Državna revizorska institucija (DRI) utvrdila je da su Uprave za saobraćaj i javne radove po nalogu bivše Vlade Duška Markovića prošle godine isplatile 12,2 miliona eura avansa građevinskih firmama koje su bile angažovane za već započetke projekte koji su se finansirali iz kapitanog budžeta u svrhu očuvanja njihove likvidnosti, iako građevinska djelatnost nije Vladinim programom mjera bila prepoznata kao ugrožena zbog pandemije.
Revizijom prošlogodišnjeg završnog računa budžeta, utvrđeno je i da je bivša Vlada iz tekuće budžetske rezerve isplatila novac zaposlenima u budvanskoj opštini na njihove privatne račune u trenuku dok je po nalogu Ministarstva finansija Privredni sud blokirao račun opštine i taj potez Vlade je bio suprotan Zakonu o sprečavanju nelegalnog poslovanja. Novac je trebao da se isplati na račun Opštine Budva.
DRI je utvrdio da je isplaćivan novac za pomoć državnim pomorskim kompanijama Crnogorska i Barska plovidba (ukupno 7,9) i Skijalištima Crne Gore (1,3 miliona) i Nacionalnim parkovima (1,4 miliona) bez traženja mišljenja Agencije za zaštitu konkurencije da li je to u skladu sa Zakonom o kontroli državne pomoći, kao i da je više ministarstava prekoračilo zakonske isplate novca iz tekuće budžetske rezerve za redovno poslovanje.
74 preporuke
DRI je dala negativno mišljenje na reviziju pravilnosti prošlogodišnjeg završnog računa državnog budžeta Vlade, jer je utvrđeno da potrošačke jedinice nijesu svoje poslovanje u potpunosti uskladile sa zakonima koji regulišu budžetsko poslovanje u Crnoj Gori. To je isto mišljenje kao i 2019. godine. Za finansijsko poslovanje u 2020. godini dato je pozitivno mišljenje sa skretanjem pažnje, a ista ocjena je bila iza 2019. godinu. Revizijom je rukovodio predsjednik Senata DRI Milan Dabović, dok je drugi član Kolegijuma bio član Senata Zoran Jelić. Date su 74 preporuke da se realizuju.
U izvještaju je navedeno da je Uprava za saobraćaj isplatila avasno 1,3 miliona eura za dva izvođača radova, a Uprava zajavne radove 10,9 miliona za 23 izvođača (35 projekata). Svi ugovori su aneksirani.
”Tokom revizije se nije moglo utvrditi koji su bili kriterijumi za dodjelu avansa, jer izvođači radova nijesu bili u obavezi i nijesu priložili nikakav dokument kojim bi potvrdili ugroženu likvidnost. Nije se moglo utvrditi na osnovu kojih kriterijuma je određivana visina avansa, pošto su jednaki avansi isplaćivani za projekte različite ugovorene vrijednosti. Avans od 300.000 eura isplaćen je za projekat za koji 2020. nije ispostavljena nijedna privremena situacija (nije bilo izvođenja radova)”, naveo je DRi.
Konstatovano je da uplata novih avansa nije bila planirana tenderskom dokumentacijom, kao ni zaključenim ugovorima. Za nove avanse zaključivani su aneksi koji ne sadrže zakonski osnov izmjene osnovnog ugovora, dok je članom 151 Zakona o javnim nabavkama propisano u kojim slučajevima se mogu vršiti izmjene ugovora o javnoj nabavci.
”Imajući u vidu da je oblast građevinske djelatnosti obavljala svoje aktivnosti i tokom trajanja pandemije, da ista nije predviđena Programom pružanja podrške privredi i zaposlenima u cilju ublažavanja negativnih efekata epidemije novog korona virusa odnosno izuzeta je, ove isplate vršene su suprotno Programu”, istakao je DRi.
Izvođač na dionici Cetinje - Njeguši nije uveden u posao do kraja 2020. godine, iako je zaključen u aprilu 2018. godine i dva dana nakon zaključenja ugovora izvođaču je uplaćen avans od 190.184,16eura, a garancija za povraćaj avansa je istekla.
Uprave za saobraćaj i javne radove dužne su da zahtjeve za dodjelu novca za kapitalne projekte podnose Ministarstvu finansija do 15. marta tekuće za narednu fiskalnu godinu, a što nijesu radile.
Utvrđeno je da su ministarstva ekonomije, finansija, saobraćaja, poljoprivrede, ljudskih prava i Generalni sekretarijat iz tekuće rezerve isplaćivali novac za redovno poslovanje i da su prekoračili dozvoljenu potrošnju iz tekuće budžetske rezerve.
Paketi pomoći bez zahtjeva
Zaključkom Vlade, sa tekuće budžetske rezerve isplaćen je jednoj firmi 271. 222,31 eura za nabavku 5.100 paketa za pomoć najugroženijim kategorijama stanovništva u dvjema opštinama. Revizija je pokazala da je Vlada donijela zaključak o isplati bez zahtjeva korisnika čime je prekršen Pravilnik o korišćenju novca iz tekuće rezerve.
DRI je konstatovao da Pravilnik o korišćenju novca iz tekuće i stalne budžetske rezerve nije usaglašen sa sitemskih zakonom o budžetu i fiskalnoj odgovornosti.
Revizijom je utvrđeno da stavku “ostale prihode” u završnom računu treba uvećati za 76.857,64 eura, za isti iznos smanjiti primitke od prodaje imovine i korigovati gotovinski deficit, tako da iznosi 426,07 miliona.
U cilju iskazivanja tačnog stanja poreskog duga potrebno je da Uprava prihoda i carina (UPC) evidentira rješenja o ukidanju rješenja o reprogramu poreskog potraživanja, da se u završnom poreskom računu prezentuju dodatne
informacije sa detaljnim obrazloženjem vezanim za reprogram, kao i da nastavi sa sprovođenjem aktivnosti kako bi se utvrdilo stvarno stanje poreskog duga kod državnih organa.
Revizijom je utvrđeno da u predlogu završnog računa nije prikazano 26,33 miliona eura koji se nalaze kod centralne banke i komercijalnih banaka, uz preporuku da se ispravi i da se u cilju transparentnosti novca navede tačna namjena.
DRI je konstatovao da ministarstva zdravlja i rada nijesu uplaćivali posebni doprinos za nezapošljavanje osoba sa invaliditetom, što im je bila zakonska obaveza.
Ministarstva kulture, poljoprivrede, finansija, Uprave policije, carina, javnih radova i saobraćaja zaključivali su ugovore o djelu za sistematizovana radna mjesta, čime je kršen Zakon o državnim službenicima i namještenicima.
Utvrđeno je da prilikom isplate osnivačkog uloga od četiri miliona eura za avio-kompaniju To Montenegro, nova Vlada nije tražila mišljenje AZK - da li je to u skladu sa zakonom o kontroli državne pomoći
Zabraniti da se novac za kamate isplaćuje za druge namjene
DRI je dao sedam sistemskih preporuka koje ne mogu rješavati subjekti revizije, već zajedno Vlada i Skupština.
Najvažnija od tih preporuka je da Skupština razmotri mogućnost da godišnjim zakonom o budžetu uvede normu kojom se zabranjuje preusmjeravanje novca sa pozicije kamata na druge izdatke.
”Vlada u skladu sa Zakonom o budžetu i fiskalnoj odgovornosti ima neograničeno pravo plaćanja kamata. Preusmjeravanjem novca sa izdatka kamata na druge izdatke, rješava se problem prekoračenja tih izdataka, a kamate se shodno zakonu izvršavaju do nivoa ostvarenja”, navodi DRI.
Preporuka je da se Morsko dobro, Veterinska komora i Fond za zaštitu životne sredine finansiraju kroz sistem državnog budžeta, da sve potrošačke jedinice, prilikom planiranja budžeta, obezbijede usaglašeno stanje neizmirenih obaveza sa Zaštitnikom imovinsko-pravnih interesa Crne Gore i i da ga prezentiraju Ministarstvu finansija i socijalnog staranja.
DRI je ukazao da treba preispitati hijerarhiju nadležnosti u vezi s korišćenjem sredstava stalne i tekuće budžetske rezerve.
Bonus video:
