Iz crnogorske javne uprave u naredne dvije godine treba da ode 3.200 zaposlenih, a da li među javnim funkcionerima ima viška znaće se nakon završetka izrade novog zakona o državnoj upravi, saopšteno je „Vijestima” iz Ministarstva javne uprave.
“Novi Zakon o državnoj upravi urediće pitanje buduće organizacije, odnosno reorganizacije javne uprave, u okviru kojeg će se tretirati i pitanje visokorukovodnog kadra. Nova zakonska rješenja treba da budu na liniji preporuka Svjetske banke i Plana optimizacije javne uprave 2018-2020”, navedeno je iz Ministarstva.
Sada u Crnoj Gori ima 4,4 hiljade javnih funkcionera na državnom i lokalnom nivou, od predsjednika države do opštinskih odbornika.
Crna Gora ima 81 poslanika i 20 članova vlade.
Iz Ministarstva nije odgovoreno da li je to premnogo za državu od 620.000 stanovnika.
Kipar sa milion stanovnika ima 56 poslanika i vladu koju čini premijer sa 11 ministara.
Poslanik ili ministar mjesečno poreskog obveznika u Crnoj Gori koštaju oko tri hiljade eura samo za osnovnu bruto zaradu. Kada bi Crna Gora smanjila broj ovih poslanika i ministara na mjeru daleko većeg Kipra, godišnja ušteda za njih 33 bila bi oko 1,2 miliona godišnje ili 4,8 miliona za jedan mandat samo na zaradama.
Uštede postoje i na reprezentacijama, putovanjima, gorivu, računima za telefon, štampanju materijala...
Naravno, zajedno sa smanjenjem broja visokih funkcionera smanjuje se i broj službenika koji ih opslužuju - savjetnika, sekretarica, vozača, šefova kabineta...
Bruto domaći proizvod Kipra po glavi stanovnika iznosi 23,3 hiljade dolara, a u Crnoj Gori, sa armijom onih koji brinu o građanima, svega 7,8 hiljada.
Luksemburg sa 602.000 stanovnika ima 60 poslanika i 18 članova Vlade, ali BDP tog Velikog Vojvodstva sa malom administracijom, po glavi stanovnika iznosi 110 hiljada dolara.
Svjetska banka je u preporukama navela da bi Crna Gora mogla da se ugleda na Estoniju, kako bi smanjila javnu upravu. Estonija ima 1,4 miliona stanovnika, 101 poslanika i Vladu sa 14 članova.
Ta država poznata je po tome što skoro da nema šalterskih službenika, jer je uvela potpunu elektronsku komunikaciju sa građanima i privredom. BDP u ovoj baltičkoj državi iznosi 18 hiljada dolara po stanovniku.
Crna Gora i na lokalnom nivou ima ogroman broj funkcionera, jer bez obzira na veličinu svaka opština mora da ima predsjednika, zamjenika, glavnog administratora, menadžera lokalne samouprave i po nekoliko sekretara.
Broj odbornika je minimum 30 i još po jedan na svakih pet hiljada birača.
Kada je prije desetak godina u Podgorici održano predavanje o potrebi reforme lokalne samouprave, jedan ekspert iz Austrije je kazao da oni u planinskom području imaju opštine sa svega par hiljada stanovnika koje nemaju nijednog zaposlenog. Građani biraju gradonačelnika koji volontira, a koji je, kako je kazao, ujedno i matičar a najčešće i poštar, jer kakvog on posla ima da radi svakog dana i zašto bi ga plaćali.
Pitao je šta u Šavniku sa dvije hiljade stanovnika, osam sati dnevno radi gradonačelnik, njegov zamjenik, četiri sekretara i još 50 opštinskih službenika i koliko su bogati ti građani da ih mogu platiti.
Većina budžeta Šavnika kao i ostalih opština na sjeveru i Cetinja su dotacije iz državne kase, jer od svojih osnovnih prihoda ne mogu pokriti tolike troškove administracije. Opštine najčešće ne plaćaju ni poreze i doprinose na zarade, a i kredite im često vraća država.
Standard koji je tada, neuspješno predstavljen, jeste da na jednu hiljadu stanovnika mogu doći četiri zaposlena u lokalnim samoupravama. To bi na sva opštine u Crnoj Gori značilo oko dvije i po hiljade, a ima ih pet puta više - 12.174.
Planom je predviđeno da se do 2020. godine broj zaposlenih u opštinskim administracijama smanji za deset odsto.
“U skladu sa novim Zakonom o lokalnoj samoupravi koji je stupio na snagu 1. januara 2018. godine, sve jedinice lokalne samuprave su obavezne da u trećem kvartalu 2018. godine donesu novi akt o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji radnih mjesta u jedinicama lokalnih samuprava koji će biti u skladu sa Planom optimizacije javne uprave. U direktnoj komunikaciji sa opštinama, više je puta saopšteno da postoji višak zaposlenih, a precizan broj će se utvrditi kroz implementaciju mjera iz Plana optimizacije”, navedeno je iz Ministarstva na pitanje da li imaju podatke koliki su viškovi zaposlenih po opštinama.
Oni su naveli da je broj funkcionera u opštinama definisan novim zakonom o lokalnoj samoupravi koji je stupio na snagu 1. janara 2018. godine.
“Normativno je precizirano da su predsjednik opštine, predsjednik skupštine, potpredsjednik opštine, sekretar skupštine i glavni administrator lokalni fukcioneri i ovaj broj lokalnih fukcionera je normativno utvrđen. Dakle, u procesu funkcionisanja sistema lokalne samuprave sve jedinice lokalnih samuprava su dužne da imenuju svoje lokalne fukcionere u cilju organizacionog i fukcionalnog pružanja usluga građanima i radi ostvarivanja boljeg kvaliteta života lokalnog stanovništva”, odgovoreno je na pitanje da li se broj funkcionera po opštinama može smanjiti.
Šavnik ima više odbornika nego Dubrovnik, a Rožaje kao Split
Šavnik sa dvije hiljade stanovnika ima 30 odbornika, javnih funkcionera, dok na primjer bogati Dubrovnik sa 43 hiljade građana ima 25 članova gradskog parlamenta.
Rožaje sa 23.000 stanovnika ima 34 lokalna poslanika, jednog manje nego Split sa 178.000 stanovnika. Potrebe 800 hiljada građana Zagreba zadovoljava gradski parlament sa 51 vjećnikom, dok Podgorica sa četiri puta manje stanovnika ima 10 gradskih poslanika više.
“Sistem lokalne samuprave u Crnoj Gori zasnovan je na načelu jedinstva vlasti, skupštine kao predstavničkog tijela i vršioca normativne funkcije i predsjednika opštine kao nosioca izvršne fukcije. Skupština opštine je predstavničko tijelo građana lokalne zajednice koja vrši normativnu, tj. regulativnu fukciju i izražava interese lokalnog stanovništva. U sagledavanju Skupštine kao predstavničkog tijela građana, broj odbornika je različit od opštine do opštine, jer je uslovljen demografskim faktorom, tj. brojem stanovnika - birača te lokalne zajednice. Osnovni kriterijumi za izbor odbornika utvrđeni su u Zakonu o izboru odbornika i poslanika prema kojem se u skupštini opštine bira 30 obrornika i po još jednog odbornika na svakoh 5.000 birača. Polazeći od uloge skupštine opštine u sistemu funkcionisanja lokalne samuprave, njen karakter odgovara karakteru interesa lokalnog stanovništva”, navedeno je iz Ministarstva javne uprave na pitanje da li se može smanjiti minimum od 30 odbornika za svaku opštinu.
Pola milijarde godišnje za plate zaposlenih u javnom sektoru
Crna Gora sada ima 39,3 hiljada zaposlenih u javnoj upravi na državnom nivou i 12,2 hiljade na lokalnom novou. Prema planu Vlade do kraja godine broj zaposlenih u državnoj upravi treba da se smanji za tri odsto ili 1.200, a u lokalnoj za pet odsto ili za oko 610.
U drugom talasu do 2020. broj državnih službenika smanjuje se za još dva odsto, a lokalnih za pet odsto, odnosno za obje godine treba da ode 3.200 zaposlenih.
Vlada Crne Gore je i 2013. godine usvajala plan reorganizacije kojim je do 2017. broj zaposlenih u javnoj upravi trebalo smanjiti za pet hiljada. Međutim, desilo se da je broj zaposlenih porastao za 1.846.
Kada se saberu troškovi za plate zaposlenih u javnom sektoru na državnom i lokalnim nivoima, dobije se više od pola milijarde eura. Odnosno više od hiljadu eura godišnje po punoljetnom stanovniku Crne Gore.
Bonus video:
