Raskošno blještavilo, čarobne mirise morskih plodova i tradicionalnih jela, gužve po uskim, kaldrmisanim ulicama i razgovore na svim jezicima planete, čim je prošla sezona i otišao i posljednji gost, u Starom gradu u Ulcinju volšebno je zamijenila zimska učmalost, uobičajena za mjesta koja “ne žive zime”, a nekarakteristična za ona koja tokom ljeta ne spavaju, dočekujući na desetine hiljada turista.
U drevnoj tvrđavi, koja može i sama da priča dvoipomilienijumsku burnu istoriju grada, nema otvorenih ugostiteljskih objekata, suvenirnica i još nekih sadržaja koji su cijelo ljeto bili magnet za turiste.
Otvoren je samo muzej koji strpljivo čeka rijetke goste koji ni u kišnim i hladnim danima ne mogu da odole misteriji drevnih zidina, unutar kojih ih čekaju Servantes, Dulsinea, Sabataj Cvi, čuveni pirati...
Na samom ulazu u grad sa sjeverne strane, ispred muzeja stoji nekoliko zaposlenih. Posjetilaca nema, iako je cijena ulaznice više nego simbolična - jedan euro. Jedan od zaposlenih kaže da je rukovodilac muzeja odsutan, ali se on na dostupan broj nije javio.
Malo dalje, dobro poznato lice marljivog ulcinjskog poštara Jovana Joca Dulovića. Parkira motor i krećemo zajedno strmom kaldrmom.
“Danas su penzije, da ljudi ne čekaju”, objašnjava.
Na pitanje na koliko vrata mora da zakuca, odgovara: “Na šest ili sedam, ali mi treba vremena. Moram da obiđem cijeli Stari grad”.
Motorom, kaže, ne može.
“A kako, strme nizbrdice, uzbrdice, stepenice... Brže ću ovako”, kaže kroz osmijeh dok kuca na prva vrata.
Odmah ispod, vidi se zatvorena kapija “Palate Venecija” i zatvorena prodavica suvenira.
Stari grad u Ulcinju se konfiguracijom razlikuje od svih ostalih starih gradova na primorju.
Iako sablasno puste, ulice imaju neodoljivi šarm i zimi. Tada se ljepota kaldrme koju nadvisuju i obasjavaju kandelaberi, vidi u punom sjaju...
S druge strane, glavni ulaz “Palate Venecija” bio je otvoren. Vlasnik tog luksuznog zdanja Ćazim Resulbegović, uvijek je spreman za razgovor.
Unutar Palate smješten je svojevrsni muzej - tu su impozantni spomenici Servantesu i Sabataju Cviju, mini muzej posvećen piratima i tradiciji, “Begova kuća”...
“Stari grad ulcinjski je specifičan, moram reći, sigurno jedan od najboljih ako ne i najbolji na crnogorskom primorju i sa aspekta konfiguracije, ali i mnogih drugih stvari. I kako god bilo, koliko god da smo se mi odnosili prema ovom našem Starom gradu, možda maćehinski, s druge strane, on je, čini mi se, najočuvaniji od svih Starih gradova u Crnoj Gori”, kaže Resulbegović u razgovoru za “Vijesti”.
Na pitanje zašto “Stari grad” “ne živi” i zimi poput ostalih primorskih gradova, odgovara da svi koji imaju biznise u Starom gradu, nakon sezone zatvaraju svoje objekte.
“To je pasivnost svih nas i naravno nije dobro, jer mi u stvari ne zaključavamo objekte, zaključavamo nas i naše živote i mogućnost da Stari grad i tokom vansezone promovišemo kao atraktivno mjesto gdje će turisti rado dolaziti pa makar ne zaradili ni cent”, kaže Resulbegović. Ocijenio je da ni lokalna vlast ne daje dovoljno podsticaja i motivacije da Stari grad postane još atraktivniji nego sada i da bude “otključan” i van sezone.
“Naravno, za sve to treba da bude i adekvatna ponuda, jer turistima nije dovoljno da dođu i pogledaju Stari grad, muzeje i vrate se nazad. Znači, moramo ih privući našom ponudom koja mora biti raznovrsna, uključujući i zanate. U svakom slučaju, Opština mora stimulisati i te ljude”, kazao je on.
Konstatovao je da “Palata Venecija”, iako ima vrlo bogatu i raznovrsnu ponudu, ne može sama nositi Stari grad.
“I to je pogrešno mišljenje da ona to može da čini sama. Mi moramo svi zajedno ovdje u tom pravcu da radimo i da tu turističku ponudu malo napravimo drugačijom. To je jedna priča koja definitivno nije tako teška kao što mi smatramo. Naravno, u sve to moraju biti uključene Turistička organizacija (TO) i Opština. Nije dovoljno da se lokalna vlast Starim gradom hvali samo slikama i fotografijama u kancelarijama, hodnicima ili u Skupštini”, kazao je Resulbegović.
On je poručio da je vrijeme da se nešto promijeni u tom pravcu, jer je predsjednik Opštine sada i stanovnik Starog grada.
On je kazao i da nije dobro što nema udruženja ugostitelja i sastanaka na kojima bi se utvrđivala eventualno zajednička strategija.
“Ne, sve je prepušteno pojedincima, dakle individulano. A možemo da budemo složni i mi ovdje u Starom gradu, ali i cijelom Ulcinju. Zajedno bismo lakše identifikovali i probleme i izazove, učinili naše biznise boljim, korisnijim i ekonomski ispativijim. Bolje je kad ima deset ideja na stolu nego jedna”, kazao je on.
Govoreći u prilog toj tezi, on se osvrnuo na Dane bamija koje tokom ljeta tradicionalno organizuje “Palata Venecija”.
“Ove godine, pokazalo se ono što sam pričao odavno - manifestacija je prevazišla okvir Palate. Tako bi Dane bamija ubuduće trebalo organizovati u cijelom Starom gradu, u svakom restoranu, na štandovima u ulicama, ispred kuća i uz ostale autentične sadržaje i proizvode. Turisti bi imali priliku da obiđu cijeli Stari grad i uživaju na svakom njegovom pedlju. I to je poenta, samo zajedno i udruženo, možemo više i bolje”, istakao je Resulbegović.
Poručio je da svi moraju da znaju da su stari gradovi svuda generatori cjelokupnog razvoja grada.
“Ekonomska priča jednog grada počinje od Starog grada. Nije ovo samo moja konstatacija, tako je svuda i ovdje i u svijetu. I mi treba da budemo srećni što imamo Stari grad ali kome se mora više posvetiti pažnje”, kazao je Resulbegović.
Predsjednik Udruženja prijatelja Starog grada Ismet Karamanaga kazao je da Stari grad nema dovoljno sadržaja da bio ugostio turiste i zimi, odnosno van sezone.
“Ponekad, ali rijetko, otvori se jedan ili dva restorana, bude i neki seminar u “Palati Venecija” i to je to. Zato slabo ko i dolazi. Muzej je otvoren, ali ne znam kakvu posjetu ima zimi”, kazao je Karamanaga.
U TO ističu da Stari Grad u Ulcinju, sa svojom bogatom istorijom i kulturno-vjerskim nasljeđem, ima ogroman potencijal za razvoj cjelogodišnjeg turizma.
“Kombinacija kulturnih, istorijskih i tematskih sadržaja, zajedno s infrastrukturnim poboljšanjima i aktivnim marketingom, može učiniti ovu destinaciju atraktivnom tokom čitave godine. Potencijal Ulcinja je spajanje turizma, kulture, poljoprivrede. To je ključni put za privlačenje investicija i visokoplatežnih klijenata. Međutim, ključni problem je nedostatak efikasnog sistema. Potrebna je podrška države u stvaranju strateških platformi za turizam”, poručuju iz TO.
Konstatuju “da je nažalost infrastruktura našeg grada takva da je onemogućen prolaz autobusa kroz grad i parkiranje ispod Starog grada, što dodatno otežava posjećenost velikih grupa i ekskurzija koji dolaze u posjeti Ulcinju, pogotovo tokom zimskih mjeseci kada imamo vremenske neprilike, odnose kišno i hladno vrijeme”.
“Mišljenja smo da i tokom zime treba oživjeti ovaj dio našeg grada koji je jedan od najznačajnih turističkih atrakcija kada je Ulcinj u pitanju a tu se može dosta toga uraditi. Ono što smatramo da bi bilo moguće napraviti, a što bi svakako uticalo na to da se oživi Stari grad tokom cijele godine jeste gastronomija, odnosno otvaranje restorana koji nude lokalne specijalitete i promociju tradicionalne kuhinje, a koji bi radili i tokom zimskih mjeseci. Takođe, jako su bitni kulturni događaji kao što je gusarska baština Starog grada, jer kroz ovu priču možemo promovisati širu temu ulcinjskih gusara i njihovog uticaja na Mediteran, onda organizovanje događaja koji bi obuhvatali legende, ali i druge mistične tradicije našeg grada”, ocjenju u TO.
Angažovanje lokalne zajednice, navode, takođe bi bilo jako važno da se počne realizacija izrade rukotvorina i suvenira, odnosno podrška zanatlijama koji rade i bave se prodajom unikatnih proizvoda.
“Mi kao TO Ulcinj uvijek se trudimo da podržimo sve aktivnosti i događaje koji se organizuju u Starom gradu, i uvijek ćemo biti sremni da izađemo u susret svima koji nude i predlažu novitete za organizaciju nečega novog”, tvrde u TO.
Na svaki uloženi euro, naredne godine se dobije pet
Resulbegović tvrdi da svaki uloženi euro u Starom gradu, već naredne godine vrijedi pet eura.
“Ako si 100 eura uložio ove godine u ulcinjski Stari grad, to tvrdim, 500 eura sigurno dobiješ iduće godine. Naravno, uz puno rada i odricanja. Zašto ne činimo više, ne mogu da razumijem jer nijesu ovi ljudi toliko siromašni više”, kaže Resulbegović.
Naveo je da je za sve to potrebna dobra koordinacija sa opštinskim i državnim strukturama i TO.
“Ne možemo prema njima ići pojedinačnim zahtjevima. Dobre inicijative za razvoj grada, trebalo bi svi da podržimo”, naveo je on.
Bonus video:
