Ukupni depoziti u bankama na kraju maja iznosili su tri milijarde i 299 miliona eura i za 153 miliona, ili 4,5 odsto, su manji u odnosu na početak godine kada su iznosili 3,452 milijarde, pokazuju podaci Centralne banke Crne Gore.
Depoziti imaju blagi pad u svakom mjesecu od početka godine, a najveći je bio u martu u odnosu na april i iznosio je 2,5 odsto, odnosno sa 3,45 na 3,36 milijardi.
Pad depozita u aprilu iznosio je 51, a u maju 13 miliona.
Iznos depozita i dalje je značajno iznad ukupnog iznosa kredita koji je na kraju maja bio 3,07 milijardi.
Na smanjenje depozita proteklih mjeseci najviše su uticale kompanije u stranom vlasništvu koje su u januaru imale 327 miliona eura depozita u bankama, a u maju 252 miliona, što je pad za 23 odsto.
Domaće stanovništvo je u bankama u januaru imalo milijardu i 299 miliona eura, a u maju je taj iznos pao za pet odsto, ili za 62 miliona eura, na milijardu i 237 miliona.
Domaće privatne kompanije su depozite u bankama u ovom periodu smanjile za 3,2 odsto, sa 814 na 788 miliona eura, dok su državne iznose u bankama smanjila za četiri odsto, sa 195 na 187 miliona.
Lokalne samouprave su smanjile depozite sa 73 na 59 miliona, za 14 miliona, ili oko 20 odsto.
Strani građani su u crnogorskim bankama u januaru držali 457 miliona eura, a na kraju maja ta suma je imala neznatan pad na 451 milion.
Rast depozita u ovom periodu zabilježen je na računima Vlade koja je u bankama u januaru imala 155 miliona, a na kraju maja 184 miliona, kao i kod “ostalih finansijskih institucija” sa 29 na 43 miliona eura i kod domaćih nevladinih i drugih neprofitnih organizacija sa 57 u januaru na 60 miliona u maju.
Savjet CBCG je sredinom juna saopštio da je bankarski sistem likvidan i stabilan.
“Savjet je ocijenio i da su, uz pažljivo odabrane mjere CBCG, banke uspješno upravljale rizikom likvidnosti, kao i ostalim rizicima u svom poslovanju, koji su bili značajno uvećani, kao posljedica suočavanja sa pandemijom. Na kraju maja 2020. godine, banke su ostvarile neto dobit koja je za 36% manja u odnosu na uporedni period prethodne godine, što je bilo uslovljeno formiranjem dodatnih rezervi za kreditne gubitke, kao i smanjenim neto prihodom od naknada”, saopšteno je tada iz CBCG.
Povodom prvog većeg pada depozita u martu u odnosu na februar za 2,5 odsto, CBCG je tada saopštila da je taj pad uzrokovan početnim strahom građana, ali da ne predstavlja opasnost po bankarski sistem.
“Pandemija korona virusa je kod dijela javnosti uzrokovala strah i nesigurnost, zbog čega su građani osjetili potrebu za stvaranje zaliha osnovnih životnih namirnica, ljekova i novca. Pad depozita u iznosu od 2,5 odsto ne predstavlja nikakvu opasnost po likvidnost bankarskog sistema, a samim tim ni po depozite građana. Novac je, kao i dosad, najsigurniji u banci”, naveli su tada iz CBCG.
Oni su banke i nakon navedenog povlačenja depozita nastavile sa redovnom kreditnom aktivnošću.
“Iako je bankarski sistem u toku marta bio uskraćen za redovni priliv od otplate kredita uzrokovan moratorijumom, i dodatno 46 miliona povučenih depozita, kreditiranje nije trpjelo”, navode u CBCG.
Iznos ukupno odobrenih kredita u martu iznosio je tri milijarde i 157 miliona eura i bio je za 90 miliona veći nego u januaru. U aprilu i maju je došlo do pada ukupnog iznosa odobenih kredita za 83 miliona da bi na kraju maja vrijedili tri milijarde i 74 miliona eura.
Manji pad kod oročenih depozita
Većina pada depozita kod stanovništva odnosila se na takozvane depozite po viđenju, odnosno novac na računu koji nije oročen i koji građanin može podići bez prethodne najave banci.
Građani su u januaru imali 786 miliona eura depozita po viđenju, dok je u maju ta suma pala na 743 miliona eura.
U manjim iznosima smani su i oročeni depoziti građana. Depoziti oročen na period do tri mjeseca u januaru su iznosili 26,9 miliona eura, a u maju 25,6 miliona. Suma oročena na period od 3 do 12 mjeseci smanjena je sa januarskih 206 na 203 miliona u maju. Depoziti oročeni na period od jedne do tri godine smanjeni su sa 240 na 226 miliona, a oni oročeni na period duži od tri godine sa 39 na 37 miliona eura.
Rast odobrenih kredita domaćoj privredi, Vladi i građanima
Banke su u protekla četiri mjeseca povećale kreditiranje domaćih privatnih preduzeća, Vlade i domaćeg stanovništva, dok je značajno opalo kreditiranje stranih firmi i građana.
Ukupan iznos kredita odobren domaćim privatnim kompanijama povećan je sa milijardu i 46 miliona na milijardu i 89 miliona, što je rast od četiri odsto.
Krediti odobreni centralnoj vlasti u januaru su vrijedili 209, a u maju 226 miliona eura.
Domaćem stanovništvu krediti u januaru vrijedili su milijardu i 359 miliona, a u maju milijardu i 373 miliona, što je rast od jedan odsto.
Ukupno odobreni krediti nerezidentima pali su sa 335 miliona eura u januaru na 263 miliona u maju, što je pad od 72 miliona ili za 20 odsto.
Smanjena obavezna rezerva da bi se pomoglo bankama
Banke su u maju iskoristile mogućnost da smanje obavezne rezerve, tako da su one na nivou bankarskog sistema iznosile 179 miliona, a mjesec ranije bile su 251 milion.
CBCG je početkom maja smanjila stopu obavezne rezerve koju su banke dužne da polože kod te institucije za dva procentna poena.
“Odluka je donijeta prvenstveno u cilju pružanja dodatnog doprinosa bankarskog sektora ublažavanju posljedica novog koronavirusa, na način što će se, oslobađanjem dijela sredstava banaka koja su korišćena za održavanje obavezne rezerve, povećati raspoloživa likvidnost i kreditni potencijal banaka u Crnoj Gori.
Napominjemo i da se ovom izmjenom instrument obavezne rezerve postepeno usklađuje sa regulativom Evropske centralne banke u ovoj oblasti”, naveli su tada iz CBCG.
Bonus video:
