Vijesti o tome kako su na nekoj od ulica crnogorskih gradova psi napali prolaznike i nanijeli im povrede postale su dio svakodnevice, kao i problem pasa lutalica i njihovog smještaja. Ono o čemu se manje priča je činjenica da se iz opštinskih budžeta svake godine izdvajaju hiljade ili čak desetine hiljada eura za štete osobama koja su, navodno, ujeli psi. U lokalnim uprama tvrde da te sporove redovno gube, a u nekima sumnjanju i da su nerijetko prevareni i oni, ali i sudije.
Opština Pljevlja je za odštetu od ujeda pasa dala više novca nego za izgradnju azila: po osnovu 102 sudske presude za ujed pasa lutalica samo 2011. bila je na gubitku skoro 100.000 eura, a Nikšić čak više od 242.000 eura od 2014. do 2016. godine.
Direktor beranskog „Komunalnog“ Savo Vučetić tvrdi da su njegovi sugrađani „prevršili svaku mjeru“ tražeći nadoknade za štetu od napada pasa lutalica. Kaže da se iz budžeta u tu svrhu izdvojili 50.000 eura u minule dvije godine.
„Uvjeren sam da je mnogo lažnih prijava i da su neki moji sugrađani našli lak način da zarade, zahvaljujući postupcima za koje su sigurni da će ih dobiti ako prilože „dokaz“ od ljekara ili još i dovedu svjedoke. Naknadu na ime pretrpljene štete od Opštine dobijali su i oni koje je ujeo ko zna čiji pas u udaljnim ruralnim područjima, ali i oni koji su pali s bicikla. Bilo je slučajeva da su odgvornost Opštini pripisali i zbog toga što ih je ujela životinja koja je njihovo vlasništvo ili ako su povredu zadobili u nekoj drugoj opštini“, tvrdi Vučetić.
On tu vrstu izdvajanja iz opštinskog budžeta zove „reketima“. Direktor „Komunalnog“ napominje kako u Beranama postoji i sklonište za napuštene životinje, za koje se godišnje izdvaja još 80.000 eura. Projekat je realizovan sredstvima lokalnog budžeta, a upravljanje je povjereno JP “Komunalno”. “Jedini na sjeveru Crne Gore imamo moderan azil za napuštene životinje, a umjesto da se smanji broj tužbi, one su povećane. Tu nešto nije u redu. Ponekad mislim da bi sugrađani bili manje ujedani od pasa da ih sve iz skloništa pustimo na ulicu. Lokalna uprava je u svemu tome nemoćna i nezaštićena. Navodna žrtva donese „povredni list“ od ljekara i za sudiju je to dovoljno. Sav taj novac potrošen na isplatu lažnih povreda je štetovan i otet od ostalih građana. Očekujem samo povećanje troškova te vrste jer su sugrađani shvatili da je parnični postupak za naknadu štete te vrste siguran put do zarade i za njih i za advokate“, kaže on.
Tokom minule godine iz kolašinskog opštinskog budžeta izdvojeno je oko 7.000 eura po tužbama sugrađana koje su napali psi na ulicama. U izvršnoj vlasti ne žele, kako kažu, da ulaze u procjene istinitosti tvrdnji „žrtava“, iako je za lokalne finansije koje su još u fazi sanacije to vrlo začajan iznos.
„Sud je donio odluke u korist desetak sugrađana koji su priložili medicinsku dokumentaciju da su pretrpjeli povrede od ujeda pasa na kolašinskim ulicima. Ulažemo sve napore da broj lutalica smanjimo, prije svega potpisivanjem ugovora sa beranskim smještajem za napuštene životinje. Takođe, usvojena je i odluka o kućnim ljubimcima, kojom su predviđene visoke kazne za nesavjesne vlasnike pasa. Sve će to, nadamo se uroditi i manjim brojem tužbi, pa i manjim izdacima iz budžeta“, kažu u kolašinskoj Opštini.
U Mojkovcu su prošle godine svega dvije osobe zatražile da im Opština se naknadi nematerijalna štetu zbog ujeda pasa. Taj broj ranijih godina bio je značajno veći. U lokalnoj upravi ističu se u tim, kao i slučajevima minulih godina, nastojalo da dođe do vansudskog poravnanja, kako bi se izbjegli dodatni toškovi.
Zaduženi da brinu o lokalnim finansijama tvrde da izbjegavaju žalbe na provostepene presude, jer to samo povećava troškove. Takođe, kad je god moguće pribjegavaju vansudskom ili sudskom poravnanju jer su, kažu, svjesni da nema šanse da iz tih postupaka izađu kao pobjednici.
Protiv lutalica otrovom, oružjem i prebacivanjem drugima
Pitanja koja se odnose na životinje uređena su Zakonom o veterinarstvu, Zakonom o identifikaciji i registraciji, te Zakonom o zaštiti dobrobiti životinja. Ovim posljednjim je uređeno i pitanje osnivanja skloništa za napuštene životinje, koje se, uz teme koje su se smjenjivale svakodnevno, provlačilo tokom svih dana diskusije. Lokalne samouprave bile su u obavezi da osnuju skloništa još 2010. godine.
Javna je tajna da se u pojedinim opštinama problem lutalica rješava trovanjem, ubijanjem iz vatrenog oružja ili odvoženjem pasa u druge opštine.
Posljednji takav slučaj je prosipanje veće količine mišomora u četvrtak na dječjem igralištu u dvorištu zgrade na Trgu nezavisnosti u Podgorici. Ko je počinilac za sada nije poznato, ali se pretpostavlja da je to lice na ovaj način htjelo da se riješi pasa o kojima brinu stanari obližnje zgrade. Slične slučajeve posipanja otrova širom grada, predstavnici NVO "Prijatelji životinja" prijavljivali su u više navrata.
Advokati: Ljekari aljkavo pišu izvještaje Ljekari: Ne “izlazimo u susret” pacijentima
Građanima koji je na gradskim ulicama ujeo pas isplaćuje se od 500 do 700 eura, a njihovim advokatima bar još toliko. Troškove postupka povećava i, eventalno, angažovanje vještaka. Samo za iniciranje parničnog postupka, objašnjavaju u jednoj advokatskoj kancelariji, potrebno je izdvojiti 100 eura za pisanje tužbe, a još toliko se advokatu plaća za izlazak na jedno ročište. Da bi se procijenilo koliku je šteta nastala, napominju advokati, angažuju se minimum dva vještaka, čije vještačenje košta najmanje po 150 eura. Pisanje žalbe na, eventualno, nezadovoljavajuću presudu, je oko 200 eura. Pojedini advokati, sagovornici „Vijesti“ kažu da se parnični postupci za naknadu štete od ujeda pasa temelje uglavnom na izvještaju ljekara i izjavama svjedoka. „Ne bih rekao da postoji sprega ljekara, advokata i sudija. Riječ je o nečemu drugom. Naime, ljekari u Hitnoj prilično površno ispišu izvještaj u kojem se navodi da je riječ o ujedu psa. Kasnije na sudu navodno povrijeđeni obično se pojavi sa jednim ili dva svjedoka koji potvrde da se to desilo na gradskim ulicama i onda je odluka suda izvjesna i na štetu nadležnih u opštini“, objašnjava jedan advokat.
U službama Hitne pomoći u nekoliko opština odbili su da zvanično govore o načinu na koji se konstatuje da je nekog od njihovih sugrađana ujeo pas. Kažu da za to nemaju ovlaštenja. Nezvanično, odbijaju da su ljekari oni koji griješe, ali i da „izlaze u susret“ pacijentima, mimo onoga što je njihova obaveza. „Moje je samo da utvrdim da li je povreda nastala od ujeda psa i da povrijeđeni dobije odgovarajuću terapiju. Kako ljekar može znati na kojem mjestu i čiji pas je ujeo pacijenta. Hoće li i na koji način to pacijent dokazivati pred sudom, njegova je stvar“, kaže jedan od ljekara Hitne pomoći.
Bonus video:
