za sprovođenje javnih oglasa za izbor kadeta, koliko iznosi mjesečna stipendija za kadete u državama u kojim se oni nalaze na školovanju a što se plaća iz budžeta MO, te da li je MO u međuvremeni od kada je Konjević na njegovom čelu, utvrdilo moguće zloupotrebe u ovom proscesu i što je preduzelo da se ove nezakonitosti otklone.
Afera zbog Mitrovića, Konjević optuživao Oliveru Injac za trgovinu uticajem
Konjević i Bošković su proteklom petriodu, oštro kritikovali bivšu ministarku Oliveru Injac optužujući je za navodnu diskriminaciju jer za vrijeme njenog mandata na školovanje za vojnog pilota u Grčkoj, nije poslat sin specijalne tužiteljke Lidije Mitrović.
Tim povodom njih dvojica uz podršku dijela medija u Crnoj Gori, u oktobru prošle godine lansirali su tzv. aferu “kadeti”, te su kao članovi skupštinskog Odbora za bezbjednost, inicirali i kontrolno saslušanje tadašnje ministarke Injac na kome je tada poslanik SDP-a ministarku optužio da je “trgovala uticajem i nije poslala na školovanje sina specijalne tužiteljke Lidije Mitrović.”
Ona je to negirala, ističući da ova priča nema političku pozadinu jer je na oglasu na kojem su se birala dva kandidata za Vazduhoplovnu akademiju u Atini, Mitrović po svojim ocjenama i uspjehu, bio trećerangirani. “Mi imamo situaciju u kojoj neko hoće silom na sramotu da vam instalira aferu i da vas proglasi za kriminalca. Sve ovo što je kazao poslanik Konjević nije tačno. Vi prvo donesete zaključak, pa tek onda probate da utvrdite činjenično stanje”, istakla je tada Injac.
Konjević je na kontrolnom saslušanju bivše ministrake odbrane, krajem novembra prošle godine kazao da postoji osnovana sumnja da je Olivera Injac dva puta prekršila Ustav i zakone. “Sve ove podatke imao je i ASK. Nakon postupka Agencija je konstatovala da je utvrđeno ugrožavanje javnog interesa koje upućuje na postojanje korupcije za izbor šest kadeta za školovanje u Grčkoj”, rekao je tada Konjević, čitajući zaključak ASK u vezi sa slučajem Mitrović.
Bonus video:
