Tek sa formiranjem nove Vlade i nakon što bude imenovan novi Savjet za upravljanje Prirodnim i kulturno-istorijskim područjem Kotora biće nastavljena i revizija Menadžment plana, kao osnovnog dokumenta za upravljanje tim zaštićenim područjem, koje se od 1979. godine nalazi na listi svjetske baštine Organizacije Ujedinjenih nacija za obrazovanje, nauku i kulturu (UNESCO).
To se, pored ostalog, navodi u odgovorima koje su iz Opštine Kotor uputili UNESCO Komitetu za svjetsku baštinu.
U Nacrtu odluke za područje Kotora, koji će biti predložen za usvajanje na sljedećem samitu UNESCO-a u Rijadu, u Saudijskoj Arabiji, pored ostalog, iz Komiteta su izrazili zabrinutost zbog spore revizije Menadžment plana i zahtijevaju da se to pitanje završi kao prioritetno.
Skupština Crne Gore prije deset godina donijela je Zakon o zašiti prirodnog i kulturno-istorijskog područja Kotora, kojim je propisano da se područjem upravlja u skladu sa Menadžment planom. Zakon kaže i da taj Plan donosi Vlada, a da, radi koordinacije vršenja poslova zaštite, očuvanja i upravljanja, Vlada obrazuje i Savjet za upravljanje Područjem Kotora.
Iz Opštine su, prema dokumentu u koji su “Vijesti” imale uvid, na komentar o Menadžment planu, odgovorili da je revizija započeta 2019, ali da je pauzirana iz više razloga koji su uticali na funkcionisanje Savjeta - zbog epidemije koronavirusa, te zbog brojnih izbornih procesa, kako na državnom, tako i lokalnom nivou.
“Nastavak rada očekuje se tokom 2023, nakon formiranja nove Vlade i imenovanja novog Savjeta”, navodi se u odgovorima Opštine Kotor.
Predsjednik Opštine Vladimir Jokić, uz taj dokument, uputio je Komitetu i dopis, u kojem navodi da vjeruju da će odgovori biti uvaženi i da će ih Komitet uzeti u razmatranje prilikom finalizovanja teksta same Odluke.
Pitanje statusa Kotora na UNESCO listi tema je dijela javnosti i medija posljednjih dana, u svjetlu predstojećeg samita u Rijadu.
Jokić u pismu koje prati dokument, pored ostalog, navodi da mu je žao zbog loše komunikacije države sa Komitetom, ali i da nije tačan utisak da država ne preduzima neophodne mjere kako bi Kotor sačuvao status koji ima na UNESCO listi.
Govoreći o PUP-u Kotor, kazao je da je na taj planski dokument saglasnost dao upravo UNESCO.
“Takođe, Opština Kotor i država su se, usljed odbijanja zahtjeva za izdavanje građevinskih dozvola na lokalitetu Kostanjica, i usljed promjene namjene parcela iz građevinskih u parcele na kojima nije dozvoljena gradnja, izložile višemilionskim sudskim sporovima, pa čak i međunarodnoj arbitraži, što dodatno potvrđuje našu namjeru da istrajemo na putu očuvanja statusa na UNESCO listi”, navodi Jokić.
Turizam uz razvoj poljoprivrede
Osim kritike zbog spore revizije Menadžment plana Kotora, iz Komiteta su kao posebno važna naveli pitanja koja se, pored ostalog, tiču očuvanja materijalnih i nematerijalnih atributa koji prenose izuzetnu univerzalnu vrijednost Kotora, ali i ona koja se tiču smanjenja rizika od prirodnih katastrofa, upravljanja turizmom... Iz Opštine su odgovorili da je sadržaj Menadžment plana uvrstio tačke koje je Komitet predložio, te da su one većim dijelom obrađene u formi nacrta.
Kako su dodali, vizija razvoja prostora opštine prati viziju razvoja primorskog regiona, da on “treba da se usmjereno i kontrolisano razvija, koristeći na održiv način svoje prirodne, kulturne i stvorene potencijale”.
“U daljem razvoju moraju se poštovati evropski standardi i vrijednosti i uspostaviti pravila za kvalitetnu regulaciju i upravljanje prostorom. Razvoj turizma u užem obalnom pojasu, koji će biti ključna karika razvoja, treba da bude podržan razvojem i očuvanjem ruralnih prostora, uz intenzivniji razvoj poljoprivrede”, navode iz kotorske Opštine.
Na dio komentara Komiteta koji se odnosi na upravljanje rizicima od prirodnih katastrofa, iz Opštine Kotor naveli su da je Crna Gora usvojila Nacionalnu procjenu rizika od katastrofa u decembru 2021, da je u okviru nje propisano donošenje lokalnih strategija smanjenja rizika od katastrofa i da se jedna od njih odnosi na Kotor.
Na komentar o upravljanju turizmom, naveli su da su Prostornim planom predložene lokacije sa turističkom namjenom, da je u okviru naselja moguće realizovati objekte turizma i ugostiteljstva u skladu sa potrebama korisnika prostora, “ali isključivo u skladu sa smjernicama Plana”.
Opština nije za produženje moratorijuma na gradnju
Iz Komiteta svjetske baštine ukazali su da je Opština Kotor ranije uvela moratorijum na nove građevinske aktivnosti, te pozvali da se ta zabrana produži dok ne budu u potpunosti primijenjene sve planirane mjere zaštite koje će adekvatno omogućiti održive razvoje na području u osjetljivom pejzažu i spriječiti bilo kakav uticaj na kulturne i pejzažne vrijednosti objekta.
Iz Opštine su odgovorili da je moratorijum na gradnju uveden marta 2017, da je trajao do usvajanja PUP-a Kotor, oktobra 2020. i da smatraju da bi uvođenje ponovnog moratorijuma bilo korak unazad.
“Ali se zalažemo i predlažemo dodatne mehanizme monitoringa poput češćeg izvještavanja Centra za svjetsku baštinu, kreiranja multi-institucionalnog tima za terenske obilaske ili neki drugi vid kontrole samih potencijalnih radova”, navode iz Opštine Kotor.
Pitali i za kamenolome
Iz UNESCO Komiteta izrazili su zabrinutost i u vezi sa kamenolomima za koje su date dozvole, pa su od kotorskih vlasti tražili informacije i u vezi sa planovima za takve buduće projekte, precizne mape koje ukazuju na tačnu lokaciju postojećih kamenoloma...
Iz Opštine Kotor su naveli da oni nemaju formalnu odgovornost za to pitanje, ali da koriste uticaj da pospješe rješavanje. Kazali su i da su, prema informacijama Opštine, za kamenolome sprovedene pojedinačne HIA, da je EPA u postupku Procjene uticaja na životnu sredinu odbila izdavanje saglasnosti, dok se ne dobije mišljenje Komiteta...
“HIA je odobrila Uprava za zaštitu kulturnih dobara, ali treba da se prevede, kako bi bila upućena UNESCO-u. Opština će izvršiti uticaj na Ministarstvo kulture da se HIA hitno prevede i dostavi Komitetu”, naveli su u komentarima.
“Vijesti” su krajem maja objavile da Agencija za zaštitu životne sredine (EPA) neće dati saglasnost za kamenolome Krivošije, Ledenice i Stupne, koji se nalaze iznad Risna, sve dok UNESCO ne donese mišljenje u vezi sa tim.
Na čekanju most Verige, “Fjord”...
Na komentare u vezi sa drugim projektima, iz Opštine su, pored ostalog, odgovorili da su iz Opštine Tivat obaviješteni da Detaljni urbanistički plan za Lepetane i Urbanistički plan za turističku zonu Lepetani nikada nisu usvojeni, a da je za to područje na snazi PUP Tivta iz kojeg nije moguće direktno dobiti urbanističko-tehničke uslove za gradnju...
Za HIA za projekat mosta Verige kazali su da će tim za izradu tog dokumenta biti formiran u narednom periodu, dodali i da se odustalo od kompleksa smještaja u Morinju, nakon negativnog mišljenja UNESCO-a i da se to vidi i u PUP-u Kotora.
Na upit o konverziji i izgradnji hotelskog kompleksa na mjestu nekadašnjeg hotela “Fjord” i zgrade “Jugooceanija”, rekli su da je dokumentacija predata na prevod i da će biti naknadno dostavljena.
U komentaru u vezi sa drugim projektima koji su predloženi unutar područja, zone zaštite ili šireg okruženja, a koji mogu imati potencijalno negativan uticaj na izuzetnu univerzalnu vrijednost, kao što su projekti na ostrvu Sveti Marko, te projekti na obje strane ulaza u Boku Kotorsku, iz Opštine Kotor naveli su da sva komunikacija o potencijalnim projekatima ide posredstvom člana 172 Operativnih smjernica.
“I sa tom praksom ćemo nastaviti”, naveli su u odgovorima Komitetu za svjetsku baštinu.
Bonus video:
