Ministarstvo finansija emitovalo je juče šestomjesečne državne zapise u ukupnom iznosu od 44 miliona eura po prosječnoj kamatnoj stopi od 3,54 odsto, kako bi vratilo dug bankama za istu pozajmicu koja je uzeta u februaru ove godine.
Naplata nove pozajmice dospijeva 25. februara naredne godine, odnosno, za šest mjeseci.
Zapisi su kratkoročne hartije od vrijednosti kojima Vlada održava likvidnost budžeta, međutim, ranijih godina su većinom emitovani tokom zime ili proljeća, kada država ima manje prihode, a na naplatu su dolazili tokom ljeta kada su državni prihodi veći zbog turističke sezone. Zapisi sada dolaze na naplatu u februaru, kada su redovni državni prihodi manji od rashoda.
“Vrtimo se u krug jer se taj novac koristi za finansiranje budžetske potrošnje, odnosno, neefikasne državne administracije”
Problem je i to što banke sada većinu svog novca pozajmljuju državi, a privredi kojoj je svjež novac preko potreban ostaje malo ili se ucjenjuju većim kamatama.
Prema podacima sa sajta Centralne banke, koja je za račun Vlade obavila aukciju vrijednu 45 miliona, ukupno je ponuđeno državi 50 miliona eura. Najniža kamata je bila 2,95 odsto, a najviša 3,99 odsto. Prihvaćene su ponude vrijedne 44.078.500 eura.
Ministarstvo finansija je u februaru ove godine od bankara po istom osnovu pozajmilo 43,3 miliona eura po prosječnoj kamatnoj stopi od 3,58 odsto dok se najviša stopa kretala i do četiri odsto. Zapisi se metodom aukcije uz diskont, odnosno, po cijeni nižoj od nominalne vrijednosti, prodaju dok se otplaćuju po nominali na dan dospijeća.
Iz Ministarstva finansija “Vijestima” nijesu odgovorili ko je sve kupio državne zapise na jučerašnjoj aukciji.
Poslanik Pozitivne Mladen Bojanić ocijenio je za “Vijesti” da je pozajmljivanje novca da bi se vratile ranije obaveze produžavanje zaduživanja na uštrb budžeta.
“Tim novcem se ne finansira nijedan novi projekat, niti se on koristi za neku novu investiciju koja bi donijela novac i na taj način otplatila kamatu”, ocijenio je Bojanić.
Kako je dodao, polugodišnja kamata po kojoj su emitovani državni zapisi je viša od rasta BDP-a i opet se ulazi u zonu da se mora vratiti kamata koja je veća od rasta BDP-a.
“Emitovanje zapisa je spirala koja samo isisava novac iz bankarskog sektora.Bankari su zadovoljni kamatnom stopom jer je manji rizik. Ali, bojim se da i državni zapisi polako postaju rizične hartije”, istakao je Bojanić.
On je ocijenio da nova akcija znači oko 45 miliona manje novca za privrednike kojima se u bankarskom sektoru smanjuje kreditni potencijal.
“Vrtimo se u krug jer se taj novac koristi za finansiranje budžetske potrošnje, odnosno, neefikasne državne administracije”, kazao je Bojanić.
Novac privredi po stopi od 10 odsto na godinu
Bankarima se isplati da plasiraju novac državi i po nižim kamatnim stopama jer nemaju rizik naplate za razliku od privrednog sektora za koji ističu da je rizičniji za ulaganje.
O tome koliko su krediti za privrednike skupi pokazuju podaci sa sajta Centralne banke prema kojima je prosječna efektivna kamatna stopa (sa svim troškovima) na kraju jula za kredite koji su odobreni na period do jedne godine bila 9,89 odsto, dok je za kredite iznad jedne godine 8,77 odsto.
Bonus video:
