Interesovanje za izradu idejnog rješenja (IR) arhitektonske reinterpretacije starog utvrđenja i rudarskog naselja Brskova, pokazali su arhitekte iz Crne Gore, Turske, Njemačke, Poljske, Rusije…
Opština Mojovac raspisala je konkurs početkom februara, a žiri je odlučio da ga produži do 17. maja. Kako su obrazložili, u prvobitno određenom roku stiglo je 12 radova, nakon čega su u finalni izbor ušla tri koja “imaju kvalitet za dodjelu nagrada i otkupa”.
Autori najboljih radova treba da ih koriguju prema komentarima žirija.
“Žiri je odlučio da nije moguće donijeti odluku o jednom prvoplasiranom radu, te je odlučio da se konkurs nastavi kao produženi konkurs, shodno Pravilniku o načinu i postupku raspisivanja i sprovođenja javnog konkursa za idejno urbanističko arhitektonsko rješenje. Žiri je jasno formulisao zadatke i obaveze jednakoplasiranim učesnicima u produženom konkursu...”, piše u preliminarnom izvještaju.
Kako je ranije saopšteno, prva nagrada je 13.000 eura, druga 7.000, a treća 3.000.
Predviđeno je da dva IR budu otkupljena za po 1.000 eura.
IR bi trebalo da bude i “neki vid anketnog rada koji bi pokazao različite vizije začetka urbanizacije” na našem prostoru, uz primjenu postojećih podataka i djelimično “oživljavanje” davno zaboravljenog vremena koje je veoma značajno za istoriju, tradiciju i razvoj Mojkovca.
Replika rudarskog naselja u realnim gabaritima, s obzirom na to da je izvorna lokacija nedovoljno pristupačna, gradila bi se na drugom mjestu.
Reinterpretacija starog rudarskog utvrđenja i naselja, uz primjenu rezultata poznatih arheoloških nalazišta i pisanih podataka, planirana je na lokaciji površine od oko 35 hiljada metara kvadratnih. Uža lokacija na kojoj se može graditi je površine od oko 13,4 kvadrata u zahvatu urbanističke razrade PUP-a Mojkovac. Planskim dokumentima taj prostor je namijenjen za javne i društvene objekte, uže namjensko opredeljenje, sport, rekreacija i turizam...
“Izgradnjom reinterpretiranog starog Brskova formirao bi se muzej ‘na otvorenom’, realizovale bi se brojne kulturne aktivnosti i prezentovali organski proizvodi mojkovačkog kraja. Tematski park bi trebalo da bude prilagođen i savremenim turističkim potrebama u smislu funkcije i opremljenosti lokacije. I kao što su srednjovjekovni trgovi predstavljali činioce i ogledalo razvoja srednjovjekovne države, reinterpretacija bi trebalo da aktiviranjem predmetnog tematskog parka privuče više turista i pospješi dalji razvoj Mojkovca”.
Projekat bi, kako je precizirano dokumentacijom koja prati konkurs, trebalo istovremeno i da omoguće demonstriranje čitavog procesa vađenja i prerade rude, od rudarskih okana - jama, preko usitnjavanja i mljevenja, do topljenja i korišćenja u kovačnici.
“Za sve te potprojekte neophodno je uključenje arheologa koji dobro poznaje te oblasti. Budući kompleks u formi tematskog parka bi trebalo da bude dostupan kako građanima tako i turistima svih 12 mjeseci i mogao bi među prvima na ovim prostorima da ponudi takve programe posjetiocima i široj javnosti”, piše u konkursnom zadatku.
Prema onome što piše u “Novim saznanjima o srednjovjekovnom Brskovu”, autora Miloša M. Živanovića (Centar za konzervaciju i arheologiju Crne Gore), “stupanje Brskova na istorijsku scenu odigralo je ključnu ulogu u daljem razvoju srednjovjekovne Srbije”. Razlog za njegovu ekonomsku važnost u državi, kako zapaža autor, “svakako su rudna bogatstva pronađena u tom nepristupačnom planinskom podneblju sjevernih ogranaka Bjelasice”.
U konkursnom zadatku autorima je sugerisano da koriste podatak da je “proces urbanizacije” tekao ubrzano od sredine 12, a vrhunac doživio u prvoj polovini 15. vijeka. Značajan doprinos dali su mu Dubrovčani i Sasi, nosioci trgovine i rudarstva. Prema podacima iz dubrovačke arhive, “Brskovo, ubrzo po dolasku Sasa, postalo je najpoznatiji rudnik i trg u tadašnjoj Srbiji u XIII vijeku”. U njemu se nije trgovalo samo srebrom i bakrom, već i raznim drugim proizvodima. Bio je to, po nekim mišljenjima, i trg na kome se trgovalo zemljoradničkim proizvodima (vinom, hranom, tkaninom...).
Bonus video:
