Zaštitnik ljudskih prava i sloboda za sada neće pokretati postupak u kojem bi utvrdili da li su prilikom njenog hapšenja na aerodromu u Golubovcima Ingi Pelinyagra prekršena prava, to su “Vijestima” rekli iz institucije Zaštitnika, uz obrazloženje da je razlog tome jer je u toku sudski postupak, u kojem će sudija cijeniti razloge za njeno izručenje.
Predstavnici Ombudsmana, kako su rekli “Vijestima”, posjetili su u ponedjeljak državljanku Ruske Federacije u Istražnom zatvoru.
“I razgovarali s njom. Međutim, obaviješteni smo od gđe Inge Pelinyagra da je u toku sudski postupak u kojem će se cijeniti osnovi za izručenje. Zakonom o zaštitniku ljudskih prava i sloboda nemamo nadležnost za postupanje istim povodom, kada je sudski postupak u toku”, kazali su “Vijestima”.
Crnogorska policija prošlog je utorka, po potjernici ruskog centra Interpola, na aerodromu u Podgorici uhapsila Ingu Pelinyagre. Njen suprug Maksim tada je “Vijestima” kazao da Inga od policije nije dobila potvrdu koja dokazuje i pojašnjava rusku Interpol potjernicu.
Kako je rekao tada, Inga je rođena u Ukrajini, ima pasoš Ruske Federacije, a u Italiji je ostvarila politički azil.
Dva dana po njenom hapšenju, advokat Dalibor Tomović uložio je Višem sudu u Podgorici žalbu na odluku o određivanju ekstradicionog pritvora.
Tomović je juče “Vijestima” rekao da od Višeg suda još nema informacija povodom njegove žalbe.
Iz Višeg suda Podgorica juče su redakciji kazali da je Ingi Pelinyagra sudija za istragu tog suda odredio ekstradicioni pritvor, povodom postojanja međunarodne potjernice Interpola NCB Moskva.
“Radi krivičnog gonjenja zbog krivičnog djela prevara izvršena od strane grupe lica po prethodnom dogovoru u izuzetno velikom obimu stav 4 i 159 Krivičnog zakonika Rusije, po pritvorskom osnovu iz člana 175 stav 1 tačka 1 ZKP-a, odnosno zbog opasnosti od bjekstva. Postupak ekstradicije je u toku”, naveli su u odgovoru “Vijestima” iz podgoričkog Višeg suda i dodali i da odluka po žalbi još nije ekspedovana.
Iz Akcije za ljudska prava (HRA) su, nakon hapšenja državljanke Ruske Federacije na aerodromu u Golobovcima, saopštili da osoba sa statusom izbjeglice, kao što je slučaju sa Ingom Pelinyagra, ne smije biti izručena državi od koje joj prijeti opasnost od progona.
“Status političke izbjeglice je gospođa Pelinyagra dobila u Italiji zbog iznošenja javnih stavova i političkih mišljenja protiv režima u Rusiji. Italijanske vlasti su utvrdile da bi ona u Rusiji zbog tih stavova bila izložena političkom progonu koji bi joj ugrozio život ili slobodu”, saopštili su prošle sedmice iz te organizacije.
Kako su tada naveli, Konvencija o statusu izbjeglica iz 1951. godine i Protokol iz 1967. Crnu Goru obavezuju da pruži zaštitu osobama kojima je država ugovornica, kao što je Italija, priznala izbjeglički status jer je taj vid zaštite međunarodnog, a ne domaćeg (italijanskog) karaktera.
“Samim tim, zaštita od progona koju je gospođa Pelinyagri dobila u Italiji, važi i na teritoriji Crne Gore. Konkretno, član 33 Konvencije zabranjuje Crnoj Gori da gospođu Pelinyagri ‘protjera ili vrati silom, na ma koji način to bilo, na granice teritorije gdje bi njen život ili sloboda bili ugroženi zbog njene rase, vjere, državljanstva, pripadnosti nekoj socijalnoj grupi ili njenih političkih mišljenja’. Pored toga, rizici kojima bi bila izložena podrazumijevaju i tretman suprotan članu 3 Evropske konvencije za zaštitu ljudskih prava i osnovnih sloboda, kao i član 3 Konvencije UN protiv mučenja i drugog surovog, neljudskog ili ponižavajućeg postupanja ili kažnjavanja”, saopštili su ranije iz HRA.
Akcija za ljudska prava upozorila je tada i da bi Crna Gora, ekstradicijom ove osobe Rusiji, prekršila svoje međunarodne obaveze, kao i ljudska prava Pelinyagri, koja je “štite od progona i trpljenja ozbiljne nepravde, a da je sama činjenica da je pritvorena već samo po sebi arbitrarna praksa kojom se ignoriše njen izbjeglički pravni status”.
U vezi sa žalbom koja je uložena Višem sudu, oni su kazali da je advokat Tomović, pored ostalog, naveo da rješenje o određivanju pritvora ne sadrži detaljno obrazložene razloge.
“Zašto i na osnovu kojih konkretnih dokaza je Sud utvrdio da je okrivljena u ovom slučaju osnovano sumnjiva da je izvršila krivično djelo za koje se tereti u Rusiji. Pobijano rješenje ne sadrži ni uopštene razloge u pogledu radnji koje joj se stavljaju na teret, što ga čini nezakonitim i suprotnim Ustavu Crne Gore i Evropskoj konvenciji o ljudskim pravima. Prema Višem sudu, osnovana sumnja proizilazi samo iz sadržine međunarodne potjernice, a opasnost od bjekstva proističe iz ruskog državljanstva. Ovakvi razlozi predstavljaju šablonske formulacije kojima se pritvor, u smislu člana 5 Evropske konvencije smatra arbitrarnim”, saopštili su ranije iz HRA.
Tada su rekli i da su ekstradicioni organi Crne Gore, uključujući i Viši sud u Podgorici, u obavezi da direktno primjenjuju apsolutne norme međunarodnog običajnog prava.
“Pa tako i normu kojom se jemči princip zabrane vraćanja (non-refoulement), pa samim tim i da cijene sve individualne i opšte okolnosti koje mogu ukazati na politički progon, arbitrarno pritvaranje, politički montirani sudski postupak, boravak u nehumanim i ponižavajućim uslovima zatvorskog sistema Rusije, ali i druge rizike od zlostavljanja, ali i rizike po njen život”, kazali su iz HRA.
Kako su dodali, relevatna činjenica u slučaju gospođe Pelinyagra jeste i njena etnička pripadnost, “ali i javno kritikovanje ruskih vlasti koje su bile razlog njenog progona”.
“Njenim izručenjem Crna Gora bi opravdala praksu sistemskog kršenja prava na slobodu izražavanja koja se ogleda u progonu kome su izloženi neistomišljenici koji se ne slažu sa zvaničnom politikom ruskih vlasti i koji usljed toga bivaju sudski progonjeni, zatvarani ili ubijani”, naveli su iz Akcije za ljudska prava, koja obezbjeđuje pravnu pomoć Ingi Pelinyagra u ovom postupku.
Nakon hapšenja ruske državljanke, samostalni odbornik u Skupštini Glavnog grada Podgorica i član Građanske inicijative “21. maj” Aleksandar Saša Zeković uputio je dopis Ministarstvu unutrašnjih poslova i od ministra Danila Šaranovića tražio da naloži provjeru postupanja policijskih službenika Sektora granične policije i Odjeljenja bezbjednosti Podgorica prema građanki Ingi Pelinyagraja. Takav zahtjev uputio je tada i Savjetu za građansku kontrolu rada policije.
Bonus video:
